ویکی شیعه:نوشتار پیشنهادی هفته/۲۰۱۵/۲۶
کتابُ مَن لایحْضُرُه الفَقیه (کتاب کسی که در محضر فقیه نیست) دومین کتاب از کتب اربعه امامیه؛ مجموعه‌ای در حدیث از ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی (د ۳۸۱ ق) معروف به شیخ صدوق. هدف شیخ صدوق از این تالیف، گردآوری احادیث صحیح و موثق بوده تا به کار کسانی آید که به علما و فقهای بزرگ دسترسی ندارند و با مراجعه به آن، از احکام شرعی و وظایف فقهی خود آگاه گردند و به آن عمل کنند.
کتاب من لایحضره الفقیه، بزرگ‌ترین و مهم‌ترین اثر شیخ صدوق به شمار می‌رود. سبک نگارش آن، سبک رایج در قرون اولیه اسلامی است که فقهای شیعه فقط به روایت و نقل سخنان ائمه(ع) اکتفا می‌کردند و خود سخنی در برابر یا در کنار سخنان ائمه معصوم نمی‌نوشتند. در این کتاب اندکی کمتر از ۶۰۰۰ حدیث گردآوری شده و بر خلاف کافی فقط مشتمل بر روایات فقهی است و احادیث اعتقادی، تاریخی و اخلاقی در آن نقل نشده است.
من لایحضر مورد توجه فقهای شیعه و بوده و ایشان شرح‌های متعددی بر آن نوشته‌اند. مشهورترین شرح آن کتاب روضة المتقین نوشته مجلسی اول است.
شیخ صدوق احادیث کتاب من لایحضره الفقیه را از کتب عالمان پیشین هم‌چون حریز بن عبدالله سجستانی و شیخ اجل حلبی و علی بن مهزیار اهوازی و احمد بن محمد بن عیسی و ابن ابی عمیر و برقی و حسین بن سعید اهوازی، استخراج و جمع آوری نموده است.