عین الیقین: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۷ اوت ۲۰۱۷، ساعت ۲۱:۳۸

عین الیقین دومین مرتبه از مراتب سه‌گانه یقین در کنار علم الیقین و حق الیقین است. عین الیقین به معنای یقینی است كه انسان به مرحله مشاهده مى‌رسد و با چشم خود مثلا آتش را مشاهده مى‌كند.

مفهوم‌شناسی

يقين در لغت به معنای علمی است که شک و تردیدی در آن نیست.^[۱] در اصطلاح عرفان اسلامی، به معنای یقینی است كه انسان به مرحله مشاهده مى‌رسد و با چشم خود مثلا آتش را مشاهده مى‌كند.^[۲]

تفاوت عین الیقین با علم اليقين مثل ديدن به شنيدن است.^[۳] در سوره تكاثر اصطلاح عین اليقين، آمده است.^[۴]

به گفته علامه طباطبایی بر اساس آیات ۵ تا ۷ سوره تکاثر، انسان با علم الیقین می‌تواند حقايق را در همين دنيا مشاهده كند و جهنم را ببيند. اما دیدن جهنم در قیامت عین اليقين است.^[۵]

مراتب یقین

در عرفان اسلامی و بر اساس آیات قرآن کریم، یقین دارای سه درجه و مرتبه است که عبارتند از؛ علم الیقین، عین الیقین و حق الیقین. اولین و پایین‌ترین مرتبه، علم الیقین و دومین مرتبه عین الیقین است.^[۶] ابن عربی معتقد است شناخت انسان از خداوند، اگر از راه عقل و دلیل باشد، «علم الیقین» و اگر از راه دل به ست آید «عین الیقین» و اگر با کشف و شهود به دست آید «حق الیقین» نام دارد.^[۷] وی می‌گوید از راه عقل و با علم الیقین، تنها می‌توان خداوند را اثبات کرد، ولی با دو مرحله بالاتر یقین، می‌توان به خداوند رسید.^[۸]

بر پایه روایتی پیامبر (ص) با دیدن حارثة بن مالک بن نعمان انصارى به او فرمود: ای حارثة! در چه حالی است؟ گفت: ای رسول خدا! مؤمن حقیقی‌ام که به یقین رسیده‌ام. رسول خدا(ص) فرمود: هر چیزى را حقیقتى است، حقیقت گفتار تو چیست؟ گفت: ای رسول خدا! به دنیا بی‌رغبت شده‌ام، شب را (براى عبادت) بیدارم و روزهاى گرم را (در اثر روزه) تشنگى می‌کشم و گویا عرش پروردگارم را می‌نگرم که براى حساب گسترده گشته و گویا اهل بهشت را می‌بینم که در میان بهشت یکدیگر را ملاقات می‌کنند و گویا ناله اهل دوزخ را در میان دوزخ می‌شنوم. رسول خدا(ص) فرمود: حارثه، بنده‌ای است که خدا دلش را نورانى کرده است. سپس به حارثه فرمود: بصیرت یافتى، ثابت باش.^[۹]

پانویس

الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود

منابع

قرآن کریم.
ابن عربی، محیی الدین، فتوحات مکیه، بیروت، دار احیاءالتراث، بی‌تا.
انصاریان، حسین، عرفان اسلامی، قم، دارالعرفان، ۱۳۸۶ش.
رضایی، «هویت شناسی یقین»، در مجله معرفت فلسفی، شماره ۲، زمستان ۱۳۸۳ش.
طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، مؤسسه اعلمی، بیروت،۱۳۹۴ق.
فراهيدى، خليل بن احمد، كتاب العين، انتشارات هجرت، قم، ۱۴۱۰ق.
مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب، ۱۳۷۱ش.

پیوند به بیرون

مقاله «هویت شناسی یقین».

↑ فراهيدى، كتاب العين، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۲۲۰.
↑ انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۸۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۲۸۵.
↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۲۸۸
↑ سوره تكاثر، آیه ۵-۷.
↑ طباطبایی، الميزان،۱۳۹۴ق، ج۲۰ ،ص۳۵۲.
↑ انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۸۵.
↑ ابن عربی، فتوحات مکیه، ج۱، ص۳۱ به نقل از رضایی، «هویت شناسی یقین»، ۱۳۸۳ش، ص۴۱.
↑ ابن عربی، فتوحات مکیه، ج۱، ص۳۱ به نقل از رضایی، «هویت‌شناسی یقین»، ۱۳۸۳ش، ص۴۱.
↑ کلینی، کافی،‏۱۴۲۹ق، ج۳، ص ۱۳۸

[1] فراهيدى، كتاب العين، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۲۲۰.

[2] انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۸۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۲۸۵.

[3] مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۲۸۸

[4] سوره تكاثر، آیه ۵-۷.

[5] طباطبایی، الميزان،۱۳۹۴ق، ج۲۰ ،ص۳۵۲.

[6] انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۸۵.

[7] ابن عربی، فتوحات مکیه، ج۱، ص۳۱ به نقل از رضایی، «هویت شناسی یقین»، ۱۳۸۳ش، ص۴۱.

[8] ابن عربی، فتوحات مکیه، ج۱، ص۳۱ به نقل از رضایی، «هویت‌شناسی یقین»، ۱۳۸۳ش، ص۴۱.

[9] کلینی، کافی،‏۱۴۲۹ق، ج۳، ص ۱۳۸

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-'''عین الیقین''' دومین مرتبه از مراتب سه‌گانه یقین در کنار [[علم الیقین]] و [[حق الیقین]] است. عین الیقین به معنای یقینی كه با دانش و از راه دلیل به دست می‌آید.
+'''عین الیقین''' دومین مرتبه از مراتب سه‌گانه یقین در کنار [[علم الیقین]] و [[حق الیقین]] است. عین الیقین به معنای یقینی است كه انسان به مرحله مشاهده مى‌رسد و با چشم خود مثلا آتش را مشاهده مى‌كند.
 == مفهوم‌شناسی ==
 يقين در لغت به معنای علمی است که شک و تردیدی در آن نیست.<ref>فراهيدى، كتاب العين، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۲۲۰.</ref>  در اصطلاح عرفان اسلامی، به معنای یقینی است كه انسان به مرحله مشاهده مى‌رسد و با چشم خود مثلا آتش را مشاهده مى‌كند.<ref>انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۸۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۲۸۵.</ref>
-تفاوت عین الیقین با علم اليقين مثل ديدن به شنيدن است.{{مدرک}} در [[سوره تکاثر|سوره تكاثر]] اصطلاح عین اليقين، آمده است.<ref>سوره تكاثر، آیه ۵-۷.</ref>{{یادداشت|كلاََّ لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقِينِ، لَترََوُنَّ الجَْحِيمَ ثُمَّ لَترََوُنهََّا عَينْ‏َ الْيَقِين؛چنان نيست كه شما خيال می‌كنيد. اگر شما علم اليقين (به آخرت) داشته باشید، قطعاً جهنّم را خواهيد ديد! سپس (با ورود در آن) آن را به عين اليقين مشاهده خواهيد كرد.}}
+تفاوت عین الیقین با [[علم الیقین|علم اليقين]] مثل ديدن به شنيدن است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۲۸۸</ref> در [[سوره تکاثر|سوره تكاثر]] اصطلاح عین اليقين، آمده است.<ref>سوره تكاثر، آیه ۵-۷.</ref>{{یادداشت|كلاََّ لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقِينِ، لَترََوُنَّ الجَْحِيمَ ثُمَّ لَترََوُنهََّا عَينْ‏َ الْيَقِين؛چنان نيست كه شما خيال می‌كنيد. اگر شما علم اليقين (به آخرت) داشته باشید، قطعاً جهنّم را خواهيد ديد! سپس (با ورود در آن) آن را به عين اليقين مشاهده خواهيد كرد.}}
 به گفته علامه طباطبایی  بر اساس آیات ۵ تا ۷ سوره تکاثر، انسان با [[علم الیقین]] می‌تواند حقايق را در همين دنيا مشاهده كند و جهنم را ببيند. اما دیدن جهنم در [[قیامت]] عین اليقين است.<ref>طباطبایی، الميزان،۱۳۹۴ق، ج۲۰ ،ص۳۵۲.</ref>
 == مراتب یقین==
-در [[عرفان اسلامی]] و بر اساس آیات قرآن کریم{{مدرک}}، یقین دارای سه درجه و مرتبه است که عبارتند از؛ [[علم الیقین]]، عین الیقین و [[حق الیقین]]. اولین و پایین‌ترین مرتبه، [[علم الیقین]] و دومین مرتبه عین الیقین است.<ref>انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۸۵.</ref> [[ابن عربی]] معتقد است شناخت انسان از [[خداوند]]، اگر از راه عقل و دلیل باشد، «علم الیقین» و اگر از راه دل به ست آید «عین الیقین» و اگر با کشف و شهود به دست آید «حق الیقین» نام دارد.<ref>ابن عربی، فتوحات مکیه، ج۱، ص۳۱ به نقل از رضایی، «هویت شناسی یقین»، ۱۳۸۳ش، ص۴۱.</ref> وی می‌گوید از راه عقل و با علم الیقین، تنها می‌توان خداوند را اثبات کرد، ولی با دو مرحله بالاتر یقین، می‌توان به خداوند رسید.<ref>ابن عربی، فتوحات مکیه، ج۱، ص۳۱ به نقل از رضایی، «هویت‌شناسی یقین»، ۱۳۸۳ش، ص۴۱.</ref>
+در [[عرفان اسلامی]] و بر اساس آیات قرآن کریم، یقین دارای سه درجه و مرتبه است که عبارتند از؛ [[علم الیقین]]، عین الیقین و [[حق الیقین]]. اولین و پایین‌ترین مرتبه، [[علم الیقین]] و دومین مرتبه عین الیقین است.<ref>انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۸۵.</ref> [[ابن عربی]] معتقد است شناخت انسان از [[خداوند]]، اگر از راه عقل و دلیل باشد، «علم الیقین» و اگر از راه دل به ست آید «عین الیقین» و اگر با کشف و شهود به دست آید «حق الیقین» نام دارد.<ref>ابن عربی، فتوحات مکیه، ج۱، ص۳۱ به نقل از رضایی، «هویت شناسی یقین»، ۱۳۸۳ش، ص۴۱.</ref> وی می‌گوید از راه عقل و با علم الیقین، تنها می‌توان خداوند را اثبات کرد، ولی با دو مرحله بالاتر یقین، می‌توان به خداوند رسید.<ref>ابن عربی، فتوحات مکیه، ج۱، ص۳۱ به نقل از رضایی، «هویت‌شناسی یقین»، ۱۳۸۳ش، ص۴۱.</ref>
 بر پایه روایتی [[پیامبر (ص)]] با دیدن [[حارثة بن مالک بن نعمان انصارى]] به او فرمود: ای حارثة! در چه حالی است؟ گفت: ای رسول خدا! مؤمن حقیقی‌ام که به یقین رسیده‌ام. رسول خدا(ص) فرمود: هر چیزى را حقیقتى است، حقیقت گفتار تو چیست؟ گفت: ای رسول خدا! به دنیا بی‌رغبت شده‌ام، شب را (براى عبادت) بیدارم و روزهاى گرم را (در اثر روزه) تشنگى می‌کشم و گویا [[عرش]] پروردگارم را می‌نگرم که براى حساب گسترده گشته و گویا اهل [[بهشت]] را می‌بینم که در میان بهشت یکدیگر را ملاقات می‌کنند و گویا ناله اهل [[دوزخ]] را در میان دوزخ می‌شنوم. رسول خدا(ص) فرمود: حارثه، بنده‌ای است که خدا دلش را نورانى کرده است. سپس به حارثه فرمود: بصیرت یافتى، ثابت باش.<ref> کلینی، کافی،‏۱۴۲۹ق، ج۳، ص ۱۳۸</ref>