عبیدالله بن علی حلبی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Mahboobi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
{{راست‌چین}} | {{راست‌چین}} | ||
*ابن‌هيثم، ''كتاب المناظرات''، با ترجمه انگليسى از ويلفرد مادلونگ و پل ارنست واكر، لندن، 2000م | * ابن‌هيثم، ''كتاب المناظرات''، با ترجمه انگليسى از ويلفرد مادلونگ و پل ارنست واكر، لندن، 2000م. | ||
*برقى، احمد، ''كتاب الرجال''، در ابن‌داوود حلّى، كتاب‌الرجال، تهران، 1383ش | * برقى، احمد، ''كتاب الرجال''، در ابن‌داوود حلّى، كتاب‌الرجال، تهران، 1383ش. | ||
*بهبودى، محمدباقر، ''معرفة‌الحديث و تاريخ نشره و تدوينه و ثقافته عندالشيعة‌الامامية''، تهران، 1362ش | * بهبودى، محمدباقر، ''معرفة‌الحديث و تاريخ نشره و تدوينه و ثقافته عندالشيعة‌الامامية''، تهران، 1362ش. | ||
*شیخ صدوق، ''كتاب‌الخصال''، چاپ على‌اكبر غفارى، قم، 1362ش | * شیخ صدوق، ''كتاب‌الخصال''، چاپ على‌اكبر غفارى، قم، 1362ش. | ||
*شیخ صدوق، ''كتاب مَن لايَحضُرُه الفقيه''، چاپ على‌اكبر غفارى، قم، 1414ق | * شیخ صدوق، ''كتاب مَن لايَحضُرُه الفقيه''، چاپ على‌اكبر غفارى، قم، 1414ق. | ||
*شیخ طوسی، ''رجال الطوسى''، چاپ جواد قيومى‌اصفهانى، قم، 1415ق | * شیخ طوسی، ''رجال الطوسى''، چاپ جواد قيومى‌اصفهانى، قم، 1415ق. | ||
*شیخ طوسی، ''فهرست كتب الشيعة و اصولهم و اسماء المصنفين و اصحاب الاصول''، چاپ عبدالعزيز طباطبائى، قم، 1420ق | * شیخ طوسی، ''فهرست كتب الشيعة و اصولهم و اسماء المصنفين و اصحاب الاصول''، چاپ عبدالعزيز طباطبائى، قم، 1420ق. | ||
*قاضى‌نعمان، ''الايضاح''، چاپ محمدكاظم رحمتى، بيروت، 1428ق | * قاضى‌نعمان، ''الايضاح''، چاپ محمدكاظم رحمتى، بيروت، 1428ق. | ||
*قرشى، ادریس، ''تاريخ الخلفاء الفاطميين بالمغرب'' چاپ محمد يعلاوى، بيروت، 1985م | * قرشى، ادریس، ''تاريخ الخلفاء الفاطميين بالمغرب'' چاپ محمد يعلاوى، بيروت، 1985م. | ||
*مدرسی طباطبائی، ''تربت پاكان'' آثار و بناهای قدیم محدوده كنونی دارالمؤمنین قم، 1355ش | * مدرسی طباطبائی، ''تربت پاكان'' آثار و بناهای قدیم محدوده كنونی دارالمؤمنین قم، 1355ش. | ||
*نجاشى، احمد، ''فهرست اسماء مصنّفى الشيعة المشتهر ب رجال النجاشى''، چاپ موسى شبيرى زنجانى، قم، 1407ق | *نجاشى، احمد، ''فهرست اسماء مصنّفى الشيعة المشتهر ب رجال النجاشى''، چاپ موسى شبيرى زنجانى، قم، 1407ق. | ||
{{col-end}} | {{col-end}} | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
==پیوند به بیرون == | ==پیوند به بیرون == | ||
منبع مقاله: [http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=6455 دانشنامه جهان اسلام] | |||
[[رده:شخصیتها]] | [[رده:شخصیتها]] | ||
[[رده:علمای شیعه]] | [[رده:علمای شیعه]] | ||
[[رده:علمای شیعه قرن2(قمری)]] | [[رده:علمای شیعه قرن2(قمری)]] | ||
نسخهٔ ۸ مهٔ ۲۰۱۴، ساعت ۰۹:۴۴
عبیدالله بن علی حلبى؛ راوی، محدّث و فقیه نامدار شیعی در قرن دوم و از اصحاب امام صادق(ع) می‌باشد. بیشترین شهرت عبیدالله حلبی به سبب تأليف كتابى با عنوان الجامع يا الكتاب بوده كه گفته شده نخستين اثر فقهى در ميان شيعيان بوده است.
نسب
جدّ ابوعلی عبیدالله حلبی ابوشُعْبه، از راويان حديث از امام حسن(ع) و امام حسين(ع) بود. خانواده حلبى يكى از اقوام شيعى مشهور به وثاقت و مورد استناد در کوفه بودند و به نام جدشان، به خاندان ابى‌شعبه شهرت داشتند.[۱]
نجاشی[۲] از پيوند ولاء بين اين خاندان و قبيله بنى تَيْم‌اللات بن ثعلبه سخن گفته و شيخ طوسى[۳] آنان را از موالى بنوعِجْل دانسته است.
سبب شهرت به حلبی
به تصريح نجاشى،[۴] سبب شهرت عبيداللّه‌بن على به حلبى، رفت و آمد وى و برادر و پدرش به شهر حلب، براى كارهاى تجارى، بوده است.[۵]
کتاب الجامع
عمده شهرت عبیدالله حلبی به سبب تأليف كتابى با عنوان الجامع يا الكتاب بوده كه گفته شده نخستين اثر فقهى در ميان شيعيان بوده است.[۶]
به نوشته نجاشى[۷] و شيخ طوسى،[۸] او كتاب خود را به امام صادق(ع) عرضه كرد و امام آن را ستود. اين كتاب از متون رايج در ميان اماميه بوده است.
شیخ طوسی[۹] چند طريق در روايت اين كتاب را ذكر و تصريح كرده است كه اين كتاب محلّ اعتماد علما و محدّثان است.[۱۰]
الجامع و اسماعیلیه
روايت كتاب حلبى در ميان اسماعيليه نيز متداول بوده است. گفته‌اند كه دو داعى برجسته اسماعيلى، به نامهاى حلوانى و سفيانى، كه قبل از تشكيل حكومت فاطميان در شمال آفريقا در آن نواحى فعاليت داشتند، كتاب حلبى را روايت كرده‌اند.[۱۱]
داعى اسماعيلى، ابوعبداللّه جعفربن احمدبن هيثم، اين كتاب را، به نقل از افلح‌بن هارون عبانى (داعى، شيخ و فقيه قبيله مَلُوسَه، از قبايل طرفدار اسماعيليه)، روايت كرده است.[۱۲]
قاضى نعمان از اين كتاب در تأليف كتاب خود، الايضاح، استفاده و مطالب متعددى از آن نقل كرده است.[۱۳]
کتاب المسائل
ابن‌شهرآشوب[۱۴] از كتابى به نام المسائل، تأليف حلبى، نام برده كه ظاهراً اين كتاب را نديده و اطلاعاتش براساس نقل قولهایی از آن در الايضاح قاضى نعمان بوده است.
عبیدالله حلبى در كتاب المسائل، همانند ديگر آثار تأليف شده به اين نام در عصر حضور ائمه،[۱۵]نخست پرسشهاى خود را از امام و در ادامه، پاسخهاى امام را آورده است.
كتاب المسائل حلبى حاوى پرسشهاى او از امام صادق(ع) و پاسخهاى حضرت به آنها بوده است.
شیخ صدوق از اين اثر در كتاب مَن لايَحضُرُه الفقيه[۱۶] مطالبى نقل كرده است.
كتاب المسائل همچنين در اختيار قاضى نعمان بوده و او نقل‌قولهایی از آن را در الايضاح[۱۷]آورده است.[۱۸]
راویان حدیث از عبیدالله حلبی
از مشهورترين كسانى كه از عبيداللّه بن على حلبى حديث نقل كرده‌اند، اين اشخاص بوده‌اند: حماد بن عثمان،[۱۹] ابراهيم‌بن عبدالحميد،[۲۰] على بن رئاب كوفى،[۲۱] و احمدبن عائذ.[۲۲]
پانویس
- ↑ نجاشى، ص 230 ـ 231
- ↑ ص 230
- ↑ رجال، ص 234
- ↑ ص 230
- ↑ برقى، ص 23
- ↑ مدرسى طباطبائى، ج 1، ص 380
- ↑ ص 231
- ↑ فهرست، ص 305
- ↑ فهرست، ص 305
- ↑ بهبودى، ص 261 ـ 262
- ↑ ابن‌هيثم، ص 122؛ قرشى، ص 211
- ↑ ابن‌هيثم، ص 121 ـ 122
- ↑ قاضی نعمان، ص 40، 46، 49 ؛ مدرسی طباطبائی، ج 1، ص 381
- ↑ ص 179
- ↑ مدرسى‌طباطبائى، ج 1، ص 347، 381
- ↑ شیخ صدوق، من لایحضر، ج 1، ص 83، 99 و ج 2، ص 40، 344 و ج 3، ص 40، 47
- ↑ قاضی نعمان، ص 30، 36
- ↑ مدرسى‌طباطبائى، ج 1، ص 381
- ↑ كلينى، ج 5، ص 356؛ شیخ صدوق، خصال، ص 294
- ↑ كلينى، ج 2، ص 114
- ↑ شیخ صدوق، خصال، ج 1، ص 129، 151
- ↑ كلينى، ج 2، ص 639
منابع
- ابن‌هيثم، كتاب المناظرات، با ترجمه انگليسى از ويلفرد مادلونگ و پل ارنست واكر، لندن، 2000م.
- برقى، احمد، كتاب الرجال، در ابن‌داوود حلّى، كتاب‌الرجال، تهران، 1383ش.
- بهبودى، محمدباقر، معرفة‌الحديث و تاريخ نشره و تدوينه و ثقافته عندالشيعة‌الامامية، تهران، 1362ش.
- شیخ صدوق، كتاب‌الخصال، چاپ على‌اكبر غفارى، قم، 1362ش.
- شیخ صدوق، كتاب مَن لايَحضُرُه الفقيه، چاپ على‌اكبر غفارى، قم، 1414ق.
- شیخ طوسی، رجال الطوسى، چاپ جواد قيومى‌اصفهانى، قم، 1415ق.
- شیخ طوسی، فهرست كتب الشيعة و اصولهم و اسماء المصنفين و اصحاب الاصول، چاپ عبدالعزيز طباطبائى، قم، 1420ق.
- قاضى‌نعمان، الايضاح، چاپ محمدكاظم رحمتى، بيروت، 1428ق.
- قرشى، ادریس، تاريخ الخلفاء الفاطميين بالمغرب چاپ محمد يعلاوى، بيروت، 1985م.
- مدرسی طباطبائی، تربت پاكان آثار و بناهای قدیم محدوده كنونی دارالمؤمنین قم، 1355ش.
- نجاشى، احمد، فهرست اسماء مصنّفى الشيعة المشتهر ب رجال النجاشى، چاپ موسى شبيرى زنجانى، قم، 1407ق.
پیوند به بیرون
منبع مقاله: دانشنامه جهان اسلام