آیه ۷۹ سوره ص
 | |
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| واقع در سوره | ص |
| شماره آیه | ۷۹ |
| جزء | ۲۳ |
| اطلاعات محتوایی | |
| مکان نزول | مکه |
| موضوع | مهلت خواستن ابلیس |
| آیات مرتبط | آیه ۳۶ سوره حجر/ آیه ۱۴ سوره اعراف |
آیه ۷۹ سوره ص به مهلت خواستن ابلیس از خداوند برای زنده ماندن تا روز قیامت[۱] و گمراه کردن انسان اشاره دارد.[۲] عبارات و کلمات این آیه در آیه ۳۶ سوره حجر نیز تکرار شده است.
قالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِي إِلى يَوْمِ يُبْعَثُونَ
پروردگارا اكنون كه چنين است مرا تا روز رستاخيز مهلت ده.
این آیه در ذیل داستان آفرینش انسان و نافرمانی ابلیس در سجده بر آدم (آیات ۷۱ تا ۸۱ سوره ص) قرار گرفته است.[۳]
به گفته مفسران قرآن کریم ابلیس در ذیل آیه شریفه از خداوند دو درخواست داشته است:[۴]
درخواست اوّل او برای امتحان و ابتلاء انسان پذیرفته شد[۷] تا وسیله‌ای باشد برای تکامل و پرورش انسان؛[۸] ولی درخواست دوم او پذیرفته نشد؛[۹] زیرا به گفته علامه طباطبائی ابلیس از خداوند درخواست حیات ابدی داشت که تا برپائی روز قیامت زنده بماند[۱۰] که خداوند او را تا زمان معینی مهلت داد.[۱۱]
در ارتباط با اینکه تا چه زمانی به ابلیس مهلت داده شده است، بین مفسران اختلاف نظر وجود دارد که از جمله آن به موارد زیر اشاره شده است:
- قیام حضرت مهدی(عج).[۱۲]
- بین نفخ صور اول و نفخ صور دوم.[۱۳]
- زمانی است که علمش نزد خداوند است.[۱۴]
پیرامون ارتباط آیه ۷۹ سوره ص و استجابت دعا،از امام صادق(ع) نقل شده که همانا امام سجاد(ع) در کنار کعبه دعا می‌کرد و با استناد به این آیه، خطاب به خداوند چنین در خواست می‌کرد: خدایا همان گونه که دعای ابلیس را که مبغوض‌ترین خلق توست اجابت کردی، دعای مرا نیز اجابت کن.[۱۵] تمسک به ربوبیت خداوند و استفاده از کلمه «ربّ» هنگام دعا مورد توجه قرار گرفته است.[۱۶]
پانویس
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۵۱۹.
- ↑ فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۱۲؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۹، ص۳۴۲.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۵۱۵-۵۱۸.
- ↑ فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۱۲؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۹، ص۳۴۲.
- ↑ فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۱۲.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۵۱۹.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۹، ص۳۴۶.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۹، ص۳۴۶.
- ↑ طباطبائی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۲، ص۱۵۹.
- ↑ طباطبائی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۲، ص۱۵۹.
- ↑ طباطبائی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۲، ص۱۵۹.
- ↑ عیاشی، تفسیر العیاشی، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۲۶۲.
- ↑ بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۳،ص۳۶۵.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۹، ص۳۴۳.
- ↑ بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۳۶۶.
- ↑ طباطبائی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۲، ص۱۵۸.
منابع
- بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران، بنیاد بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۶ق.
- طباطبائی، محمد‌حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر نشر اسلامی (جامعه مدرسین)، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
- عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۱ق.
- فیض کاشانی، ملا‌محسن، تفسیر الصافی، تهران، انتشارات الصدر، چاپ دوم، ۱۴۱۵ق.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.