التّحْصین فی صِفاتِ العارفین مِنَ العُزْلَة و الخُمول بالاَسانید المُتَلَقّاة منْ آلِ الرَّسول(ص)، کتابی عرفانی به زبان عربی نوشته احمد بن محمد بن فهد حلی (متوفای ۸۴۱ق)، است که در موضوع اخلاق منتشر شده است. عمده بحث کتاب پیرامون معنا و شرایط عُزلت، روایات جواز و فایده‌های آن است.
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | احمد بن فهد حلی |
| موضوع | اخلاق |
| سبک | عرفانی |
| زبان | عربی |
| مجموعه | ۱ج |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | انتشارات مدرسه امام مهدی |
| تاریخ نشر | ۱۴۰۶ق |
درباره مؤلف
ابوالعباس جمال الدین احمد بن شمس الدین محمد بن فَهْد حِلّی اَسَدی (۷۵۷-۸۴۱ق)، از عالمان، فقیهان و محدّثان امامی و شهرت او بیشتر در اخلاق، دعا و سیر و سلوک است. او در سال ۸۴۱ق در شهر کربلا وفات یافت و در باغ نقیب علویین به خاک سپرده شد.
محتوا
تفسیم‌بندی کتاب با عنوان قطب است و شامل سه قُطب و کلامی از رسول خدا(ص) درباره صفت اولیاء الله و خاتمه‌ای در مورد مذمت دنیاست. متن کتاب، شامل روایات معصومین(ع) است و بعضی از کلمات بزرگان نیز به آنها ضمیمه شده است.
قطب‌های سه‌گانه
- قطب اول، معنا و شرایط عُزلت و راه آماده شدن برای آن بحث شده است.
- قطب دوم، مشتمل بر روایاتی است در جواز عزلت.
- قطب سوم، شامل ۱۵ فایده در باب گوشه‌نشینی و عزلت است که هر یک به وسیله روایات معصومین(ع) و بعضی از کلمات بزرگان توضیح داده شده است.
در ادامه، سخنی از حضرت رسول(ص) درباره صفت اولیاءالله ذکر شده و در خاتمه کتاب، روایاتی در مذمت دنیا و راه سالم ماندن از ضررهای آن نقل گردیده است.[۱] نخستین مطلب کتاب این عبارت در تعریف عزلت است: «العزلة» الانقطاع إلى الله تعالى في كهف جبل أو ظل مسجد أو زاوية بيت. «عُزلت بریدن از غیر خدا و توجه کامل فقط به اوست خواه این عزلت و گوشه گیری در غارکوهی باشد یا سایه مسجدی و یا گوشه خانه‌ای»[۲] پایان بخش کتاب این سخن از حضرت عیسی است: الدنيا قنطره فاعبروها ولا تعمروها«دنيا پُلى بيش نيست؛ پس، از آن بگذريد و آبادش مكنيد»[۳]
جایگاه
بزرگانی چون علامه مجلسی در بحار، طبرسی در مکارم الأخلاق و محدث نوری در مستدرک الوسائل، روایات این کتاب را نقل کرده و به آن استناد نموده‌اند.[۴]
تحقیق و چاپ
تحقیق کتاب و مقابله با نسخه‌های خطی و منقولات بحارالانوار توسط سید محمد باقر ابطحی اصفهانی صورت گرفته و در پاورقی و پایان کتاب، آدرس روایات و راویان نیز ذکر شده است. این کتاب در یک جلد به زبان عربی، به وسیله انتشارات مدرسه امام مهدی قم در سال ۱۴۰۶ق همراه با کتاب مثیر الاحزان، چاپ و منتشر شده است.[۵]
پانویس
منابع
- ابن‌فهد حلی، احمد بن محمد، التحصین فی صفات العارفین من العزلة والخمول، قم، مدرسة الإمام المهدی، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق.
- التحصین فی صفات العارفین - نسخه متنی ، سایت کتابخانه دیجیتالی تبیان.