ویکی شیعه:نوشتار پیشنهادی هفته/۲۰۲۱/۳۲
افضلیت امام از شرایط امامت و به معنای برتری در صفات و کمالات انسانی است. از دیدگاه متکلمان امامیه، امام باید در تمام کمالات و فضائل همچون علم، دین، تقوا، سخاوت و شجاعت و نیز بهرمندی از ثواب و پاداش اخروی از دیگران افضل باشد.
متکلمان امامیه برای وجوب افضلیت امام، دلایل متعددی ارائه کرده‌اند. قبح عقلی ترجیح بلامرجح و تقدیم مفضول بر افضل از دلایل عقلی آنان است. همچنین آیه ۳۵ سوره یونس و روایت نبوی(ص) «هر کس بر گروهی رهبری و امامت کند و در میان آن گروه، فردی داناتر از او باشد، کار آنها پیوسته تا قیامت رو به تباهی خواهد رفت» از جمله دلایل نقلی افضلیت امام هستند.
بیشتر اهل سنت، افضلیت امام را واجب نمی‌دانند و امامت مفضول را در صورت وجود مانعی یا مصلحت، جایز می‌دانند. به گفته سعدالدین تفتازانی، از متکلمان اشاعره در قرن هشتم، از نظر اهل سنت و بیشتر فرق اسلامی، امامت، حق کسی است که در هر عصر و زمان برتر از دیگران است مگر آنکه امامت او منشأ هرج و مرج و فتنه باشد. از جمله دلایل اهل سنت، اجماع علماء بر انعقاد امامت مفضول و واگذاری خلافت به شورای شش نفره توسط خلیفه دوم با وجود شخص افضل در میان آنها است.
از نظر علمای شیعه، امامان شیعه(ع)، پس از پیامبر اسلام(ص) برترین خلق خداوند هستند. روایات متعددی برای اثبات این مطلب نقل شده است که آنها را مستفیض یا متواتر دانسته‌اند. علامه مجلسی بر‌آن است فقط جاهل به روایات، افضلیت ائمه(ع) را انکار می‌کند.
از افضلیت امام بر امامت امام علی(ع) نیز استدلال شده است که برهان افضلیت نامیده شده است. ادامه...