آزر: تفاوت میان نسخه‌ها

آزر را از اهالی روستای کوثی در سواد ([[کوفه]] کنونی)<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۱۵۹.</ref> و پسر عموی [[نمرود]] معرفی کرده‌اند.<ref>بلعمی، تاریخنامه طبری، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص۸۸۲.</ref>در روایتی از [[امام صادق(ع)]] آمده است که آزر منجم [[نمرود]] بوده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۶۶ و ۳۶۷؛ قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۷ش، ج۱، ص۲۰۶ و ۲۰۷.</ref> بر اساس این روایت، قبل از تولد [[حضرت ابراهیم(ع)]]، آزر پیش‌بینی کرد که مردی به دنیا می‌آید و مردم را به دینی دیگر می‌خواند و سپس در آتش انداخته می‌شود. به همین جهت نمرود دستور داد زنان از مردان جدا شوند و اطفالی که به دنیا می‌آمدند را بکشند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۶۶ و ۳۶۷؛ قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۷ش، ج۱، ص۲۰۶ و ۲۰۷.</ref>

شیخ طوسی از زجاج نقل کرده که، کلمه آزر در قرآن بر ذم دلالت دارد، از این‌رو به خطاکاری که صفت آزر است، اشاره دارد و یا اسم بتی بوده است.<ref>شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵، ۱۷۶.</ref>

مفسران درباره اینکه آیا آذر عموی ابراهیم است یا پدر او، اختلاف‌نظر دارند. منشأ این اختلاف تعبیر قرآن است که از او به «أب ابراهیم» یاد کرده است.<ref>سوره انعام، آیه ۷۴.</ref>{{یادداشت|«وَ إِذْ قالَ إِبْراهیمُ لِأَبیهِ آزَرَ أَ تَتَّخِذُ أَصْناماً آلِهَةً؛ ابراهیم به اب(عموی) خود گفت «آیا بت‌ها را خدایان خود انتخاب کرده‌ای»؟»}}  

 

[[شیخ طوسی]] آزر را عمو یا جد مادری ابراهیم(ع) دانسته است و از زجاج نقل کرده که نسب‌شناسان در اینکه نام پدر ابراهیم، تارخ بوده اختلافی ندارد.<ref>شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵، ۱۷۶.</ref> او در این زمینه به روایتی از [[پیامبر(ص)]] استناد کرده که بر اساس آن اجداد پیامبر تا [[حضرت آدم]] مشرک نبوده‌اند.<ref>شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵.</ref> و از آنجا که آزر بت‌پرست بوده، امکان ندارد که پدر حضرت ابراهیم(ع) باشد.<ref> شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵: همچنین نگاه کنید به: مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۳۰۳-۳۰۷.</ref>

بر اساس آیه ۴۸ [[سوره مریم]]{{یادداشت|قالَ سَلامٌ عَلَیک سَأَسْتَغْفِرُ لَک رَبِّی إِنَّهُ کانَ بی‌حَفِیا وَ أَعْتَزِلُکمْ وَ ما تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ أَدْعُوا رَبِّی عَسی أَلَّا أَکونَ بِدُعاءِ رَبِّی شَقِیا؛ ابراهیم(ع) گفت: سلام بر تو، به زودی از پروردگارم برایت (ای آزر) طلب مغفرت می‌کنم، او به من مهربان است و من از شما و آنچه که غیر خدا می‌پرستید دوری و کناره‌گیری می‌کنم، و خدای خود را می‌خوانم و امیدوارم که چون او را بخوانم مرا از درگاه لطفش محروم نگرداند.}} حضرت ابراهیم (ع) برای آزر، طلب مغفرت کرده است.{{مدرک}} در حالی که آیه ۱۱۳ سوره توبه {{یادداشت| «مَا کانَ لِلنَّبِی وَالَّذِينَ آمَنُواْ أَن يسْتَغْفِرُواْ لِلْمُشْرِکينَ وَلَوْ کانُواْ أُوْلِی قُرْبَی مِن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ (ترجمه: بر پیامبر و کسانی که ایمان آورده‏‌اند سزاوار نیست که برای مشرکان پس از آنکه برایشان آشکار گردید که آنان اهل دوزخ‌اند، طلب آمرزش کنند؛ هرچند خویشاوند [آنان] باشند(سوره توبه، آیه۱۱۳.)}}  مسلمانان را از استغفار برای مشرکان بر حذر می‌دارد. [[علامه طباطبایی]]، [[استغفار]] و دعای ابراهیم(ع) برای آزر را، صوری دانسته که در دنیا واقع شده، نه در [[آخرت]] و برای [[شفاعت]].<ref>نگاه کنید به: طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۷، ص۱۶۲.</ref> همچنین در تفسیر نمونه از این آیه استنباط شده که ابراهیم بعد از مأیوس شدن از آزر دیگر هیچگاه برای او طلب آمرزش نکرد و استغفار او برای آزر مربوط به دوران جوانی ابراهیم و و زمانی بود که در بابل با بت‌پرستان مبارزه می‌کرد.{{مدرک}}