آیه مباهله: تفاوت میان نسخه‌ها

آیه مباهله (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۳ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۱۸

۷۲۱ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۳ مهٔ ۲۰۲۳

جز

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Shamsoddin

Automoderated users، دیوان‌سالاران، confirmed، مدیران رابط کاربری، مدیران، templateeditor

۱۶٬۱۴۱

ویرایش

@@ خط ۳۰: / خط ۳۰: @@
 ==جایگاه==
-آیه مباهله از آیاتی است که برای فضیلت [[اصحاب کساء]] (پیامبر(ص)، علی(ع)، فاطمه(س)، حسن(ع) و حسین(ع)) به آن استناد شده است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به: طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۷۶۴؛ مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۴۰۳ و ۴۰۴؛ زمخشری، الکشاف، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۷۰.</ref> [[فضل بن حسن طبرسی]] گفته است که این آیه بر برتری [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه]] بر همه زنان دلالت دارد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ج۲، ص۷۴۶.</ref> [[زمخشری]]، مفسر اهل‌سنت، این آیه را قوی‌ترین دلیل بر فضیلت اصحاب کساء دانسته است.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۷۰.</ref> به گفته عالمانی همچون [[علامه حلی]] و [[فضل بن حسن طبرسی]]، مفسران [[اجماع]] دارند که این آیه در فضیلت [[اصحاب کساء]] نازل شده است.<ref> حلی، نهج الحق و کشف الصدق، ۱۹۸۲م، ص۱۷۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۷۶۳؛ شوشتری، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۴۶.</ref> همچنین، بر پایه روایات، [[امامان شیعه]] و برخی از [[صحابه]] برای اثبات افضلیت امام علی(ع) به این آیه استناد کرده‌اند.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۱ق، ج۳، ص۲۳۰.</ref>
+آیه مباهله از آیاتی است که برای فضیلت [[اصحاب کساء]] (پیامبر(ص)، علی(ع)، فاطمه(س)، حسن(ع) و حسین(ع)) به آن استناد شده است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به: طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۷۶۴؛ مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۴۰۳ و ۴۰۴؛ زمخشری، الکشاف، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۷۰.</ref> [[فضل بن حسن طبرسی]] گفته است که این آیه بر برتری [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه]] بر همه زنان دلالت دارد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ج۲، ص۷۴۶.</ref> [[زمخشری]]، مفسر اهل‌سنت نیز این آیه را قوی‌ترین دلیل بر فضیلت اصحاب کساء دانسته است.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۷۰.</ref>
 == شأن نزول ==
@@ خط ۳۷: / خط ۳۷: @@
 آیه مباهله در پاسخ به مسیحیان [[نجران]] نازل شد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۷۶۲.</ref> گروهی از مسیحیان نجران برای گفتگو با [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] درباره ادعای [[نبوت خاصه|رسالت وی]] به [[مدینه]] آمدند. پیامبر پس از معرفی خویش، [[حضرت عیسی(ع)]] را بنده‌ای از بندگان خدا معرفی کرد. آنها متولد شدن عیسی(ع) بدون پدر را دلیل بر الوهیت او دانستند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۵۷۵.</ref> مسیحیان نجران بر باور خویش اصرار داشتند، پیامبر(ص) آنان را به مباهله دعوت نمود. پیامبر(ص) روز موعود به‌همراه علی، فاطمه و حسنین برای مباهله حاضر شد، ولی مسیحیان چون جدیت پیامبر(ص) و همراهانش را مشاهده کردند، به توصیه بزرگ‌شان از مباهله منصرف شدند. آنان با پیامبر(ص) صلح کرده و درخواست کردند که با پرداخت [[جزیه]] بر دین خود باقی بمانند و پیامبر نیز پذیرفت.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۷۶۲.</ref> بنا بر گزارش منابع تاریخی مباهله و نزول این آیه در سال ۹ یا ۱۰ق رخ داده است.
 == تفسیر ==
-مفسران [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] مانند [[زمخشری]]،<ref>الزمخشری، الکشاف، ۱۴۱۵ ق، ذیل آیه ۶۱ آل عمران.</ref> [[فخر رازی|فخررازی]]،<ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۰۵ق، ذیل آیه ۶۱ آل عمران.</ref> و [[بیضاوی]]<ref>البیضاوی، انوار التنزیل و اسرار التأویل، ۱۴۲۹ق،‌ ذیل آیه ۶۱ آل عمران.</ref> گفته‌اند که مراد آیه از «اَبْناءَنا» (پسران‌مان) [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|حسن]] و [[امام حسین علیه‌السلام|حسین(ع)]]، و مراد از «نِساءَنا» (زنان‌مان) [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه(س)]] و مراد از «اَنْفُسَنا» (جان‌های‌مان) [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] است.
+به گفته [[سید نورالله حسینی شوشتری|قاضی نورالله شوشتری]] مفسران اتفاق‌نظر دارند که ابناءنا در [[آیه مباهله]] اشاره به [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|حسن]] و [[امام حسین علیه‌السلام|حسین]]، نساءنا اشاره به [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه(س)]] و انفسنا اشاره به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] دارد.<ref>مرعشى، إحقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ص۴۶</ref> همچنین [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] احادیثی که دلالت دارند بر اینکه آیه مباهله در شان [[اصحاب کساء|آل عبا]] نازل شده است را [[تواتر|متواتر]] دانسته است.<ref>مجلسی، حق الیقین، انتشارات اسلامیه، ج‏۱، ص۶۷.</ref> در کتاب [[احقاق الحق و ازهاق الباطل (کتاب)|احقاق الحق]] حدود شصت منبع از منابع [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] ذکر شده‏ است که تصریح نموده‏‌اند آیه مباهله درباره این افراد نازل شده است.<ref>نگاه کنید: مرعشى، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ص۴۶-۷۲.</ref> [[زمخشری]]،<ref>الزمخشری، الکشاف، ۱۴۱۵ ق، ذیل آیه ۶۱ آل عمران.</ref> [[فخر رازی|فخررازی]]،<ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۰۵ق، ذیل آیه ۶۱ آل عمران.</ref> و [[بیضاوی]]<ref>البیضاوی، انوار التنزیل و اسرار التأویل، ۱۴۲۹ق،‌ ذیل آیه ۶۱ آل عمران.</ref> از مفسران اهل‌سنت هستند که گفته‌اند که مراد آیه از «اَبْناءَنا» (پسران‌مان) [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|حسن]] و [[امام حسین علیه‌السلام|حسین(ع)]]، و مراد از «نِساءَنا» (زنان‌مان) [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه(س)]] و مراد از «اَنْفُسَنا» (جان‌های‌مان) [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] است.
 مفسران شیعه در پاسخ به این اشکال که «اَبْناءَنا»، «نِساءَنا» و «اَنْفُسَنا» با صیغه جمع ذکر شده، در حالی که مصادیق مذکور یا مفرد هستند و یا مثنّی، گفته‌اند:
@@ خط ۴۷: / خط ۴۷: @@
 === احتجاج سعد بن ابی‌وقاص ===
 [[عامر بن سعد بن ابی‌وقاص]] از پدرش [[سعد بن ابی‌وقاص]] نقل می‌کند که [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]] به سعد گفت: چرا [[امام علی علیه‌السلام|علی]] را [[سب علی(ع)|سب]] نمی‌کنی؟ سعد گفت:
-:::تازمانی که سه مطلب را به خاطر دارم هرگز او را سب نخواهم نمود، که اگر یکی از آن سه مطلب مربوط به من بود، آن را بیش از اینکه شتران سرخ‌مو داشته باشم دوست داشتم. از جمله اینکه: چون [[آیه مباهله]] نازل شد رسول خدا(ص) علی، فاطمه، حسن و حسین(ع) را خواند و گفت: {{عربی|اَللهُمَّ هؤلاءِ اَهلُ بَیتی}} یعنی خدایا اینان اهل‌بیت من هستند.<ref>طباطبائی، المیزان، ذیل آیه ۶۱ آل عمران.</ref>
+:::تازمانی که سه مطلب را به خاطر دارم هرگز او را سب نخواهم نمود، که اگر یکی از آن سه مطلب مربوط به من بود، آن را بیش از اینکه شتران سرخ‌مو داشته باشم دوست داشتم. از جمله اینکه: چون [[آیه مباهله]] نازل شد رسول خدا(ص) علی، فاطمه، حسن و حسین(ع) را خواند و گفت: {{عربی|اَللهُمَّ هؤلاءِ اَهلُ بَیتی}} یعنی خدایا اینان اهل‌بیت من هستند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به طباطبائی، المیزان، ۱۳۵۱/۱۳۵۲، ج۳، ص۲۳۲.</ref>
 === احتجاج امام کاظم(ع) ===
 [[هارون عباسی]] به [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]] گفت: شما چگونه می‌گویید ما نسل پیامبریم، در حالی که پیامبر(ص) نسلی ندارد، زیرا نسل صرفاً از طریق فرزند پسر است نه دختر، و شما فرزندان دختر پیامبرید؟ امام کاظم در بخشی از پاسخ، [[آیه مباهله]] را تلاوت فرمود، سپس گفت:
-:::هیچ کس نگفته است که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] هنگام مباهله با نصاری، به جز علی بن ابی‌طالب و فاطمه و حسن و حسین، شخص دیگری را به همراه آورده است، پس مراد از «فرزندانمان» حسن و حسین، و مراد از «زنانمان» فاطمه، و مراد از «جان‌هایمان» علی بن ابی‌طالب است.<ref> طباطبایی، المیزان، ص۲۳۰-۲۲۹.</ref>
+:::هیچ کس نگفته است که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] هنگام مباهله با نصاری، به جز علی بن ابی‌طالب و فاطمه و حسن و حسین، شخص دیگری را به همراه آورده است، پس مراد از «فرزندانمان» حسن و حسین، و مراد از «زنانمان» فاطمه، و مراد از «جان‌هایمان» علی بن ابی‌طالب است.<ref> طباطبایی، المیزان،  ۱۳۵۱/۱۳۵۲، ج۳، ص۲۳۰-۲۲۹.</ref>
 === احتجاج امام رضا(ع) ===