دریاچه ساوه دریاچه‌ای در نزدیکی ساوه بوده که خشک‌شدن آن در شب میلاد پیامبر(ص) از ارهاصات او دانسته شده است. برخی از پژوهشگران معاصر، در صحت خشک شدن دریاچه ساوه در شب میلاد پیامبر اکرم(ص) تردید کرده‌اند.
موقعیت و وضعیت
دریاچه‌ای در نزدیکی شهر ساوه بوده است [۱] [یادداشت ۱] که بنا بر برخی روایات، همزمان با شب میلاد پیامبر، آب آن فروکش کرده است.[۲]برخی احتمال داده‌اند دریاچه حوض سلطان که در حدود ۴۰ کیلومتری شمال قم و در حدود ۸۵ کیلومتری جنوب تهران واقع شده است از بقایای دریاچه ساوه باشد.[۳][یادداشت ۲]
خشکیدن در شب میلاد پیامبر
بنا بر برخی گزارش‌های تاریخی و روایات، در شب میلاد پیامبر(ص) حوادثی رخ داد. خشک‌شدن دریاچه ساوه، لرزیدن طاق کسری و خاموش‌شدن آتشکده فارس از مهم‌ترین حوادث بوده است.[۴] خشکیدن دریاچه از ارهاصات و هشدارهایی دانسته شده که همراه با ولادت پیامبران رخ می‌داده است.[۵]
برخی از پژوهشگران، در صحت خشک شدن دریاچه ساوه در شب میلاد پیامبر اکرم(ص) تردید کرده‌اند. از نظر آنان گزارش‌هایی که در این باره وجود دارد ضعیف و مشکوک است؛ همچنین گفته‌اند پیامبر اکرم، مظهر رحمت است نه نقمت تا با تولد او دریاچه‌ای خشک شود.[۶]جعفر سبحانی از مراجع تقلید و تاریخ پژوه براین باور است که تمام حوادث نقل شده همزمان با میلاد پیامبر از جمله خشک شدن دریاچه ساوه در منابع اصیل تواریخ و جوامع حدیث موجود است. وی هم‌چنان یادآور شده که این حوادث پس از سالیان درازی از آن می‌تواند مایه عبرت و وسیله پندو اندرز شود زیرا هدف از آن‌ها ایجاد تکان و توجه در قلب‌های مردمی بود که در بت‌پرستی و ظلم و بیدادگری غرق شده بودند.[۷]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۳، ص۱۷۹.
- ↑ ابن حجر عسقلانی، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۴۱۱.
- ↑ هدین، کویرهای ایران، ۱۳۵۵ش، ص۵۵۱؛ سیرو، کاروانسراهای ایران و ساختمان‌های کوچک میان راه‌ها، تهران، ص۲۴۹، پیرنیا، ایران باستان یا تاریخ مفصل ایران قدیم، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۱۴۸؛ به نقل از رضازاده شفارود، «حوض سلطان»، دانشنامه جهان اسلام، ج۱۴، ص۴۵۵.
- ↑ مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۴، ص۶۰؛ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۶۸؛ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دارصادر، ج۲، ص۸؛ بیهقی، دلائل النبوه، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۱۲۷؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۱۶۶.
- ↑ رسولی محلاتی، درس‌هایی از تاریخ تحلیلی اسلام، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۱۴۵،۱۴۶.
- ↑ نقد خرافات مشهور درباره میلاد پیامبر(ص) از زبان رجبی‌دوانی، خبرگزاری فارس.
- ↑ سبحانی، فروغ ابدیت، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۷.
یادداشت
منابع
- ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه فی تمییز الصحابه، تحقیق: عادل احمد عبدالموجود و علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.
- ابن‌کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۶م.
- بیهقی، احمد بن حسین، دلائل النبوة و معرفة أحوال صاحب الشریعة، تحقیق و تعلیقه: عبدالمعطی قلعجی، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۰۵ق/۱۹۸۵م.
- پیرنیا، حسن، ایران باستان یا تاریخ مفصل ایران قدیم، تهران، ۱۳۶۹ش.
- حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، بیروت، دارصادر، ۱۹۹۵م.
- رسولی محلاتی، سید هاشم، درس‌هایی از تاریخ تحلیلی اسلام، قم، پاسدار اسلام، ۱۳۷۱ش.
- رضازاده شفارود، معصومه، حوض سلطان، دانشنامه جهان اسلام(ج۱۴)، تهران، بنیاد دایرة المعارف اسلامی، ۱۳۸۹ش
- سبحانی، جعفر، فروغ ابدیت، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۵ش.
- سیرو، ماکسیم، کاروانسراهای ایران و ساختمان‌های کوچک میان راه‌ها، ترجمه عیسی بهنام، تهران، بی‌تا.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، ۱۹۶۷م/۱۳۸۷ق.
- قزوینی، زکریا بن محمد، آثار البلاد و اخبار العباد، تهران، امیرکبیر، ۱۳۷۳ش.
- مقریزی، احمد بن علی، امتاع الاسماع بما للنبی من الاحوال و الاموال و الحفده و المتاع، تحقیق: محمد عبدالحمید نمیسی، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۲۰ق/۱۹۹۹م.
- هدین، اسون اندرس، کویرهای ایران، ترجمه: پرویز رجبی، تهران، ۱۳۵۵ش.
- یعقوبی، احمد بن ابی‌یعقوب، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دارصادر، بی‌تا.
- نقد خرافات مشهور درباره میلاد پیامبر(ص) از زبان رجبی‌دوانی، در خبرگزاری فارس، تاریخ انتشار: ۲۹ دی ۱۳۹۲ش، تاریخ بازدید: ۱۹ فروردین ۱۳۹۷ش.