کاربر:Reza.azizollhi/صفحه تمرین

از ویکی شیعه

انداختن موسی در رود نیل اشاره به ماجرای به آب انداختن موسی توسط مادرش برای حفظ جان موسی دارد که به امر خدا انجام شد. این اتفاق پس از آن رخ داد که فرعون به‌خاطر حفظ حکومتش تصمیم به قتل پسران قوم بنی‌اسرائیل گرفت. وحی خداوند به یوکابد بر انداختن موسی به آب نیل، چگونگی تهیه صندوقچه‌ای که موسی را در آن قرار دادند و بازگشت موسی به دامان مادرش از داستان‌های قرآن است. مطابق بعضی از روایات، نجّاری که صندوقچه را ساخت همان حزقیل بود و این صندوق همان تابوتی است که موسی(ع) زمان مرگ خود، الواح و زره خود را در آن قرار داد و به وصی خود یوشع بن نون سپرد.

شرح واقعه

در تفسیر قمی آمده است زمانی که مادر موسی باردار شد، کسی از این بارداری تا زمان وضع حمل مطلع نشد؛ این در حالی بود که فرعون به خاطر ترس از ظهور مردی از بنی‌اسرائیل که حکومت او را نابود می‌کند، بر زنان بنی‌اسرائیل موکلانی قرار داده بود که اگر فرزند پسری آوردند خبر دهند و آن پسران را زنده نمی‌گذاشت.[۱] به همین دلیل زمانی که موسی(ع) به دنیا آمد مادرش بر حال او گریه کرد؛ ولی محبت موسی بر قلب زنی که موکل مادر او بود افتاد و خبر تولد موسی را مخفی نگاه داشت.[۲]

با وجود مخفی ماندن تولد موسی، مادر موسی نگران حال او بود؛ به همین دلیل خداوند به او وحی (الهام)[۳] کرد فرزندش را به رود نیل بیندازد و به او وعده داد طفلش را به وی بازمی‌گرداند و موسی را از پیامبران قرار می‌دهد.[۴] در آیه ۷ سوره قصص اشاره به وحی به مادر موسی شده است. مفسران ماهیت این وحی را همان الهام و افکندن مطلب به دل کسی دانسته‌اند.[۵] مادر موسی، به فرمان خدا موسی را در صندوقی قرار داد[۶] و آن را به رود نیل سپرد و خواهرش را در پی آن فرستاد. طبق آنچه در داستان‌های قرآنی آمده، صندوق به شعبه‌ای از رود نیل وارد شد که به قصر فرعون می‌رفت و ملازمان فرعون صندوق را از آب گرفتند. زمانی که آسیه زن فرعون کودک را در صندوق دید، محبت موسی به دل او افتاد و از فرعون خواست او را به فرزندی برگزیند.[۷]

بر اساس آنچه که در قرآن آمده، خدا زمانی که به مادر موسی وحی کرد، فرزندش را به دریا اندازد، این مژده را به او داد که فرزندش را به او بازخواهد گرداند و از او را از پیامبران قرار خواهد داد؛ به همین دلیل مادرش با آرامش و اطمینان موسی را به آب انداخت.[۸]

زمانی که فرعون موسی را به فرزندی برگزید، برای او دایه‌هایی قرار داد که او را شیر دهند؛ ولی موسی از پذیرفتن دایه‌ها امتناع می‌کرد. خواهر موسی وقتی چنین صحنه‌ای را مشاهده کرد نزد آنان رفت و به صورت ناشناش پیشنهاد داد زنی را معرفی می‌کند که سرپرستی و شیر دادن به او را به عهده گیرد و مادر موسی را معرفی کرد و به این طریق موسی به مادرش بازگشت.[۹]

ساخت صندوقچه

طبق روایتی که در بحارالانوار آمده، مادر موسی برای به آب انداختن کودکش به رود نیل، از یک نجّار مصری خواست تا صندوقچه‌ای برای او بسازد؛ ولی نتوانست راز خود را مخفی کند.[۱۰] آن نجار نیز با اطلاع از راز مادر موسی، تصمیم به خبر دادن به جلادان گرفت؛ ولی چنان وحشتی بر قلبش نشست که زبانش از سخن گفتن باز ایستاد.[۱۱] به گفته علامه مجلسی این اتفاق چند بار تکرار شد و نجار فهمید در این موضوع رازی الهی نهفته است به همین دلیل صندوق را به مادر موسی تحویل داد.[۱۲] مطابق بعضی از روایات، این نجّار همان حزقیل بود که همین حادثه موجب شد به موسی ایمان آورد، و بعدها به عنوان مؤمن آل‌فرعون شناخته شد که ایمان خود را پنهان می‌کرد. [۱۳] مفسران این صندوق را همان تابوتی می‌دانند که موسی(ع) زمان مرگ خود، الواح و زره خود را در آن قرار داد و به وصی خود یوشع بن نون سپرد. [۱۴] این تابوت برای بنی اسرائیل مقدس بود و به آن تبرک می‌جستند؛ ولی به دلیل فراموش کردن ارزش آن، خداوند صندوق را از بنی اسرائیل پس گرفت و آنان را دچار سختی و عذاب کرد و جالوت را بر آنان مسلط ساخت تا زمانی که از پیامبر خود درخواست کردند از خداوند فرماندهی بر ایشان برانگیزد و عزت گذشته خود را بازیابند. [۱۵]

پانویس

  1. قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۱۳۵.
  2. قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۱۳۵.
  3. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۱، ص۲۹۷.
  4. سوره قصص، آیه ۷ و ۱۰ - ۱۳؛ سوره طه، آیه ۳۸ - ۴۰
  5. طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۶، ص۱۰؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۶، ص۱۰۵؛ قرشی بنایی، تفسیر احسن الحدیث، ۱۳۷۵ش، ج۸، ص۱۰.
  6. سوره طه، آیه۳۹.
  7. بلاغی، قصص قرآن، ۱۳۸۱ش، ص۱۲۶.
  8. طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۱۸؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۶، ص۳۲-۳۷.
  9. طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۱۸؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۶، ص۳۲-۳۷.
  10. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۱۳، ص۵۴.
  11. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۱۳، ص۵۵.
  12. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۱۳، ص۵۶.
  13. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۱۳، ص۵۶.
  14. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۱۳، ص۵۶.
  15. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۱۳، ص۱۶۳.

منابع

  • بلاغی، سید عبدالحجت، حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر، قم، انتشارات حکمت، ۱۳۸۶ق.
  • بلخی، مقاتل بن سلیمان، تفسیر مقاتل بن سلیمان، تحقیق عبدالله محمود شحاته، بیروت، دار إحیاء التراث، ۱۴۲۳ق.
  • جزائری، نعمت الله بن عبد الله، قصص الأنبیاء، ترجمه فاطمه مشایخ، تهران، انتشارات فرحان، ۱۳۸۱ش.
  • طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیا التراث العربی، ۱۳۹۰ق.
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، تهران، ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش.
  • طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۱۸؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۶، ص۳۲-۳۷.
  • قرشی بنایی، علی اکبر، تفسیر احسن الحدیث‏، تهران، بنیاد بعثت، ۱۳۷۵ش.
  • قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۱۳۵.
  • قمی، علی بن ابراهیم‏، تفسی القمی، محقق طیب موسوی جزایری، قم، دار الکتاب، ۱۳۶۳ش.
  • مغنیه، محمدجواد، تفسیر الکاشف، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۴۲۴ق.
  • مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش.