کاربر:Bigdeli/صفحه تمرین

مصافحه همان دست دادن است.

مفهوم‌شناسی

مُصافَحَة لغتی عربی به معنای دست دادن و گذاشتن کف دست در کف دست دیگری است.^[۱]

مصافحه می‌تواند با دست برهنه باشد، یا اینکه حائلی مثل دستکش، لباس، یا پارچه مانع از تماس مستقیم شود.^[۲] همچنین مصافحه می‌تواند با اضافه کردن دست دیگر روی دست‌ها، به صورت جفت‌دستی انجام شود.^{[نیازمند منبع]} مصافحه می‌تواند با تکان دادن دستان همراه شود.^{[نیازمند منبع]}

کاربرد

در هنگام ملاقات دو نفر می‌توانند برای تحیت مصافحه کنند.^{[نیازمند منبع]} همینطور هنگام خداحافظی می‌توان مصافحه کرد.^{[نیازمند منبع]} نیز، مرسوم است که بعد از وضع قراردادها و به نشانه رسمیت‌بخشی به آنها مصافحه صورت گیرد.^{[نیازمند منبع]} همچنین مصافحه رسم عرب‌ها هنگام بیعت بوده.^{[نیازمند منبع]}

در سنت پیامبر (ص)

سید محمدحسین طباطبائی در کتاب «سنن النبي» نقل می‌کند که پیامبر اسلام (ص) هنگامی که با کسی ملاقات می‌کرد، پیش از او دستش را برای مصافحه دراز می‌کرد،^[۳] و او مصافحه را ترک نمی‌کرد و دستش را خارج نمی‌کرد تا وقتی طرف مقابل ترک کند،^[۴] و با فقیر و غنی مصافحه می‌کرد،^[۵] و با زنان (نامحرم) مصافحه نمی‌کرد،^[۶] و هنگام بیعت گرفتن از زنان دستش را در ظرف آبی می‌کرد و سپس خارج می‌کرد و سپس زنان دستشان را داخل می‌کردند.^[۷]

مصافحه بعد از نماز

این عمل وارد نشده است.^{[نیازمند منبع]} اما

مصافحه با نامحرم

بدون حائل

در این بخش منظور از حائل هر چیزی است که مانع تماس مستقیم دو دست شود؛ مثل دستکش، پارچه، یا لباس.

چون دست دادن بدون حائل نوعی لمس مستقیم است، احکام لمس مستقیم هم بر آن بار می‌شود.^{[نیازمند منبع]}

فقهای معاصر شیعه مثل سید روح‌الله موسوی خمینی^[۸] و سید علی حسینی سیستانی^[۹] و سید علی حسینی خامنه‌ای^[۱۰] و ناصر مکارم شیرازی^[۱۱] اینگونه دست دادن با نامحرم را مجاز نمی‌دانند.

با وجود حائل

سید علی حسینی سیستانی دست دادن با نامحرم با وجود حائل را در صورتی که با شهوت و لذت جنسی همراه نباشد، و فرد ترس و خوف مبتلا شدن به گناه نداشته باشد، و شامل مفسده‌ای که اجتناب از آن لازم است نباشد، مجاز می‌داند.^[۱۲]

سید روح‌الله موسوی خمینی^[۱۳] دست دادن با نامحرم با وجود حائل را فی‌نفسه مجاز دانسته و البته می‌گوید بنا بر احتیاط مستحب دست را فشار ندهند.

ناصر مکارم شیرازی ب

مصافحه با زنان غیر مسلمان

پانویس

↑ ابن فارس، معجم مقاييس اللغة، ذیل ریشه صفح؛ زبیدی، تاج العروس من جواهر القاموس‏، ذیل ریشه صفح.
↑ خمینی، تحرير الوسيلة، ۱۴۰۱ش، ج۲، ص۲۶۲.
↑ طباطبایی، سنن النبي، ۱۳۹۰ش، ص۱۱۶.
↑ طباطبایی، سنن النبي، ۱۳۹۰ش، ص۱۰۲.
↑ طباطبایی، سنن النبي، ۱۳۹۰ش، ص۱۰۲.
↑ طباطبایی، سنن النبي، ۱۳۹۰ش، ص۱۲۱.
↑ طباطبایی، سنن النبي، ۱۳۹۰ش، ص۱۲۱.
↑ خمینی، تحرير الوسيلة، ۱۴۰۱ش، ج۲، ص۲۶۱.
↑ رساله توضیح المسائل جامع آیت‌الله سیستانی، بخش احکام روابط زن و مرد و مسائل اجتماعی آن، مسئله ۱۶.
↑ پایگاه دفتر آیت‌الله خامنه‌ای
↑ استفتاء از دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی
↑ رساله توضیح المسائل جامع آیت‌الله سیستانی، بخش احکام روابط زن و مرد و مسائل اجتماعی آن، مسئله ۱۷.
↑ خمینی، تحرير الوسيلة، ۱۴۰۱ش، ج۲، ص۲۶۲.

منابع

زبیدی، مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت، دار الهدایة، ۱۳۸۵ق.
ابن فارس، احمد، معجم مقاييس اللغة، به تحقیق عبد السلام محمد هارون، بیروت، دار الفکر، ۱۳۹۹ق.
طباطبایی، سید محمد حسین، سنن النبی (ص)، به تحقیق محمدهادی فقهی، قم، ۱۳۹۰ش.
خمینی، روح الله، موسوعة الامام الخمینی المجلد ۲۲ و۲۳ تحرير الوسيلة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۱ش.
سیستانی، سید علی، توضیح المسائل جامع، مشهد، دفتر آقای حاج سید علی حسینی سیستانی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ش.
پایگاه دفتر آیت‌الله خامنه‌ای
پایگاه دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی

[1] ابن فارس، معجم مقاييس اللغة، ذیل ریشه صفح؛ زبیدی، تاج العروس من جواهر القاموس‏، ذیل ریشه صفح.

[2] خمینی، تحرير الوسيلة، ۱۴۰۱ش، ج۲، ص۲۶۲.

[3] طباطبایی، سنن النبي، ۱۳۹۰ش، ص۱۱۶.

[4] طباطبایی، سنن النبي، ۱۳۹۰ش، ص۱۰۲.

[5] طباطبایی، سنن النبي، ۱۳۹۰ش، ص۱۰۲.

[6] طباطبایی، سنن النبي، ۱۳۹۰ش، ص۱۲۱.

[7] طباطبایی، سنن النبي، ۱۳۹۰ش، ص۱۲۱.

[8] خمینی، تحرير الوسيلة، ۱۴۰۱ش، ج۲، ص۲۶۱.

[9] رساله توضیح المسائل جامع آیت‌الله سیستانی، بخش احکام روابط زن و مرد و مسائل اجتماعی آن، مسئله ۱۶.

[10] پایگاه دفتر آیت‌الله خامنه‌ای

[11] استفتاء از دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی

[12] رساله توضیح المسائل جامع آیت‌الله سیستانی، بخش احکام روابط زن و مرد و مسائل اجتماعی آن، مسئله ۱۷.

[13] خمینی، تحرير الوسيلة، ۱۴۰۱ش، ج۲، ص۲۶۲.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]