ویکی شیعه:Featured articles/2025/19

امر به معروف و نهی از منکر، به‌معنای وادارکردن به انجام کار پسندیده و بازداشتن از کار زشت و گناه است. این کار را از مهم‌ترین واجبات دینی می دانند و می‌گویند در قرآن و روایات بر آن تأکید شده است. بنا به دیدگاه فقهای شیعه، امر به معروف و نهی از منکر واجب کفایی است؛ یعنی اگر گروهی از مردم به انجام آن اقدام کنند، وجوب آن از عهده دیگران برداشته می‌شود. امر به معروف و نهی از منکر از منظر شیعیان امامی جزء فروع دین شمرده شده است؛ ولی در نزد برخی از فرق اسلامی مانند معتزله و زیدیه، پنجمین اصل اعتقادی آنان به شمار می‌رود. فقها چهار شرط بیان کرده‌اند که با فقط وجود آنها، امر به معروف و نهی از منکر واجب می‌شود؛ اینکه امرکننده به معروف و نهی‌کننده از منکر، به معروف و منکر از دیدگاه شرع اسلام آگاهی داشته باشد؛ احتمال بدهد که امر و نهی او در آن فرد مورد امر و نهی تأثیر داشته باشد؛ بداند فردی که منکر از او سر زده بنای تکرار آن منکر را دارد و اینکه امر و نهی کردن، برای او یا سایر مؤمنان ضرر جانی، مالی و آبرویی در پی نداشته باشد. فقها همچنین برای امر به معروف و نهی از منکر، سه مرحله بیان کرده‌اند: انکار قلبی و ابراز ناراحتی به‌وسیله رفتارهای غیرکلامی اولین مرحله امر به معروف و نهی از منکر است؛ چنانچه این شیوه تأثیر نداشته باشد، باید به‌صورت زبانی امر و نهی انجام شود؛ در صورتی که این نیز تأثیر نداشته باشد، نوبت به اقدامات عملی می‌رسد؛ البته درباره مراحل بالاتر که نیاز به اقدام عملی وجود دارد، گفته شده که انجام آن باید با اجازه امام یا نایب امام باشد.

ادامهٔ مطلب ...

دیگر مقالات منتخب: لبیب بیضون – اصل علیت – اخباریان