ویکی شیعه:Featured articles/2024/41
نامه امام علی به امام حسن نامهای با محتوای مسائل اخلاقی است که امام علی(ع) پس از جنگ صِفّین آن را برای فرزندش امام حسن(ع) نوشته است. این نامه را در تبیین مسائل تربیتی، جامع ارزیابی کردهاند. برخی مسائل مهم مطرحشده در این نامه عبارتاند از: تبیین مراحل خودسازی و ارزشهای اخلاقی، اخلاق اجتماعی، تربیت فرزند و روش تربیت او، ضرورت توجه به معنویات و بیان معیارهای روابط اجتماعی. بهگفته پژوهشگران، این نامه به اصول، اهداف و روشهایی اشاره میکند که امام علی(ع) درصدد دستیابی به آن بود؛ ازجمله تخلق به اخلاق الهی، التزام به اوامر و نواهی الهی، توجه به کرامت انسانی و تفاوتهای فردی، اتکاء به اعتدال، تدبر و تعقل، روشهای موعظه، ارائه الگو و عبرتآموزی. بر پایه برخی از فرازهای این نامه گفته شده، محتوای نامه با عصمت امامان ناسازگار است؛ البته در جواب این ادعا بر این نکته تأکید شده که اگرچه این نامه خطاب به امام حسن(ع) است؛ ولی در اصل امام عموم مردم مورد خطاب خود قرار داده است و اینکه اگر امام علی(ع) میخواست بهعنوان یک امام معصوم نامهای را به معصوم دیگر بنویسد، مطالبی بسیار عمیق بیان میکرد که دیگران آن را نمیفهمیدند و بیفایده بود. این وصیتنامه از مشهورترین نامههای امام است که غیر از نهجالبلاغه، در منابع پیشین از آن نیز نقل شده است. با توجه به سندهای مختلف این روایت و نیز با نظر به محتوای بلند آن، این نامه را معتبر میدانند. علاوه بر ترجمهها و شرحهای کاملِ نهجالبلاغه، این نامه ترجمهها و شرحهای مستقلی نیز دارد که از جمله آنها پند جاوید، اثر محمدتقی مصباح یزدی و حیات جاوید، تألیف سید محمدمحسن حسینی طهرانی است.