ویکی شیعه:Featured articles/2023/45

از ویکی شیعه
استفاده از عبارت سنی دوازده‌امامی در متن کتاب فُتوحُ المجاهدین فی رَدِّ المُتَدَلِّسین
استفاده از عبارت سنی دوازده‌امامی در متن کتاب فُتوحُ المجاهدین فی رَدِّ المُتَدَلِّسین

تسنن دوازده‌امامی گرایشی مذهبی در اهل‌سنت که در آن، ضمن اعتقاد به خلفای سه‌گانه، به ولایت ائمه شیعه(ع) هم ارادت و اعتقاد دارند. می‌گویند زمینه این گرایش در همان قرون نخستین اسلامی و در تقابل با آن دسته از طرفداران عثمان که مخالف امام علی(ع) بودند شکل گرفته است. اما دوره رواج آن را از قرن ششم قمری و ابتدا در ایران و هند و سپس در قسمت شرقی خراسان بزرگ و سرزمین‌های خلافت عثمانی می‌دانند. اصطلاح «تسنن دوازده‌امامی» عنوانی جدید در تاریخ‌پژوهی ایران قلمداد شده است؛ اما برخی محققان، با استناد به نسخه‌ای خطی گفته‌اند در اواخر دوره صفویه هم به کار می‌رفته است. برخی از عوامل شکل‌گیری تسنن دوازده‌امامی چنین بیان شده است: سقوط خلافت عباسی، تسامح مذهبی ایلخانان مغول و امیران تیموری، رشد تصوف و مرجعیت‌یافتن صوفیان، و نزدیک‌شدن تصوف و تشیع به یکدیگر. تاریخ‌پژوهان، تسنن دوازده‌امامی را از دلایل اصلی رواج تشیع در شرق اسلامی، به‌خصوص ایران و زمینه اصلی پیدایش دولت شیعی صفویه می‌دانند. به باور آنها وجود حکومت‌هایی با رویکرد تسنن دوازده‌امامی در سرتاسر قرون نهم و دهم قمری، زمینه تحول مذهبی ایرانیان از تسنن به تشیع آماده کرد. در ایران، قرن‌های نهم و دهم قمری، حکومت‌هایی با رویکرد تسنن دوازده‌امامی شکل گرفتند. همچنین چهره‌های مختلف فرهنگی دارای گرایش تسنن دوازده‌امامی قلمداد شده‌اند که در آثارشان، در کنار یادکرد از خلفای سه‌گانه، از ائمه شیعه با عنوان حجت‌های معصوم الهی یاد کرده‌اند.

ادامهٔ مطلب ...

دیگر مقالات منتخب: آزادسازی خرمشهردعای افتتاحدعای ندبه