عین الیقین: تفاوت میان نسخه‌ها
imported>Foadian بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Mgolpayegani |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ب]] | [[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ب]] | ||
[[رده:اصطلاحات قرآنی]] | |||
[[رده:اصطلاحات عرفانی]] | [[رده:اصطلاحات عرفانی]] | ||
نسخهٔ ۱۹ اوت ۲۰۱۷، ساعت ۱۰:۲۵
عین الیقین دومین مرتبه از مراتب سه‌گانه یقین در کنار علم الیقین و حق الیقین است. عین الیقین به معنای یقینی است كه انسان به مرحله مشاهده مى‌رسد و با چشم خود مثلا آتش را مشاهده مى‌كند.
مفهوم‌شناسی
يقين در لغت به معنای علمی است که شک و تردیدی در آن نیست.[۱] در اصطلاح عرفان اسلامی، به معنای یقینی است كه انسان به مرحله مشاهده مى‌رسد و با چشم خود مثلا آتش را مشاهده مى‌كند.[۲]
تفاوت عین الیقین با علم اليقين مثل ديدن به شنيدن است.[۳] در سوره تكاثر اصطلاح عین اليقين، آمده است.[۴]
به گفته علامه طباطبایی بر اساس آیات ۵ تا ۷ سوره تکاثر، انسان با علم الیقین می‌تواند حقايق را در همين دنيا مشاهده كند و جهنم را ببيند. اما دیدن جهنم در قیامت عین اليقين است.[۵]
مراتب یقین
در عرفان اسلامی و بر اساس آیات قرآن کریم، یقین دارای سه درجه و مرتبه است که عبارتند از؛ علم الیقین، عین الیقین و حق الیقین. اولین و پایین‌ترین مرتبه، علم الیقین و دومین مرتبه عین الیقین است.[۶] ابن عربی معتقد است شناخت انسان از خداوند، اگر از راه عقل و دلیل باشد، «علم الیقین» و اگر از راه دل به ست آید «عین الیقین» و اگر با کشف و شهود به دست آید «حق الیقین» نام دارد.[۷] وی می‌گوید از راه عقل و با علم الیقین، تنها می‌توان خداوند را اثبات کرد، ولی با دو مرحله بالاتر یقین، می‌توان به خداوند رسید.[۸]
بر پایه روایتی پیامبر (ص) با دیدن حارثة بن مالک بن نعمان انصارى به او فرمود: ای حارثة! در چه حالی است؟ گفت: ای رسول خدا! مؤمن حقیقی‌ام که به یقین رسیده‌ام. رسول خدا(ص) فرمود: هر چیزى را حقیقتى است، حقیقت گفتار تو چیست؟ گفت: ای رسول خدا! به دنیا بی‌رغبت شده‌ام، شب را (براى عبادت) بیدارم و روزهاى گرم را (در اثر روزه) تشنگى می‌کشم و گویا عرش پروردگارم را می‌نگرم که براى حساب گسترده گشته و گویا اهل بهشت را می‌بینم که در میان بهشت یکدیگر را ملاقات می‌کنند و گویا ناله اهل دوزخ را در میان دوزخ می‌شنوم. رسول خدا(ص) فرمود: حارثه، بنده‌ای است که خدا دلش را نورانى کرده است. سپس به حارثه فرمود: بصیرت یافتى، ثابت باش.[۹]
پانویس
منابع
- قرآن کریم.
- ابن عربی، محیی الدین، فتوحات مکیه، بیروت، دار احیاءالتراث، بی‌تا.
- انصاریان، حسین، عرفان اسلامی، قم، دارالعرفان، ۱۳۸۶ش.
- رضایی، «هویت شناسی یقین»، در مجله معرفت فلسفی، شماره ۲، زمستان ۱۳۸۳ش.
- طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، مؤسسه اعلمی، بیروت،۱۳۹۴ق.
- فراهيدى، خليل بن احمد، كتاب العين، انتشارات هجرت، قم، ۱۴۱۰ق.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب، ۱۳۷۱ش.
پیوند به بیرون
- ↑ فراهيدى، كتاب العين، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۲۲۰.
- ↑ انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۸۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۲۸۵.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۲۸۸
- ↑ سوره تكاثر، آیه ۵-۷.
- ↑ طباطبایی، الميزان،۱۳۹۴ق، ج۲۰ ،ص۳۵۲.
- ↑ انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۸۵.
- ↑ ابن عربی، فتوحات مکیه، ج۱، ص۳۱ به نقل از رضایی، «هویت شناسی یقین»، ۱۳۸۳ش، ص۴۱.
- ↑ ابن عربی، فتوحات مکیه، ج۱، ص۳۱ به نقل از رضایی، «هویت‌شناسی یقین»، ۱۳۸۳ش، ص۴۱.
- ↑ کلینی، کافی،۱۴۲۹ق، ج۳، ص ۱۳۸