سوگواره زنان نوغان (آیین)
 عزاداری زنان نوغان در مشهد | |
| اطلاعات آیین | |
|---|---|
| زمانبرگزاری | آخر ماه صفر /شهادت امام رضا(ع) |
| مکان برگزاری | شهر مشهد |
| گستره جغرافیایی | محله نوغان به سمت حرم امام رضا(ع) |
| وجه نمادین | تشییع پیکر امام رضا(ع) |
| ادعیه | نوحه و زیارتنامه |
| آیینهای مهم | |
| سینهزنی • افطاری • تشییع جنازه • تعزیه خوانی سایر آیینها | |
سوگواره زنان نوغان یکی از آیینهای مذهبی مشهد است که هر ساله در ایام شهادت امام رضا(ع) توسط بانوان برگزار میشود.[۱] این مراسم از محله نوغان آغاز و در حرم رضوی پایان مییابد و نمادی از وفاداری زنان به اهلبیت(ع) و نقش اجتماعی آنان در عزاداریها به شمار میرود.[۲]
بر اساس باور رایج، بانوان نوغان پس از شهادت امام رضا(ع) مهریههای خود را بخشیدند تا از همسرانشان اجازه بگیرند پیکر او را تشییع کنند.[۳] در این سوگواره، زنان تابوتی نمادین را به دوش میکشند و با نوحهخوانی و قرائت زیارتنامه به سمت حرم حرکت میکنند.[۴] برخی از پژوهشگران بر این باورند که روایت بخشیدن مهریه و حضور بانوان نوغان در تشییع امام رضا(ع) مدارک تاریخی قطعی ندارد و بیشتر مبتنی بر سنت شفاهی است.[۵]
نوغان یکی از چهار بخش اصلی طوس قدیم بود[۶] که در نزدیکی سناباد قرار داشت[۷] و پس از دفن امام رضا(ع)، جایگاه ویژهای پیدا کرد.[۸] در شهر مشهد نیز محلهای به نام نوغان وجود دارد.[۹]
پانویس
- ↑ «یاد حماسه زنان نوغان مشهد در تشییع پیکر امام رضا(ع) زنده نگاه داشته شد»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، ایرنا.
- ↑ «زنان «نوغان» مشهد در آیین نمادین پیکر مطهر امام رضا(ع) را تشییع کردند»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، ایرنا.
- ↑ «سوگواری زنان نوغان در روز شهادت امام رضا(ع)»، خبرگزاری بینالمللی قرآن ایکنا، «زنان نوغانی اولین عزاداران ضامن آهو!»، مشرق نیوز.
- ↑ «یاد حماسه زنان نوغان مشهد در تشییع پیکر امام رضا(ع) زنده نگاه داشته شد»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، ایرنا.
- ↑ حسینی، مقاله تشییع و تدفین پیکر مطهر حضرت رضا(ع)، مجله مشکوه ۱۳۹۳ش، ص۱۱۸.
- ↑ یعقوبی، البلدان، ۱۳۵۶ش، ص۴۵.
- ↑ عرفانمنش، جغرافیای تاریخی هجرت امام رضا علیهالسلام از مدینه تا مرو، ۱۳۷۶ش، ص۱۳۹ و ۱۴۰.
- ↑ «اجرای سنت ۱۲۰۰ ساله زنان نوغان مشهد»، خبرگزاری مهر.
- ↑ «نقشه ماهوارهای نوغان، ناحیه ویژه رضوی»، سایت توپومپ.
منابع
- حسینی، سید حسن، مراسم تشییع و تدفین پیکر مطهر حضرت رضا(ع)، مجله مشکوه، ۱۳۹۳ش.
- عرفانمنش، جلیل، جغرافیای تاریخی هجرت امام رضا علیهالسلام از مدینه تا مرو، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ دوم، ۱۳۷۶ش.
- یعقوبی، احمد بن اسحاق، البلدان، ترجمه محمدابراهیم آیتی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر، ۱۳۵۶ش.
- «زنان «نوغان» مشهد در آیین نمادین پیکر مطهر امام رضا(ع) را تشییع کردند»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، ایرنا. تاریخ درج مطلب: ۲۵ شهریور ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید: ۲۵ شهریور ۱۴۰۴ش.
- «یاد حماسه زنان نوغان مشهد در تشییع پیکر امام رضا(ع) زنده نگاه داشته شد»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۲ شهریور ۱۴۰۴ش، تاریخ: ۲۶ شهریور۱۴۰۴ش.
- «اجرای سنت ۱۲۰۰ ساله زنان نوغان مشهد»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۲ شهریور ۱۴۰۴ش، تاریخ بازدید: ۲۶ شهریور ۱۴۰۴ش.
- «سوگواری زنان نوغان در روز شهادت امام رضا(ع)»، خبرگزاری بینالمللی قرآن ایکنا، تاریخ درج مطلب:۱ دی ۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید: ۲۹شهریور۱۴۰۴ش.
- «زنان نوغانی اولین عزاداران ضامن آهو!»، مشرق نیوز، تاریخ درج مطلب:۱۴ شهریور ۱۴۰۳ش، تاریخ بازدید: ۱۲ مهر ۱۴۰۴ش.
- «نقشه ماهوارهای نوغان، ناحیه ویژه رضوی»، سایت توپومپ، تاریخ بازدید: ۱۲ مهر ۱۴۰۴ش.