۱۷٬۲۶۸
ویرایش
صالح المؤمنین: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیزکاری
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
واژه | واژه صالح‌المؤمنین که از آیه چهارم [[سوره تحریم]] گرفته شده به معنای بهترین [[مؤمنان]] یا مؤمنان شایسته است؛ کسانی‌که عمل آنها خوب، مطابق [[عدل]] و [[انصاف]] و مورد رضای [[خدا]] است و فسادی در آن راه ندارد.<ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۴۲.</ref> این واژه شامل همه مؤمنان صالح، با [[تقوا]] و کامل الایمان می‌شود.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۴، ص۲۸۰.</ref> | ||
<br /> | <br /> | ||
کلمه صالح در این ترکیب به صورت مفرد ذکر شده است؛ ولی بعضی از [[مفسران]] آن را چون اسم جنس است دارای عمومیت دانسته که بر جمع زیاد یا کمی از [[مسلمانان]] صادق است؛<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۴۷۱؛ آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۳۴۸؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۴، ص۲۸۰</ref> در مقابل برخی شمول واژه صالح المومنین بر همه مسلمانان رد کرده معتقدند این واژه فقط بر یک شخص قابل صدق است. [[علامه طباطبایی]] در [[تفسیر المیزان]] با رد نظریه [[آلوسی]] در [[تفسیر روح المعانی]] مبنی بر اسم جنس بودن واژه صالح المومنین که نتیجه آن عمومیت این واژه است، بیان می‌کند: واژه «صالح المومنین» معنایی غیر از معنای واژه «الصالح من المومنین» دارد؛ چراکه ترکیب دوم به دلیل داشتن الف و لام بر سر کلمه صالح اسم جنس است و افاده عموم می‌کند؛ ولی ترکیب اول جنسیت و کلیت را نمی‌رساند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۹، ص۳۳۲.</ref> | کلمه صالح در این ترکیب به صورت مفرد ذکر شده است؛ ولی بعضی از [[مفسران]] آن را چون اسم جنس است دارای عمومیت دانسته که بر جمع زیاد یا کمی از [[مسلمانان]] صادق است؛<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۴۷۱؛ آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۳۴۸؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۴، ص۲۸۰</ref> در مقابل برخی شمول واژه صالح المومنین بر همه مسلمانان رد کرده معتقدند این واژه فقط بر یک شخص قابل صدق است. [[علامه طباطبایی]] در [[تفسیر المیزان]] با رد نظریه [[آلوسی]] در [[تفسیر روح المعانی]] مبنی بر اسم جنس بودن واژه صالح المومنین که نتیجه آن عمومیت این واژه است، بیان می‌کند: واژه «صالح المومنین» معنایی غیر از معنای واژه «الصالح من المومنین» دارد؛ چراکه ترکیب دوم به دلیل داشتن الف و لام بر سر کلمه صالح اسم جنس است و افاده عموم می‌کند؛ ولی ترکیب اول جنسیت و کلیت را نمی‌رساند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۹، ص۳۳۲.</ref> | ||
== آیه صالح المومنین == | == آیه صالح المومنین == | ||
آیه | آیه چهارم سوره تحریم به آیه صالح المؤمنین شناخته می‌شود.<ref>علامه حلی، نهج الحق، ۱۴۰۷ق، ص۱۹۱.</ref> {{عربی|«إِن تَتُوبَا إِلَی اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُکمَا ۖ وَإِن تَظَاهَرَ‌ا عَلَیهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِ‌یلُ وَ صَالِحُ الْمُؤْمِنِینَ ۖ وَالْمَلَائِکةُ بَعْدَ ذَٰلِک ظَهِیرٌ ﴿۴﴾»|ترجمه=اگر [شما دو زن] به درگاه خدا توبه کنید [بهتر است]، واقعاً دل‌هایتان انحراف پیدا کرده است و اگر علیه او به یکدیگر کمک کنید، در حقیقت، خدا خود سرپرست اوست، و جبرئیل و صالح مؤمنان [نیز یاور اویند] و گذشته از این، فرشتگان [هم ]پشتیبان [او] خواهند بود.|اندازه= ۱۰۰%}} | ||
<br /> | <br /> | ||
درباره شأن نزول این [[آیه]] روایات متعددی در منابع روایی [[شیعه]] و [[ | درباره شأن نزول این [[آیه]] روایات متعددی در منابع روایی [[شیعه]] و [[اهل‌سنت]] آمده است که از اذیت و آزار برخی [[زنان پیامبر اسلام(ص)]] نسبت به او حکایت دارد. طبق این روایات روزی پیامبر اسلام نزد یکی از همسران خود مقداری عسل تناول فرمود که باعث ناراحتی [[عایشه]] و [[حفصه]] به دلیل عدم رعایت نوبت حضور پیامبر نزد آنان گردید. آن دو تصمیم گرفتند زمانی‌که پیامبر(ص) نزد آنان رفت با کناره‌گیری از وی به بهانه بوی بد عسلی که خورده است آن حضرت را اذیت و آزار کنند و برخی از دیگر [[زنان پیامبر]] را نیز همراه خود کردند؛ این در حالی بود که پیامبر اسلام(ص) همیشه خوشبو و معطر بود. بعد از این برخورد زنان، پیامبر اسلام خوردن عسل را بر خود تحریم کرد و در برخی روایات آمده که از همسران خود نیز کناره و تصمیم به [[طلاق]] آنان گرفت و ناراحتی زیادی در قلب خود احساس می‌کرد. بعد از مدتی خداوند با نزول آیات سوره تحریم، پیامبر(ص) را از حرام کردن چیزهایی که بر او [[حلال]] است، باز داشت و برای حمایت از حیثیت او آیه ۴ سوره تحریم را نازل کرد. در این آیه خداوند، خود، [[جبرئیل]]، صالح المؤمنین و دیگر فرشتگان را حامی و مدافع پیامبر(ص) معرفی کرده است.<ref>واحدی، اسباب نزول القرآن، ۱۴۱۱ق، ص۴۵۹-۴۶۱.</ref> | ||
<br /> | <br /> | ||
این آیه را خطاب به حفصه و عایشه دانسته‌اند.<ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۳۰، ص۵۷۰.</ref> و از آنان می‌خواهد به دلیل آزاری که به پیامبر(ص) رسانده‌اند [[توبه]] کنند و با زبان تهدید به آنان هشدار می‌دهد اگر بر اذیت آن حضرت اصرار ورزند بدانند که خداوند به خاطر عنایتی که به پبامبرش دارد، ولی و سرپرست اوست و در هر خطری که او را تهدید کند پشتیبان او است و جبرئیل، بهترین مومنان و دیگر فرشتگان نیز حامی و پشتیبان رسول خدا خواهند بود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۹، ص۳۳۱.</ref> | این آیه را خطاب به حفصه و عایشه دانسته‌اند.<ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۳۰، ص۵۷۰.</ref> و از آنان می‌خواهد به دلیل آزاری که به پیامبر(ص) رسانده‌اند [[توبه]] کنند و با زبان تهدید به آنان هشدار می‌دهد اگر بر اذیت آن حضرت اصرار ورزند بدانند که خداوند به خاطر عنایتی که به پبامبرش دارد، ولی و سرپرست اوست و در هر خطری که او را تهدید کند پشتیبان او است و جبرئیل، بهترین مومنان و دیگر فرشتگان نیز حامی و پشتیبان رسول خدا خواهند بود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۹، ص۳۳۱.</ref> | ||