خطبة البیان: تفاوت میان نسخه‌ها

آنچه امروزه به عنوان خطبة البیان معروف است در [[نهج البلاغه]] و نیز سایر منابع قدیمی شیعه وجود ندارد. به گفته نویسنده مقاله [http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/6001813870301.pdf خطبة البیان و شطحیات عارفان]، برخی از عبارت‌های این خطبه در منابع قدیمی‌تر مثل [[بصائر الدرجات]] و [[رجال کشی]] و [[الکافی (کتاب)|کافی]] وجود دارد و در [[مناقب آل ابی طالب (کتاب)|مناقب]] [[ابن شهرآشوب مازندرانی|ابن‌شهرآشوب]] با نام خطبة الافتخار به برخی از فرازهای آن استناد شده که شباهت بسیار زیادی به خطبه بیان دارد.<ref>[http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/6001813870301.pdf خطبة البیان و شطحیان عارفان]</ref> ولی به گفته مصطفی صادقی هیچ یک از عبارات اختصاصی این خطبه در منابع قبلی نیست و سازندگان این خطبه در واقع از عبارات پیشینیان برای تکمیل کار خود استفاده کرده‌اند.<ref>[http://www.hadith.net/n145-e3984-p58.html خطبة البیان و خطبه های منسوب به امیرمؤمنان(ع)] </ref>

[[حافظ رجب برسی]] در کتاب [[مشارق انوار الیقین فی اسرار امیرالمومنین علیه السلام (کتاب)|مشارق انوار الیقین]] بدون ارجاع به منابع دیگر خطبه‌ای با نام خطبه الافتخار نقل کرده که حجم آن کمتر از خطبه البیان است ولی عبارات آن در متن خطبه البیان وجود دارد.<ref>تهرانی، الذریعه، ج ۷، ص ۲۱۰ </ref><ref>حافظ برسی، مشارق انوار الیقین، ص ۲۶۰</ref> این خطبه در [[بحار الانوار]] نیز نقل نشده است و [[محمد باقر مجلسی|مجلسی]] معتقد است امثال این خطبه در کتاب‌های غالیان یافت می‌شود.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج ۲۵، ص ۳۴۸</ref> آیت الله [[ناصر مکارم شیرازی]] آن را مجعول دانسته<ref>مکارم شیرازی، استفتاءات جدید، ج ۱، ص ۵۳۱</ref> و آیت الله [[میرزا جواد تبریزی]] نیز صحت انتساب آن به امام علی را ثابت نمی‌داند.<ref>تبریزی، صراط النجاة، ج ۹، ص ۷۰</ref>