عقائد الامامیة (کتاب)

عقائد الامامیة کتابی به زبان عربی در علم کلام نوشته محمدرضا مظفر (متوفای ۱۳۸۳ق).

نویسنده

شیخ محمد رضا مظفر عالم شیعی قرن چهاردهم. او تحصیلاتش را در حوزه علمیه نجف آغاز کرد و از درس محمد حسین نائینی، آقا ضیاء عراقی، قاضی طباطبایی بهره برد و خود نیز شاگردان بسیاری تربیت کرد. مظفر با استفاده از موقعیتش در حوزه نجف و برای تحقق اندیشه‌هایش دست به تأسیس مراکز علمی و فرهنگی متعددی زد. در تقریب بین مذاهب و شیعه و سنیگام برداشت. از او تألیفاتی به جا مانده است که به شیوه نو و ساده نگارش شده و برخی از آن‌ها امروزه از منابع درسی حوزه‌های علمیه است.

چگونگی تألیف

این کتاب در اصل، سخنرانی‌های مظفر در سال ۱۳۶۳ق در دانشکده دینی منتدی النشر است که پس از بازبینی در سال ۱۳۸۰ق، اصلاحاتی دیگر اعمال شد و به همراه مقدمه مؤلف و مقدمه حامد الحفنی استاد سنی مذهب دانشگاه قاهره در مصر منتشر شد.

هدف از نگارش

مظفر دو مقدمه بر چاپ اول و دوم کتاب نوشته است. در چاپ اول می‌گوید: هدفم از نگارش این بود که خلاصه‌ای از عقاید اسلامی که از طریق اهل بیت به آن رسیده بودم ضبط نمایم و برای استفاده همگان به دور از برهان و استدلال و خالی از روایاتی که در بیشتر مسائل ائمه وارد شده بود، نوشتم.

وی در مقدمه چاپ دوم در سال ۱۳۸۱ق اینگونه می‌نویسد که آنچه مرا به چاپ مجدد این کتاب تشویق نمود از میان برداشتن ابرهای غبارآلود میان دو طایفه شیعه و سنی و پاک کردن غبار نشسته بر برروی عقاید صحیح اسلامی بود.

محتوا

مظفر در مقدمه خود درباره اجتهاد و تقلید سخن گفته و در چهار اصل اعتقادی توحید، نبوت، امامت و معاد بحث وجوب عقلی تحقیق و تفکر را لازم میداند که باید به دور از تقلید باشد. وی تأکید می‌کند که اعتقادات اسلامی بر در ساده‌ترین شکل خود بر فطرت و اندیشه هر کس بنا شده و نیازس به تعمق عمیق ندارد و خداوند هم به چنین تعمقی تکلیف نکرده است. وی در اصول و فروع اعتقادی فرق قائل است و تصریح می‌کند که در اصول اعتقادی، تحقیق عقلی لازم است و در فروع اعتماد به قول معصوم کفایت می‌کند.

وی در ادامه مقدمه بحثی پیرامون اجتهاد و مجتهد در اعتقاد امامیه دارد. وی مجتهد جامع الشرایط را نائب امام زمان می‌داند که علاوه بر مقام افتا دارای ولایت عامه است و در عصر غیبت اجرای برخی از اصول را که از مختصات امام معصوم است بر عهده مجتهد می‌باشد.

ابواب کتاب

• الهیات: خداشناسی، صفات الاهی، عدل، تکلیف، قضا و قدر، بداء، احکام دینی

• نبوت: نبوت عامه و خاصه، لطف، معجزه انبیا، عصمت انبیا، صفات نبی، انبیا و کتب آنان، اسلام، قرآن، شرایع سابقه

• امامت: عصمت امام، صفات امام، علم امام، اطاعت از ائمه، حب اهل بیت، عقیده به امامت منصوص، تعداد ائمه، مهدی(ع)، رجعت، تقیه

• آموزه‌های تربیتی: دعا، ادعیه صحیفه سجادیه، زیارت قبور، معنای تشیع، جور و ظلم، عدم همکاری با ظالمان، وظایف در حکومت ظالم، حفظ وحدت اسلامی، رعایت حقوق مسلمانان

• معاد: معاد جسمانی، اعاده معدوم.

منابع

منابعی که مؤلف در پایان کتاب نام برده کتب روایی و کلامی شیعه بوده که عبارتند از:

1. نهج البلاغه
2. صحیفه سجادیه
3. اصول کافی
4. تحف العقول
5. کامل الزیارات
6. اعتقادات صدوق
7. شرح اعتقادات صدوق
8. اوائل المقالات شیخ مفید
9. تجرید الاعتقاد خواجه نصیر
10. شرح التجرید علامه حلی
11. شرح باب حادی عشر فاضل مقداد
12. اعتقادات علامه مجلسی
13. بخش اصول عقائد از کتاب کشف الغطاء
14. اصل الشیعه و اصولها محمد حسین کاشف الغطاء
15. دلائل الصدق فی نهج الحق از برادرش محمد حسن مظفر
16. وسائل الشیعه.

ترجمه و چاپ

کتاب با عناوین «باورهای شیعه» توسط مصباح هراتی و «ویژگی‌های فکری شیعه» توسط زین‌العابدین کاظمی‌ خلخالی به فارسی ترجمه شده است.

پانویس

الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود