آزر: تفاوت میان نسخه‌ها

آزر (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۳ سپتامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۳:۳۲

۴ بایت حذف‌شده ، ‏۲۳ سپتامبر ۲۰۱۷

اصلاح پاورقی و منابع

دیداریویکی‌متن

کاربر ناشناس

imported>M.r.seifi

@@ خط ۴: / خط ۴: @@
 آزر را از اهالی روستای کوثی در سواد ([[کوفه]] کنونی) معرفی کرده‌اند.<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۱۵۹</ref> در روایتی از امام صادق(ع) آمده است که آزر منجم [[نمرود]] بوده است. قبل از تولد حضرت ابراهیم(ع)، آزر نزد نمرود پیش‌بینی کرد در این زمان مردی به دنیا می‌آید که مردم را به دینی دیگر می‌خواند و سپس در آتش انداخته می‌شود. به همین جهت نمرود دستور داد زنان از مردان جدا شوند و اطفالی که به دنیا می‌آمدند را بکشند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۶۶ و ۳۶۷؛ قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۷ش، ج۱، ص۲۰۶ و ۲۰۷</ref>
-در [[التبیان فی تفسیر القرآن|تفسیر تبیان]] آمده است آزر به معنای خطاکار است یا اینکه اسم بتی بوده است و آزر بت‌پرست بوه است. وی عمو یا جد مادری ابراهیم(ع) بوده و اسم پدر ابراهیم(ع) تارخ {{یادداشت|برخی منابع کلمه تارح را استفاده کرده‌اند (طریحی، مجمع البحرین‏، ۱۳۷۵ش، ج ۲، ص ۳۴۴).}} بوده است.<ref>شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵ و ۱۷۶</ref> برخی آزر را جد مادری ابراهیم(ع) یا عموی وی دانسته‌اند<ref>شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵</ref> در مقابل برخی وی را پدر حضرت ابراهیم(ع) دانسته‌اند.<ref>مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ۱۳۶۰ش، ج۱، ص ۷۶</ref>
+در [[التبیان فی تفسیر القرآن|تفسیر تبیان]] آمده است آزر به معنای خطاکار است یا اینکه اسم بتی بوده است و آزر بت‌پرست بوه است. وی عمو یا جد مادری ابراهیم(ع) بوده و اسم پدر ابراهیم(ع) تارخ {{یادداشت|برخی منابع کلمه تارح را استفاده کرده‌اند (طریحی، مجمع البحرین‏، ۱۳۷۵ش، ج ۲، ص ۳۴۴).}} بوده است.<ref>شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵، ۱۷۶</ref> برخی آزر را جد مادری ابراهیم(ع) یا عموی وی دانسته‌اند<ref>شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵</ref> در مقابل برخی وی را پدر حضرت ابراهیم(ع) دانسته‌اند.<ref>مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ۱۳۶۰ش، ج۱، ص۷۶</ref>
 ==آزر در قرآن==
@@ خط ۱۹: / خط ۱۹: @@
 '''آزر، عموی حضرت ابراهیم(ع)'''
-* [[شیخ طوسی]] در اثبات این مطلب به روایت صحیحی<ref>شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص ۱۷۵</ref> از [[پیامبر(ص)]] استناد می‌کند: «فَلَمَّا خَلَقَ آدَمَ جَعَلَنَا فِی صُلْبِهِ، ثُمَّ نَقَلَنَا مِنْ صُلْبِ إِلَی صُلْبِ فِی أَصْلَابِ الطَّاهِرِینَ وَ أَرْحَامِ الْمُطَهَّرَات؛ پس از خلق آدم، خداوند من و علی(ع) را در نسل مردان و زنان پاک منتقل می‌کرد و ما را به هیچیک از پلیدی‌های جاهلیت آلوده نکرد.»<ref>طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۱۸۳</ref> شیخ طوسی براساس همین روایت نتیجه می‌گیرد که باتوجه به بت‌پرست‌بودن آزر، امکان ندارد که وی پدر حضرت ابراهیم(ع) و جد پیامبر(ص) باشد.<ref>شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص ۱۷۵</ref>
+* [[شیخ طوسی]] در اثبات این مطلب به روایت صحیحی<ref>شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵</ref> از [[پیامبر(ص)]] استناد می‌کند: «فَلَمَّا خَلَقَ آدَمَ جَعَلَنَا فِی صُلْبِهِ، ثُمَّ نَقَلَنَا مِنْ صُلْبِ إِلَی صُلْبِ فِی أَصْلَابِ الطَّاهِرِینَ وَ أَرْحَامِ الْمُطَهَّرَات؛ پس از خلق آدم، خداوند من و علی(ع) را در نسل مردان و زنان پاک منتقل می‌کرد و ما را به هیچیک از پلیدی‌های جاهلیت آلوده نکرد.»<ref>طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۱۸۳</ref> شیخ طوسی براساس همین روایت نتیجه می‌گیرد که باتوجه به بت‌پرست‌بودن آزر، امکان ندارد که وی پدر حضرت ابراهیم(ع) و جد پیامبر(ص) باشد.<ref>شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵</ref>
 * برخی از مفسران بر این مطلب چنین استدلال کرده‌اند::
 # در هیچیک از منابع تاریخی اسم پدر ابراهیم،" آزر" شمرده نشده است؛ بلکه همه" تارخ" نوشته‌اند.
 # از آیه ۱۱۴ [[سوره توبه]] استفاده می‌شود که ابراهیم(ع) پس از مأیوس‌شدن از ایمان آوردن آزر (أب خویش)، دیگر برای وی طلب آمرزش نکرد؛ اما در اواخر عمر و پس از بنای کعبه برای پدر و مادرش (با تعبیر والدین) طلب آمرزش کرد و نشان می‌دهد که والد وی غیر از أب (به معنای عمو یا جد مادری) است.
-# از روایات اسلامی نیز برداشت می‌شود که پدر حضرت ابراهیم (که از اجداد پیامبر(ص) نیز به شمار می‌آید) نمی‌توانسته مشرک باشد.<ref>ر.ک به مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۳۰۳ - ۳۰۷</ref>
+# از روایات اسلامی نیز برداشت می‌شود که پدر حضرت ابراهیم (که از اجداد پیامبر(ص) نیز به شمار می‌آید) نمی‌توانسته مشرک باشد.<ref>ر.ک به مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۳۰۳-۳۰۷.</ref>
 * تورات نیز تارح را پدر حضرت ابراهیم معرفی می‌کند.<ref>تورات، سِفر آفرینش، ۱۱: ۲۶.</ref>
@@ خط ۳۵: / خط ۳۵: @@
 در [[تفسیر نمونه]] درباره استغفار ابراهیم (ع) برای آزر بیان داشته است:
 * «از این آیه به خوبی استفاده می‌شود که ابراهیم بعد از مایوس شدن از آزر دیگر هیچگاه برای او طلب آمرزش نکرد و شایسته هم نبود چنین کند، و تمام قرائن نشان می‌دهد این جریان در دوران جوانی ابراهیم و زمانی بود که در شهر بابل می‌زیست و با بت‌پرستان مبارزه داشت. ولی آیات دیگر قرآن نشان می‌دهد که ابراهیم در اواخر عمر خود و پس از پایان بنای کعبه برای پدرش از خداوند طلب آمرزش کرد (البته در این آیات چنان که خواهد آمد از پدر تعبیر به "أب" نشده بلکه تعبیر به والد که صریحا مفهوم پدر را می‌رساند، شده است). آنجا که می‌فرماید: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی وَهَبَ لِی عَلَی الْکبَرِ إِسْماعِیلَ وَ إِسْحاقَ إِنَّ رَبِّی لَسَمِیعُ الدُّعاءِ... رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَ لِوالِدَی وَ لِلْمُؤْمِنِینَ یوْمَ یقُومُ الْحِسابُ" حمد و سپاس برای خدایی است که در پیری به من اسماعیل و اسحاق را بخشیده پروردگار من دعا را اجابت می‌کند، پروردگارا! من و پدر و مادرم و مؤمنین را در روز رستاخیز بیامرز".
-از انضمام این آیه به آیه [[سوره توبه]] که مسلمانان را از استغفار برای مشرکان بر حذر می‌دارد و ابراهیم را از انجام چنین کاری جز برای یک مدت محدود آن هم برای یک هدف مقدس، برکنار می‌شمرد، به خوبی استفاده می‌شود که منظور از "أب" در آیه مورد بحث، پدر نیست، بلکه عمو یا پدر مادر و یا مانند آن است و به تعبیر دیگر" والد" در بیان معنی پدر صراحت دارد، در حالی که "أب" صراحت ندارد.»<ref>ر.ک به مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۳۰۴ - ۳۰۵</ref>
+از انضمام این آیه به آیه [[سوره توبه]] که مسلمانان را از استغفار برای مشرکان بر حذر می‌دارد و ابراهیم را از انجام چنین کاری جز برای یک مدت محدود آن هم برای یک هدف مقدس، برکنار می‌شمرد، به خوبی استفاده می‌شود که منظور از "أب" در آیه مورد بحث، پدر نیست، بلکه عمو یا پدر مادر و یا مانند آن است و به تعبیر دیگر" والد" در بیان معنی پدر صراحت دارد، در حالی که "أب" صراحت ندارد.»<ref>ر.ک به مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۳۰۴-۳۰۵</ref>
 ==آزر در ادبیات فارسی==
@@ خط ۵۷: / خط ۵۷: @@
 {{منابع}}
 *‌ انصاری، خواجه عبدالله،‌ مناجات‌نامه، تصحیح و مقابله محمد حماصیان، کرمان، انتشارات خدمات فرهنگی کرمان، ۱۳۸۲ش.
-* تورات
+* تورات.
 *‌ سعدی، دیوان اشعار، پایگاه اینترنتی گنجور.
 * شیخ طوسی، محمد بن حسن، الأمالی، قم،‌ دار الثقافة، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
@@ خط ۶۳: / خط ۶۳: @@
 * طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر نشر اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.
 * طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت،‌ دار المعرفة، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
-* طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تحقیق سید احمد حسینی، تهران، کتابفروشی مرتضوی، چاپ سوم، ۱۳۷۵ش
+* طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تحقیق سید احمد حسینی، تهران، کتابفروشی مرتضوی، چاپ سوم، ۱۳۷۵ش.
-* فخر رازى، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق
+* فخر رازى، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.
 * قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، تحقیق سید طیب موسوی جزایری، قم،‌ دار الکتاب، چاپ چهارم، ۱۳۶۷ش.
 * کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران،‌ دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.