آیه تطهیر: تفاوت میان نسخه‌ها

آیه تطهیر (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۹ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۲۹

۳۴ بایت حذف‌شده ، ‏۲۹ آوریل ۲۰۲۰

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Salehi

Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor

۴٬۰۴۷

ویرایش

@@ خط ۳۳: / خط ۳۳: @@
 در برخی [[احادیث]] آمده است این [[آیه]] در خانه [[ام سلمه]] همسر [[پیامبر(ص)]]، نازل شده و هنگام نزول آن علاوه بر پیامبر(ص) [[علی(ع)]]، [[حضرت فاطمه|فاطمه(س)]]، [[امام حسن|حسن(ع)]] و [[امام حسین|حسین(ع)]] هم حاضر بودند. در این هنگام پیامبر(ص) پارچه‌ای خیبری ([[حدیث کساء|کساء]]) را که بر آن نشسته بود، بر روی خود و علی(ع) و فاطمه(س) و حسنین(ع) کشید و دست‌ها را به سوی آسمان بالا برد و گفت: "خدایا! اهل بیت من این چهار نفرند. اینان را از هر پلیدی پاک گردان". [[ام سلمه]] از پیامبر(ص) پرسید آیا من نیز در شمار اهل بیت(ع) قرار دارم که پیامبر(ص) پاسخ داد تو از [[همسران پیامبر|همسران رسول خدایی]] و تو (بر راه) خیر هستی.<ref>نگاه کنید به: ترمذی، سنن الترمذی، ۱۴۰۳ق، ج۵، ، ص۶۹۹؛ صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۰۳؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۲۲؛ ابن ابی‌حاتم، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۹، ص۳۱۳۳.</ref>
-==استدلال به آیه==
+==عصمت اهل بیت==
 این [[آیه]] به دلیل قسمت دوم آن به «آیه تطهیر» شهرت دارد<ref>راضی، سبیل النجاة فی تتمة المراجعات، بیروت، ص۷.</ref> و بر پاکی و عصمت اهل بیت دلالت می‌کند.<ref>طوسی، التبیان، دار احیاء‌التراث العربی، ج۸، ص۳۴۰.</ref> درباره اینکه چگونه آیه تطهیر بر طهارت و پاکی اهل بیت دلالت می‌کند گفته شده است:
 *واژه "إِنَّما" به تصریح لغت‌شناسان، برای انحصار است؛ بنابراین نشان می‌دهد [[اراده الهی]] مخصوصاً به پاکی اهل بیت تعلق گرفته است.
@@ خط ۳۹: / خط ۳۹: @@
 *عبارت «یطهّرکُم» (شما را پاک کرد) در پی «لِیذهِبَ عَنکُم‌الرّجسَ» نیز تأکیدی بر طهارت و پاکیزگی به دنبال دور شدن پلیدی‌ها است.
 *واژه «تَطهِیرًا» نیز مفعول مطلق است و تأکیدی دیگر برای [[طهارت]] به شمار می‌رود.
-*«الرِجسَ» (پلیدی) نیز به دلیل اینکه با «الف و لام جنس» آمده است، شامل هرگونه پلیدی فکری و عملی اعمّ از [[شرک]]، [[کفر|کُفر]]، [[نفاق]] و جهل و [[گناه]] می‌شود.<ref>راضی، سبیل النجاة فی تتمة المراجعات، بیروت، ص۷.</ref>
+*«الرِجسَ» (پلیدی) نیز به دلیل اینکه با «الف و لام جنس» آمده است، شامل هرگونه پلیدی فکری و عملی اعمّ از [[شرک]]، [[کفر|کُفر]]، [[نفاق]]، جهل و [[گناه]] می‌شود.<ref>راضی، سبیل النجاة فی تتمة المراجعات، بیروت، ص۷.</ref>
 ==معنای رجس==
-در باره معنای «رجس» [[مفسران]] اختلاف نظر دارند و برای آن معانی مختلفی ذکر کرده‌اند، از جمله: [[گناه]]، [[فسق]]، [[شیطان]]، [[شرک]]، شک، [[بخل]]، [[طمع]]، [[هوای نفس]] و [[بدعت]].<ref>صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۱۳۸.</ref> عالمان و مفسران [[شیعه جعفری|شیعه]]، پاک کردن اهل بیت(ع) از رجس را به معنای [[عصمت]] از گناهان و توفیق طاعت دانسته‌اند.<ref>مفید، المسائل العُکبریة، ۱۴۱۳ق، ص۲۷؛ شوشتری، الصوارم المهرقة، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۷، ۱۴۸؛ طباطبائی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۱۶، ص۳۱۳.</ref>
+درباره معنای «رجس» [[مفسران]] اختلاف نظر دارند و برای آن معانی مختلفی ذکر کرده‌اند، از جمله: [[گناه]]، [[فسق]]، [[شیطان]]، [[شرک]]، شک، [[بخل]]، [[طمع]]، [[هوای نفس]] و [[بدعت]].<ref>صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۱۳۸.</ref> عالمان و مفسران [[شیعه جعفری|شیعه]]، پاک کردن اهل بیت(ع) از رجس را به معنای [[عصمت]] از گناهان و توفیق طاعت دانسته‌اند.<ref>مفید، المسائل العُکبریة، ۱۴۱۳ق، ص۲۷؛ شوشتری، الصوارم المهرقة، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۷، ۱۴۸؛ طباطبائی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۱۶، ص۳۱۳.</ref>
-در برخی منابع شیعه و اهل سنت آمده که پیامبر(ص) در توضیح این آیه گفته‌اند: «من و اهل بیتم از گناه طاهریم»<ref>بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۹۵ق، ج۱، ص۱۷۱؛ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۲۰۸.</ref> حضرت علی(ع) نیز در [[ماجرای فدک]] با استناد به این آیه منزه بودن از گناه [[حضرت زهرا(س)]] را اثبات می‌نماید.<ref>طبری، کامل بهائی، ۱۳۸۳ش، ص:۲۵۶.</ref>
+در برخی منابع شیعه و اهل سنت آمده که پیامبر(ص) در توضیح این آیه گفته‌اند: «من و اهل بیتم از گناه طاهریم.»<ref>بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۹۵ق، ج۱، ص۱۷۱؛ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۲۰۸.</ref> حضرت علی(ع) نیز در [[ماجرای فدک]] با استناد به این آیه منزه بودن از گناه [[حضرت زهرا(س)]] را اثبات می‌نماید.<ref>طبری، کامل بهائی، ۱۳۸۳ش، ص:۲۵۶.</ref>
 ==مصداق اهل بیت ==
@@ خط ۵۶: / خط ۵۷: @@
 [[ابن کثیر]]، از علمای [[اهل سنت]] نیز، در [[تفسیر]] آیه تطهیر، روایتی از [[امام حسن (ع)]] نقل می‌کند که وی بر [[منبر]] گفته است: «ما آن اهل بیتی هستیم که خدا درباره‌شان این آیه را فرموده است». ابن کثیر همچنین از [[امام سجاد(ع)]] نیز نقل می‌کند که در پاسخ مردی از [[شام]] گفته است: «ما مصداق این اهل بیتیم».<ref>ابن کثیر دمشقی، تفسیر القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۶، ص۳۷۱.</ref>
-'''نظر دوم:''' به باور برخی، مراد از اهل بیت، [[همسران پیامبر(ص)]] دانسته شده، زیرا سیاق آیه در بیان احوال ایشان است. از عِکْرِمَه مولای ابن عباس و مقاتل بن سلیمان احادیثی با این مضمون نقل شده است.<ref>ابن کثیر، تفسیر القرآن، ۱۳۷۵ق، ج ۳، ص۷۹۸؛ شوکانی، فتح القدیر، عالم الکتب، ج۴، ص۲۷۸.</ref> ولی مفسران شیعی معتقدند، طبق ظاهر [[آیه]] تطهیر، مراد از اهل بیت(ع)، علی(ع)، فاطمه(س) و [[حسنین(ع)]] هستند، زیرا اگر منظور همسران پیامبر باشد، باید به جای "عَنکُم"، "عَنکُنَّ" و به جای "یطَهِّرَکُم"، "یطَهِّرَکُنَّ" می‌آمد.<ref>قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج۱۴، ص۱۸۳؛ حسینی طهرانی، مهرتابان، ۱۴۰۲ق، ص۲۹۰-۲۹۲.</ref>
+'''نظر دوم:''' به باور برخی، مراد از اهل بیت، [[همسران پیامبر(ص)]] هستند؛ زیرا سیاق آیه در بیان احوال ایشان است. از عِکْرِمَه مولای ابن عباس و مقاتل بن سلیمان احادیثی با این مضمون نقل شده است؛<ref>ابن کثیر، تفسیر القرآن، ۱۳۷۵ق، ج ۳، ص۷۹۸؛ شوکانی، فتح القدیر، عالم الکتب، ج۴، ص۲۷۸.</ref> ولی مفسران شیعی معتقدند، طبق ظاهر آیه تطهیر، مراد از اهل بیت(ع)، علی(ع)، فاطمه(س) و [[حسنین(ع)]] هستند، زیرا اگر منظور همسران پیامبر باشد، باید به جای "عَنکُم"، "عَنکُنَّ" و به جای "یطَهِّرَکُم"، "یطَهِّرَکُنَّ" می‌آمد.<ref>قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج۱۴، ص۱۸۳؛ حسینی طهرانی، مهرتابان، ۱۴۰۲ق، ص۲۹۰-۲۹۲.</ref>
 مفسران شیعی همچنین در پاسخ به این پرسش که چگونه در این [[سوره]]، وسط بیان وظایف [[:رده: همسران پیامبر|زنان پیامبر(ص)]] مطلبی گفته شده که شامل زنان [[پیامبر(ص)]] نمی‌شود، گفته‌اند؛ این گونه سخن گفتن، در روش فصیحان عرب، شناخته شده است و در قرآن به آیات فراوان برمی‌خوریم که در کنار هم قرار دارند، ولی از موضوعات گوناگونی سخن می‌گویند و از [[روایات]] استفاده می‌شود که این بخش جداگانه نازل شده، ولی هنگام گردآوری [[قرآن]] در کنار هم قرار داده شده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، مؤسسة الاعلمی، ج۸، ص۵۶۰؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۱۶، ص۳۱۱.</ref>
-'''نظر سوم:'''همچنین به باور ''[[زید بن ارقم|زید بن اَرْقَم]]'' از [[صحابی]] پیامبر(ص)، مراد از اهل بیت کسانی هستند که خداوند [[زکات]] دادن به آنان را [[حرام]] گردانیده است و آنان از نزدیکان پیامبر(ص)، از قبیل [[آل علی]] و [[آل عقیل]] و [[آل جعفر بن ابی طالب]] هستند و منظور از [[تطهیر]]، پاک گردانیدن از دریافت و مصرف [[صدقه]] و زکات، است.<ref>مسلم، صحیح مسلم، دار الفکر، ج۲، ص۱۸۷۴؛ ابن کثیر، تفسیر القرآن، ۱۳۷۵ق، ج۳، ص۸۰۲؛ شوکانی، فتح القدیر، عالم الکتب، ج۴، ص۲۷۸.</ref>
+'''نظر سوم:''' به باور  [[زید بن ارقم|زید بن اَرْقَم]]، [[صحابی پیامبر(ص)]]، مراد از اهل بیت کسانی هستند که خداوند [[زکات]] دادن به آنان را [[حرام]] گردانیده است و آنان از نزدیکان پیامبر(ص)، از قبیل [[آل علی]] و [[آل عقیل]] و [[آل جعفر بن ابی طالب]] هستند و منظور از [[تطهیر]]، پاک گردانیدن از دریافت و مصرف [[صدقه]] و زکات، است.<ref>مسلم، صحیح مسلم، دار الفکر، ج۲، ص۱۸۷۴؛ ابن کثیر، تفسیر القرآن، ۱۳۷۵ق، ج۳، ص۸۰۲؛ شوکانی، فتح القدیر، عالم الکتب، ج۴، ص۲۷۸.</ref>
 ==جستارهای وابسته==