ابلیس: تفاوت میان نسخه‌ها

ابلیس (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۵ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۸:۰۰

۳٬۶۹۳ بایت اضافه‌شده ، ‏۵ ژوئن ۲۰۲۳

جز

←‏فرجام ابلیس و «وقت المعلوم»

دیداریویکی‌متن

Mkhaghanif

Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor

۴٬۲۰۶

ویرایش

@@ خط ۶۰: / خط ۶۰: @@
 براساس [[آیه ۲۲ سوره ابراهیم]]، در [[قیامت|روز حشر]]، پس از داوری خداوند، ابلیس با اعلام بیزاری از پیروان خویش، مسؤولیت انحراف‌های آنان را بر عهده خود ایشان دانسته، <ref>سوره ابراهیم، آیه ۲۲.</ref> و در پایان، ابلیس و پیروانش همگی به [[جهنم|دوزخ]] افکنده می‌شوند.<ref>سوره شعراء، ۹۴-۹۵.</ref><ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۶ق، ج۶، ص۴۷۸.</ref>
+== صوفیان و مسئله ابلیس ==
+برخی از صوفیان مسلمان با نگاهی تمثیلی، ابلیس را حاجب و پرده‌دار دولت‌سرای حضرت حق دانسته که بیگانگان را از سراپرده جلال الهی دور می‌دارد.<ref>عین القضاه همدانی، تمهیدات، ۱۳۸۶ش، ص۲۲۸</ref> چرا که اگر زحمتی در راه‌یابی به ساحت قدس ربوبی نباشد، مدعی صادق از غیر آن تمیز داده نمی‌شد.<ref>عین القضات، تمهیدات، ۱۳۸۶ش،ص۳۴۲</ref>
+برخی دیگر، وجود ابلیس را به جهت نمایاندن زیبایی‌های عالم و ظهور رحمت الهی ضروری شمرده <ref>حلاج، طواسین، ۱۳۸۴، قطعه ۱۹؛ عین القضات، تمهیدات، ۱۳۸۶ش، ص۱۸۷</ref> و به عنوان مثال بر این باورند که اگر ابلیس نبود و انسان را به گناه نمی‌کشاند، وصف مغفرت الهی تجلی نمی‌یافت. <ref>میبدی، کشف الاسرار و عدة الابرار، ۱۳۷۱ش، ج‏۲، ص۷۰۱</ref>
+برخی از عرفا، همچون [[حسین بن منصور حلاج|منصور حلاج]]<ref>حلاج، طواسین، طاسین المشیّه،۱۳۸۴ش، قطعه ۴ و ۲۸؛ بقلی، شرح شطحیات، ۱۳۷۴ش، ص ۵۲۸</ref> شاعر و عارف ایرانی قرن سوم هجری و [[احمد غزالی]]<ref>غزالی، مجموعه آثار فارسی احمد غزالی، ۱۳۷۶ش، ص۷۴.</ref>، واعظ، عارف و برادر کوچکتر [[محمد غزالی]]، به [[تقدیر الهی|تقدیر]] ازلی و قسمت الهی در امتناع ابلیس از سجده بر آدم معتقد بوده و گمراهی ابلیس را ثبت شده در مشیت الاهی می‌دانند.
+[[حسن حسن‌زاده آملی|حسن حسن زاده آملی]] نیز از آن جهت که همه چیز در نظام هستی، آیت و نشانه الهی بوده و مظهرِ اسمی از اسماء خداوند به حساب می‌آید، ابلیس را نیز مظهر اسم مضلّ الهی دانسته‌ است.<ref>حسن‌زاده آملی، هزار و یک کلمه، ۱۳۸۱ش، ج ۴، ص۲۱۶- حسن‌زاده، اتحاد عاقل به معقول‏، ۱۳۶۶ش، ص۳۶۸</ref>
+اندکی از عارفان مسلمان نیز رویکردی تأویلی به داستان ابلیس داشته و با این باورند که نباید به مدلول ظاهری عبارات نقلی در این خصوص بسنده کرد. نظیر گنابادی، صاحب [[بیان السعادة فی مقامات العبادة (کتاب)|تفسیر بیان السعاده]] که در تأویل داستان خلقت، آدم را به عقل، درخت را به مرتبه نفس انسانی و جامع مقام حیوانی و آدمی، «سواتهما» را به رذایل پنهانی، هواهای فاسد و آرای باطل، و برگ درختان بهشتی را به حیا و تقوی، و ابلیس را به قوّه واهمه، تأویل برده است.<ref>گنابادی، بیان السعاده، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۸۱ و ج۲، ص۱۷۳</ref> و تاویل ابلیس به قوه وهمیه در کلام [[ملاصدرا]] <ref>صدر المتالهین، تفسیر قرآن کریم، ۱۳۶۶، ج‏۲، ص۳۰۵</ref> و [[محی الدین عربی]] <ref>ابن عربی، تفسیر ابن عربی، ۱۴۲۲ق، ج‏۱، ص۲۷</ref> نیز موجود است.
 ===شیطان معرفی شده در فیلم‌های هالیوود===