Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۵۲۰
ویرایش
اراده الهی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←چیستی اراده خداوند
جز (←مفهومشناسی) |
جز (←چیستی اراده خداوند) |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
==چیستی اراده خداوند== | ==چیستی اراده خداوند== | ||
[[کلام|متکلمان مسلمان]] درباره اصل وجود اراده برای خداوند هم‌نظرند، اما درباره جزئیات و ویژگی‌های آن اختلافاتی دارند؛<ref>سعیدی‌مهر، آموزش کلام اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۲۴۷.</ref> از جمله: چیستی اراده خدا، ذاتی یا فعلی‌بودن اراده خداوند، و همچنین قدیم یا حادث‌بودن اراده خداوند.<ref>سعیدی‌مهر، آموزش کلام اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۲۴۷.</ref> | [[کلام اسلامی|متکلمان مسلمان]] درباره اصل وجود اراده برای خداوند هم‌نظرند، اما درباره جزئیات و ویژگی‌های آن اختلافاتی دارند؛<ref>سعیدی‌مهر، آموزش کلام اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۲۴۷.</ref> از جمله: چیستی اراده خدا، ذاتی یا فعلی‌بودن اراده خداوند، و همچنین قدیم یا حادث‌بودن اراده خداوند.<ref>سعیدی‌مهر، آموزش کلام اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۲۴۷.</ref> | ||
به باور [[شیخ مفید]] (درگذشته ۴۱۳ق) و [[علامه طباطبایی]] (درگذشته ۱۳۶۰ش)، اراده تکوینی خدا نسبت به اعمال خودش، همان افعال اوست و نسبت به افعال دیگر موجودات، امر او به آن افعال است.<ref>ربانی گلپایگانی، عقاید استدلالی، ۱۳۹۲ش، ص۱۳۲.</ref> بر این اساس، «خدا اراده کرد که انسان را خلق کند»، به این معناست که «خدا انسان را خلق کرد».<ref>سبحانی، عقاید اسلامی در پرتو قرآن، حدیث و عقل، ۱۳۷۹ش، ص۲۱۷.</ref> به‌باور این دو، اراده از صفات فعلی خداوند است.<ref>حسن‌بیگی، «اراده الهی»، ص۱۰۷.</ref> برخی محققان معاصر معتقدند نظر شیخ مفید و علامه طباطبایی، هماهنگ با نظر ائمه است<ref>ربانی گلپایگانی، عقاید استدلالی، ۱۳۹۲ش، ص۱۳۲.</ref> و در این باره به روایاتی استناد کرده‌اند؛<ref>ربانی گلپایگانی، عقاید استدلالی، ۱۳۹۲ش، ص۱۳۵، ۱۳۶.</ref> ازجمله روایتی از امام صادق که مشیت خداوند را حادث و غیرازلی خوانده،<ref>شیخ صدوق، التوحید، ۱۳۹۸ق، ص۱۴۷.</ref> روایتی از امام کاظم که اراده خداوند را همان فعل او معرفی کرده<ref>شیخ صدوق، التوحید، ۱۳۹۸ق، ص۱۴۷.</ref> و تعبیری از امام رضا که در آن مشیت و اراده از صفات فعلی خداوند دانسته شده است.<ref>شیخ صدوق، التوحید، ۱۳۹۸ق، ص۳۳۸.</ref> | به باور [[شیخ مفید]] (درگذشته ۴۱۳ق) و [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] (درگذشته ۱۳۶۰ش)، [[اراده تکوینی]] خدا نسبت به اعمال خودش، همان افعال اوست و نسبت به افعال دیگر موجودات، امر او به آن افعال است.<ref>ربانی گلپایگانی، عقاید استدلالی، ۱۳۹۲ش، ص۱۳۲.</ref> بر این اساس، «خدا اراده کرد که انسان را خلق کند»، به این معناست که «خدا انسان را خلق کرد».<ref>سبحانی، عقاید اسلامی در پرتو قرآن، حدیث و عقل، ۱۳۷۹ش، ص۲۱۷.</ref> به‌باور این دو، اراده از [[صفات فعل|صفات فعلی خداوند]] است.<ref>حسن‌بیگی، «اراده الهی»، ص۱۰۷.</ref> برخی محققان معاصر معتقدند نظر شیخ مفید و علامه طباطبایی، هماهنگ با نظر [[ائمه(ع)]] است<ref>ربانی گلپایگانی، عقاید استدلالی، ۱۳۹۲ش، ص۱۳۲.</ref> و در این باره به روایاتی استناد کرده‌اند؛<ref>ربانی گلپایگانی، عقاید استدلالی، ۱۳۹۲ش، ص۱۳۵، ۱۳۶.</ref> ازجمله روایتی از [[امام صادق(ع)]] که مشیت خداوند را حادث و غیرازلی خوانده،<ref>شیخ صدوق، التوحید، ۱۳۹۸ق، ص۱۴۷.</ref> روایتی از [[امام کاظم(ع)]] که اراده خداوند را همان فعل او معرفی کرده<ref>شیخ صدوق، التوحید، ۱۳۹۸ق، ص۱۴۷.</ref> و تعبیری از [[امام رضا(ع)|امام رضا]] که در آن مشیت و اراده از صفات فعلی خداوند دانسته شده است.<ref>شیخ صدوق، التوحید، ۱۳۹۸ق، ص۳۳۸.</ref> | ||
براساس دیدگاه مشهور میان [[فلسفه اسلامی|فیلسوفان مسلمان]]، اراده تکوینی همان علم خداوند به افعال مناسب با نظام احسن (بهترین | براساس دیدگاه مشهور میان [[فلسفه اسلامی|فیلسوفان مسلمان]]، اراده تکوینی همان [[علم خدا|علم خداوند]] به افعال مناسب با نظام احسن (بهترین جهان ممکن)<ref>سعیدی‌مهر، آموزش کلام اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۲۵۰.</ref> است.<ref>ربانی گلپایگانی، عقاید استدلالی، ۱۳۹۲ش، ص۱۳۲.</ref> [[معتزله]] و بسیاری از متکلمان [[شیعه]] معتقدند که اراده تکوینی خدا علم او به افعالی است که مصلحت انسان و دیگر موجودات را در پی دارند.<ref>ربانی گلپایگانی، عقاید استدلالی، ۱۳۹۲ش، ص۱۳۲.</ref> بنابراین این گروه اراده را از [[صفات ذات]] او می‌شمرند.<ref>حسن‌بیگی، «اراده الهی»، ص۱۰۷.</ref> | ||
[[اشاعره]] بر این باورند که اراده غیر از علم و قدرت و دیگر صفات ذات خداوند است؛<ref>ربانی گلپایگانی، عقاید استدلالی، ۱۳۹۲ش، ص۱۳۲.</ref> اما آن را صفتی ذاتی یا زائد بر ذات، اما قدیم و ازلی<ref>سعیدی‌مهر، آموزش کلام اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۲۵۱.</ref> می‌دانند.<ref>ربانی گلپایگانی، عقاید استدلالی، ۱۳۹۲ش، ص۱۳۲.</ref> | [[اشاعره]] بر این باورند که اراده غیر از علم و [[قدرت الهی|قدرت]] و دیگر صفات ذات خداوند است؛<ref>ربانی گلپایگانی، عقاید استدلالی، ۱۳۹۲ش، ص۱۳۲.</ref> اما آن را صفتی ذاتی یا زائد بر ذات، اما [[قدیم]] و ازلی<ref>سعیدی‌مهر، آموزش کلام اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۲۵۱.</ref> می‌دانند.<ref>ربانی گلپایگانی، عقاید استدلالی، ۱۳۹۲ش، ص۱۳۲.</ref> | ||
==اراده تکوینی و اراده تشریعی== | ==اراده تکوینی و اراده تشریعی== | ||