۱۷٬۰۷۲
ویرایش
مضاربه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویرایش جزیی
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (ویرایش شناسه) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (ویرایش جزیی) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
{{مقاله توصیفی فقهی}} | {{مقاله توصیفی فقهی}} | ||
'''مُضاربه''' یا '''قِراض'''، قراردادی که در | '''مُضاربه''' یا '''قِراض'''، قراردادی که در آن، کسی با سرمایه دیگری تجارت می‌کند و سود بدست آمده میان آن دو تقسیم می‌گردد. اکثر [[فقها|فقهای شیعه]] مضاربه را معامله‌ای مستقل می‌دانند. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
مُضاربه یا قِراض، قراردادی اقتصادی میان دو طرف که مالک و عامل نامیده می‌شوند. در این قراداد عامل با سرمایه مالک تجارت می‌کند و سود بدست آمده میان آن دو تقسیم می‌گردد<ref>هاشمى‌شاهرودی، فرهنگ فقه، ،۱۴۲۶ق، ج۱، ص۶۱۵.</ref> و اگر ضرری به سرمایه وارد شد در صورت افراط و تفریط نکردن عامل در حفظ سرمایه، آن ضرر فقط بر عهده مالک است.<ref>محقق داماد، قواعد فقه، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۹۵.</ref> | مُضاربه یا قِراض، قراردادی اقتصادی میان دو طرف که مالک و عامل نامیده می‌شوند. در این قراداد عامل با سرمایه مالک تجارت می‌کند و سود بدست آمده میان آن دو تقسیم می‌گردد<ref>هاشمى‌شاهرودی، فرهنگ فقه، ،۱۴۲۶ق، ج۱، ص۶۱۵.</ref> و اگر ضرری به سرمایه وارد شد در صورت افراط و تفریط نکردن عامل در حفظ سرمایه، آن ضرر فقط بر عهده مالک است.<ref>محقق داماد، قواعد فقه، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۹۵.</ref> | ||
این معامله قبل از [[اسلام]] رواج | این معامله قبل از [[اسلام]] رواج داشته است و در حقوق رم، [[انگلیس]] و [[فرانسه]] نیز دیده شده است.<ref>بروجردی، «مضاربه»، ۱۳۹۰ش، ص۳۶۱.</ref> | ||
===ضرورت معامله مضاربهای=== | ===ضرورت معامله مضاربهای=== | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
نظر اکثر [[فقها|فقهای شیعه]] این است که مضاربه معامله‌ای است مستقل و بخشی از سایر معامله‌ها مانند [[وکالت]] و [[شرکت]] نیست، هر چند در برخی احکام مشترک هستند.{{مدرک}} بعضی از احکام مهم مضاربه عبارتند از: | نظر اکثر [[فقها|فقهای شیعه]] این است که مضاربه معامله‌ای است مستقل و بخشی از سایر معامله‌ها مانند [[وکالت]] و [[شرکت]] نیست، هر چند در برخی احکام مشترک هستند.{{مدرک}} بعضی از احکام مهم مضاربه عبارتند از: | ||
*ایجاب و قبول، شرط صحت عقد مضاربه است. اما لازم نیست | *ایجاب و قبول، شرط صحت عقد مضاربه است. اما لازم نیست به صورت لفظ باشند، بلکه به صورت فعلی نیز کافی است.<ref>بروجردی، «مضاربه»، ۱۳۹۰ش، ص۳۶۱. </ref> | ||
*دو طرف مضاربه باید | *دو طرف مضاربه باید [[بالغ]]، عاقل و مختار باشند.<ref>موسوى خمينى، توضيح المسائل،۱۴۲۴ق، ج۲، ص۳۰۳.</ref> | ||
*مالک قدرت مالی و عامل نیز قدرت بر انجام تجارت داشته باشد.<ref>تفرشی، قنواتی، «ارکان عقد مضاربه در حقوق اسلام و حقوق مدنی ایران»، ۱۳۷۷ش، ص۱۱۶.</ref> | *مالک قدرت مالی و عامل نیز قدرت بر انجام تجارت داشته باشد.<ref>تفرشی، قنواتی، «ارکان عقد مضاربه در حقوق اسلام و حقوق مدنی ایران»، ۱۳۷۷ش، ص۱۱۶.</ref> | ||
*سرمایه مضاربه باید سکه طلا و نقره یا پول رایج باشد و مقدار آن هم باید مشخص باشد.<ref>تفرشی، قنواتی، «ارکان عقد مضاربه در حقوق اسلام و حقوق مدنی ایران»، ۱۳۷۷ش، ص۱۱۷.</ref> | *سرمایه مضاربه باید سکه طلا و نقره یا پول رایج باشد و مقدار آن هم باید مشخص باشد.<ref>تفرشی، قنواتی، «ارکان عقد مضاربه در حقوق اسلام و حقوق مدنی ایران»، ۱۳۷۷ش، ص۱۱۷.</ref> | ||
*سود مضاربه باید معین باشد؛ سهم هر یک از طرفین باید به صورت کسر و درصدی از سود | *سود مضاربه باید معین باشد؛ سهم هر یک از طرفین باید به صورت کسر و درصدی از سود باشد.<ref>تفرشی، قنواتی، «ارکان عقد مضاربه در حقوق اسلام و حقوق مدنی ایران»، ۱۳۷۷ش، ص۱۲۳. </ref> | ||
*عامل باید با سرمایه، اموری را که در عرف معامله مضاربهای بر عهده عامل است انجام دهد. <ref>بروجردی، «مضاربه»، ۱۳۹۰ش، ص۳۶۱.</ref> | *عامل باید با سرمایه، اموری را که در [[عرف]] معامله مضاربهای بر عهده عامل است انجام دهد. <ref>بروجردی، «مضاربه»، ۱۳۹۰ش، ص۳۶۱.</ref> | ||
=== | ===تفاوت مضاربه با قرض=== | ||
در | در [[قرض]]، سود فقط متعلق به کسی است که با سرمایه کار کرده، اما در مضاربه سود به هر دو طرف می‌رسد.{{مدرک}} مضاربه عقدی دو طرفی است و در هر زمان که عامل یا مالک بخواهد، می‌تواند آن را [[فسخ عقد|فسخ]] کنند. تا زمانی که مضاربه ادامه دارد اگر خسارتی به اصل سرمایه وارد شود باید از سود آن جبران شود.<ref>علوی رضوی، «شرط ضمان عامل در قرارداد مضاربه»، ۱۳۸۸ش، ص۱۶۹.</ref> | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||