پرش به محتوا

شرح نهج البلاغه (ابن‌ابی‌الحدید): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
جز (تمیزکاری)
خط ۳۷: خط ۳۷:
ابن ابی‌الحدید در فقه شافعی و در اعتقادات معتزلی بود.{{مدرک}} او آثار مختلفی در بلاغت، کلام، منطق، تاریخ و شعر دارد. شرح نهج البلاغه و [[قصائد سبع علویات]] از جمله آثار او است.{{مدرک}} گفته شده مباحث او در شرح نهج‌البلاغه احاطه‌اش بر ادبیات، کلام، مبانی اخلاق و تاریخ صدر اسلام را نشان می‌دهد.<ref> مهدوی دامغانی، جلوه تاریخ در شرح نهج‌البلاغه، مقدمه، ص۱۱.</ref> همچنین بیشتر ابیات [[قصائد سبع علویات]] او در مدح [[امام علی(ع)]] است.<ref> هاشمی، «بررسی فضایل امام علی(ع) در قصاید علویات سبع ابن ابی‌الحدید»، ص۲۱۹.</ref>
ابن ابی‌الحدید در فقه شافعی و در اعتقادات معتزلی بود.{{مدرک}} او آثار مختلفی در بلاغت، کلام، منطق، تاریخ و شعر دارد. شرح نهج البلاغه و [[قصائد سبع علویات]] از جمله آثار او است.{{مدرک}} گفته شده مباحث او در شرح نهج‌البلاغه احاطه‌اش بر ادبیات، کلام، مبانی اخلاق و تاریخ صدر اسلام را نشان می‌دهد.<ref> مهدوی دامغانی، جلوه تاریخ در شرح نهج‌البلاغه، مقدمه، ص۱۱.</ref> همچنین بیشتر ابیات [[قصائد سبع علویات]] او در مدح [[امام علی(ع)]] است.<ref> هاشمی، «بررسی فضایل امام علی(ع) در قصاید علویات سبع ابن ابی‌الحدید»، ص۲۱۹.</ref>


== تاریخ و انگیزه نگارش ==
==انگیزه و زمان نگارش ==
ابن ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه را به نام [[ابن علقمی|اِبْنِ عَلْقَمی]] (۵۹۱-۶۵۶ق) وزیر شیعی عباسیان تألیف کرد و در برابر آن هدایای گران‌قیمتی از او دریافت نمود.<ref> هندوشاه، تجارب السلف در تواریخ خلفا و وزای ایشان، ۱۳۵۷ش، ص۳۴۹.</ref> وی چنانکه در پایان کتاب آورده نگارش این اثر چهار سال و هشت ماه طول کشیده که با مدت [[خلافت حضرت علی(ع)]] برابر دانسته است.<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۲۰، ص۳۴۹.</ref> ابن ابی‌الحدید نگارش این اثر را در [[۱ رجب]] ۶۴۴ق برابر با ۱۲ نوامبر ۱۲۴۶م آغاز کرد و در آخر صفر ۶۴۹ق برابر با ۲۳ مه ۱۲۵۱م به پایان رسانید.<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۲۰، ص۳۴۹.</ref>
ابن ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه را به نام [[ابن علقمی|اِبْنِ عَلْقَمی]] (۵۹۱-۶۵۶ق) وزیر شیعی عباسیان تألیف کرد و در برابر آن هدایای گران‌قیمتی از او دریافت نمود.<ref> هندوشاه، تجارب السلف در تواریخ خلفا و وزای ایشان، ۱۳۵۷ش، ص۳۴۹.</ref> وی چنانکه در پایان کتاب آورده نگارش این اثر چهار سال و هشت ماه طول کشیده که با مدت [[خلافت حضرت علی(ع)]] برابر دانسته است.<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۲۰، ص۳۴۹.</ref> ابن ابی‌الحدید نگارش این اثر را در اول [[رجب]] ۶۴۴ق آغاز کرد و در آخر صفر ۶۴۹ق به پایان رسانید.<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۲۰، ص۳۴۹.</ref>
 
شرح ابن ابی‌الحدید در ۲۰ جزء تألیف شده است<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۱۳، ص۱۹۹.</ref> به گفته [[رضا استادی]] این کتاب در دوره‌های دو جلدی، چهار جلدی و ۲۰ جلدی چاپ شده است.<ref>استادی، کتابنامه نهج‌البلاغه، ۱۳۵۹ش، ص۳۷.</ref>همچنین آن در تهران(۱۲۷۱، ۱۳۰۲-۱۳۰۴ق)، قاهره(۱۳۲۹ق) و بیروت(۱۳۷۸ق) منتشر شده است.<ref>فکرت، «ابن ابی‌الحدید»، ص۶۴۲.</ref> نسخه‌ای از این اثر در [[کتابخانه آستان قدس رضوی]] نگهداری می‌شود<ref>آستان قدس، فهرست، ج۵، ص۱۱۲-۱۱۳: به نقل از فکرت، «ابن ابی‌الحدید»، ص۶۴۲.</ref> احتمال داده شده این نسخه در زمان حیات نویسنده کتابت شده باشد.<ref>فکرت، «ابن ابی‌الحدید»، ص۶۴۲.</ref>


==ویژگی‌ها==
==ویژگی‌ها==
خط ۷۴: خط ۷۲:


همچنین العُذَیق النضید بمصادر ابن ابی‌الحدید فی شرح نهج‌البلاغه اثر احمد ربیعی از آثاری است که درباره منابع و مآخذی که ابن ابی‌الحدید از آنها استفاده کرده است.<ref>ربیعی، العُذَیق النضید بمصادر ابن ابی‌الحدید فی شرح نهج‌البلاغه، مقدمه، ۱۴۰۷ق، ص ۵-۶.</ref> در این کتاب تعداد منابع ابن ابی‌الحدید ۲۲۲ عدد ذکر شده است.<ref>سبحانی‌نیا،«شرح نهج‌البلاغه ابن ابی‌الحدید»، ص۵۹.</ref>
همچنین العُذَیق النضید بمصادر ابن ابی‌الحدید فی شرح نهج‌البلاغه اثر احمد ربیعی از آثاری است که درباره منابع و مآخذی که ابن ابی‌الحدید از آنها استفاده کرده است.<ref>ربیعی، العُذَیق النضید بمصادر ابن ابی‌الحدید فی شرح نهج‌البلاغه، مقدمه، ۱۴۰۷ق، ص ۵-۶.</ref> در این کتاب تعداد منابع ابن ابی‌الحدید ۲۲۲ عدد ذکر شده است.<ref>سبحانی‌نیا،«شرح نهج‌البلاغه ابن ابی‌الحدید»، ص۵۹.</ref>
 
== انتشار==
شرح ابن ابی‌الحدید در ۲۰ جزء تألیف شده است<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۱۳، ص۱۹۹.</ref> به گفته [[رضا استادی]] این کتاب در دوره‌های دو جلدی، چهار جلدی و ۲۰ جلدی چاپ شده است.<ref>استادی، کتابنامه نهج‌البلاغه، ۱۳۵۹ش، ص۳۷.</ref>همچنین آن در تهران(۱۲۷۱، ۱۳۰۲-۱۳۰۴ق)، قاهره(۱۳۲۹ق) و بیروت(۱۳۷۸ق) منتشر شده است.<ref>فکرت، «ابن ابی‌الحدید»، ص۶۴۲.</ref> نسخه‌ای از این اثر در [[کتابخانه آستان قدس رضوی]] نگهداری می‌شود<ref>آستان قدس، فهرست، ج۵، ص۱۱۲-۱۱۳: به نقل از فکرت، «ابن ابی‌الحدید»، ص۶۴۲.</ref> احتمال داده شده این نسخه در زمان حیات نویسنده کتابت شده باشد.<ref>فکرت، «ابن ابی‌الحدید»، ص۶۴۲.</ref>
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس۲}}
{{پانویس۲}}