آیه اکمال: تفاوت میان نسخه‌ها

آیه اِکمال بخشی از آیه سوم [[سوره مائده]] است.{{مدرک}} این آیه از جمله دلایل [[شیعه]] برای اثبات [[امامت]] و [[خلافت امام علی(ع)|خلافت حضرت علی(ع)]] معرفی شده است.<ref>طیب، أطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج‏۴، ص۴۲۲</ref> در این آیه از روزی  سخن به میان آمده که چهار امر مهم در آن رخ داده است، که آنها عبارتند از: مأیوس شدن [[کفار]]، کامل شدن دین، تکمیل نعمت الهی و پذیرش دین اسلام به عنوان آئین نهایی انسان‌ها.<ref>نگاه کنید: تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج‏۴، ص۲۶۳</ref> شیعیان بر اساس [[احادیث]] [[اهل بیت(ع)]] معتقدند، با اعلام [[ولایت]] و جانشینی حضرت علی(ع) برای [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در این روز، این امور محقق گردید.<ref>نگاه کنید به طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۴۶؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۴، ص۲۶۴و۲۶۵.</ref>

مسلمانان در اینکه آیه اکمال در [[حجة الوداع|حَجّة الوِداع]] نازل شده، اتفاق‌نظر دارند، اما درباره روز نزول آن، دیدگاه‌های متفاوتی ارائه نموده‌اند.{{مدرک}} بیشتر [[روایت|روایات]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به کلینی، کافی، ۱۳۸۸ق، ج۱، ص۲۹۲تا۲۸۹؛ بحرانی، البرهان، ۱۴۱۵ق، ج۱، ۴۳۴تا۴۴۷.</ref> اهل‌بیت و [[اجماع شیعه]] بر آن است که آیه اکمال در روز [[غدیر]] یا اندکی پس از آن نازل شده است.<ref>امینی، الغدیر، ۱۳۶۸ش، ج۲، ص۱۱۵.</ref> برخی از علمای [[اهل‌سنت]] نیز ضمن بیان روایت نزول این آیه در روز غدیر، آن را ضعیف دانسته‌اند،<ref>نگاه کنید به ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۲۸؛ سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۳ق، ج۳، ص۱۹.</ref> اما [[علامه امینی]] با بررسی [[رجال|رجالی]] سند روایت‌های اهل سنت معتقد است آنها براساس موازین اهل سنت موثق هستند.<ref>امینی، الغدیر، ۱۳۶۶ش، ج۱، ص۲۹۴تا۲۹۸.</ref> طبق برخی منابع [[اهل سنت]]، ازجمله دو کتاب تفسیری و تاریخی ابن‌کثیر، نزول [[آیه]] در [[روز عرفه]] بوده است.<ref>نگاه کنید به ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۲۶؛ابن کثیر، البدایة والنهایة، ۱۴۰۸ق، ج۵، ص۱۵۵.</ref><br>

کتاب‌های [[تفسیر|تفسیری]] درباره عبارت «أَکمَلْتُ لَکمْ دینَکمْ» (دینتان را برایتان کامل کردم)، مباحث بسیاری آمده است.{{یادداشت| تمام در جایی گفته می‏‌شود که؛ یک ساخته‌‏ای ناقص است  یعنی بعضی از اجزائش هنوز ناتمام است. مانند ساختمان قبل از آنکه همه کارهایش تمام بشود که بتوان از آن استفاده کرد به آن «ناتمام» می‌‏گویند. اما  اکمال زمانی  است که چیزی ممکن است پیکره‏‌اش درست و تمام باشد اما از باب اینکه روح ندارد و آن  آثاری که انتظار است بر آن مترتب نمی‌‏شود می‏‌گویند کامل نیست. مثل این که گفته شده کمال علم به عمل است معنایش این نیست که تا عمل نیامده است علم یک جزئش ناقص است، زیرا علم فقط با علم تمام می‏‌شود ولی علم با عمل کامل می‌‏شود. در آیه الْیَوْمَ اکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ وَ اتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتی. این دستور [یعنی نصب علی علیه السلام به امامت‏] به اعتبار اینکه یک جزء از اجزاء دین و یک دستور از دستورهای دین است پس نعمت ناتمام بود، تمام شد. باز همین دستور به اعتبار اینکه اگر نبود همه دستورهای دیگر ناکامل بود، کمال همه آنها به این است زیرا روح دین ولایت و امامت است. اگر انسان ولایت و امامت نداشته باشد اعمالش حکم یک پیکر بدون روح را پیدا می‌‏کند.مطهری، مرتضی، مجموعه ‏آثار، ج‏۲۵، ص }}<ref>برای نمونه نگاه کنید به طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۴۲تا۲۴۸؛ آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۲۳۳و۲۳۴.</ref>  

*طیب، سید عبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات اسلام، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش.