confirmed، protected، templateeditor
۱٬۸۶۲
ویرایش
انما الاعمال بالنیات: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[File:انما الاعمال بالنیات.jpg|thumb|حدیث انما الاعمال بالنیات، به [[خط ثلث]]]] | [[File:انما الاعمال بالنیات.jpg|thumb|حدیث انما الاعمال بالنیات، به [[خط ثلث]]]] | ||
'''انَّما الاَعمالُ بِالنِیّات''' بخشی از روایت معروفی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول اکرم(ص)]] و بدین معناست که هر عملی در گرو [[نیت]] انسان است. از نظر برخی از [[محدثان]] این روایت [[حدیث متواتر|متواتر]] بوده و به جهت جایگاهی که در علوم مختلف، به ویژه [[علم فقه]] دارد از آن به عنوان یکی از سه پایه [[اسلام]] یاد شده است. | '''انَّما الاَعمالُ بِالنِیّات''' بخشی از روایت معروفی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول اکرم(ص)]] و بدین معناست که هر عملی در گرو [[نیت]] انسان است. از نظر برخی از [[محدث|محدثان]] این روایت [[حدیث متواتر|متواتر]] بوده و به جهت جایگاهی که در علوم مختلف، به ویژه [[فقه|علم فقه]] دارد از آن به عنوان یکی از سه پایه [[اسلام]] یاد شده است. | ||
درباره سند این حدیث بحث‌های بسیاری صورت گرفته، اما در منابع روایی شیعه این حدیث به دو صورت [[حدیث مسند|مسند]] و [[حدیث مرسل|مرسل]] نقل شده است. مواردی همچون [[شهرت روایی]] و [[شهرت عملی|عملی]]، [[تواتر معنوی]] و استناد قطعی روایت به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|نبی اکرم(ص)]] را به عنوان قرائن اطمینان‌بخش در صحت | درباره سند این حدیث بحث‌های بسیاری صورت گرفته، اما در منابع روایی شیعه این حدیث به دو صورت [[حدیث مسند|مسند]] و [[حدیث مرسل|مرسل]] نقل شده است. مواردی همچون [[شهرت روایی]] و [[شهرت عملی|عملی]]، [[تواتر معنوی]] و استناد قطعی روایت به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|نبی اکرم(ص)]] را به عنوان قرائن اطمینان‌بخش در صحت این حدیث به شمار آورده‌اند. | ||
در خصوص گستره معنایی حدیث نیز چند احتمال نظیر پی‌آمد [[ثواب و عقاب]] بر نیت، و نیز بی‌اعتبار بودن عملِ بدون نیت در نظر گرفته شده است. | در خصوص گستره معنایی حدیث نیز چند احتمال نظیر پی‌آمد [[ثواب و عقاب]] بر نیت، و نیز بی‌اعتبار بودن عملِ بدون نیت در نظر گرفته شده است. | ||
==اهمیت و جایگاه== | ==اهمیت و جایگاه== | ||
«انَّما الأَعمالُ بِالنِیّات» [[حدیث|روایت]] بسیار مشهوری است که در بسیاری از منابع روایی [[شیعه]]<ref>نگاه کنید به طوسی، التهذیب، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۸۳؛ سید مرتضی، المسائل الناصریات، ۱۴۱۷ق، ص۳۰۳؛ حرعاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۳.</ref> و [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]]<ref>نگاه کنید به بخاری، الجامع المسند الصحیح، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۶ و ج۷، ص۱۷۷ و ج۸، ص۱۸۷؛ قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج المسند الصحیح، بیتا، ج۳، ص۱۵۱۵ و ج۳، ص۱۷۰۱؛ نسائی، المجتبی من السنن، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۵.</ref> وجود دارد. تا جایی که برخی از دانشمندان اسلامی آن را [[حدیث متواتر|متواتر]] دانسته‌اند.<ref>ابن کثیر، الباعث الحثیث الی اختصار علوم الحدیث، بیتا، ج۱، ص۵۷.</ref> به گفته ابی‌داود در کتاب [[سنن ابی‌داود]] از میان ۴۸۰۰ روایت در کتاب، چهار حدیث برای دینداری انسان کفایت می‌کند که حدیث «انما الاعمال بالنیات» یکی از آنهاست.<ref>سید، «مقدمه» در سنن ابی‌داود، ص۳.</ref> [[احمد بن حنبل]] این حدیث را یکی از سه‌پایه [[اسلام]] دانسته<ref>ابن أبی یعلی، طبقات الحنابلة، بی تا، ج۱، ص۴۷.</ref> و برخی دیگر از [[محدث|محدثان]] بر این باورند که این حدیث در هفتاد باب از [[فقه]] کاربرد دارد.<ref>نووی، شرح صحیح مسلم، ۱۳۹۲ش، ج۱۳، ص۵۴.</ref> برخی دیگر گفته‌اند: فقه بر پنج حدیث استوار است و یکی از آنها همین حدیث است.<ref>ابن رجب، جامع العلوم و الحکم فی شرح خمسین حدیثا، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۹.</ref> | |||
===متن و ترجمه=== | ===متن و ترجمه=== | ||
{{عربی|اندازه=۱۰۰%| قال رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله: يا أيُّها النّاسُ، إنّما الأعمالُ بالنِّيّاتِ، و إنّما لِكُلِّ امرئٍ ما نَوى، فمَن كانَت هِجرَتُهُ إلَى اللّه و رَسولِهِ فهِجرَتُهُ إلَى اللّه و رَسولِهِ، و مَن كانَت هِجرَتُهُ إلى دُنيا يُصيبُها أوِ امرأةٍ يَتَزَوَّجُها فهِجرَتُهُ إلى ما هاجَرَ إلَيهِ.<ref>متقی، کنز العمال فی سنن الأقوال و الأفعال، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۴۲۴، ح۷۲۷۲.</ref>}} | {{عربی|اندازه=۱۰۰%| قال رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله: يا أيُّها النّاسُ، إنّما الأعمالُ بالنِّيّاتِ، و إنّما لِكُلِّ امرئٍ ما نَوى، فمَن كانَت هِجرَتُهُ إلَى اللّه و رَسولِهِ فهِجرَتُهُ إلَى اللّه و رَسولِهِ، و مَن كانَت هِجرَتُهُ إلى دُنيا يُصيبُها أوِ امرأةٍ يَتَزَوَّجُها فهِجرَتُهُ إلى ما هاجَرَ إلَيهِ.<ref>متقی، کنز العمال فی سنن الأقوال و الأفعال، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۴۲۴، ح۷۲۷۲.</ref>}} | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
*نیت، موجب اعتبار عمل می‌شود؛ بنابراین، اگر نیتی نباشد، عمل معتبری هم صورت نگرفته است و از نظر برخی از محققان، لفظ «انّما» در روایت که دلالت بر حصر دارد، شاهد بر این معنا است. در نتیجه به عنوان مثال، بنا بر نظر برخی، با وجود نیت [[ربا]]، [[حیله شرعی|حیله‌های شرعی]] برای فرار از آن بی‌ثمر بوده<ref>شوکانی، نیل الأوطار، ۱۹۷۳م، ج۵، ص۳۱۹.</ref> و یا اقامت ده روز مسافر بدون نیت اقامت اعتباری ندارد.<ref>احمدی نیک، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2030273/بازجست-سندی-و-گستره-معنایی-روایت-انما-الاعمال-بالنیات-از-نگاه-فریقین بازجست سندی و گستره معنایی روایت انّما الاعمال بالنیات]»، ص۹۵.</ref>. | *نیت، موجب اعتبار عمل می‌شود؛ بنابراین، اگر نیتی نباشد، عمل معتبری هم صورت نگرفته است و از نظر برخی از محققان، لفظ «انّما» در روایت که دلالت بر حصر دارد، شاهد بر این معنا است. در نتیجه به عنوان مثال، بنا بر نظر برخی، با وجود نیت [[ربا]]، [[حیله شرعی|حیله‌های شرعی]] برای فرار از آن بی‌ثمر بوده<ref>شوکانی، نیل الأوطار، ۱۹۷۳م، ج۵، ص۳۱۹.</ref> و یا اقامت ده روز مسافر بدون نیت اقامت اعتباری ندارد.<ref>احمدی نیک، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2030273/بازجست-سندی-و-گستره-معنایی-روایت-انما-الاعمال-بالنیات-از-نگاه-فریقین بازجست سندی و گستره معنایی روایت انّما الاعمال بالنیات]»، ص۹۵.</ref>. | ||
*نیت [[تقرب به خدا]]، شرط صحت عمل عبادی است؛ بنابراین، واژه نیت در این روایت به معنای [[قصد قربت|قصد تقرب]] و [[اخلاص]] بوده و عبادات بدون آن صحیح نیست.<ref>نگاه کنید به ابن رشد اندلسی، بدایة المجتهد و نهایة المقتصد، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۱.</ref> | *نیت [[تقرب|تقرب به خدا]]، شرط صحت عمل عبادی است؛ بنابراین، واژه نیت در این روایت به معنای [[قصد قربت|قصد تقرب]] و [[اخلاص]] بوده و عبادات بدون آن صحیح نیست.<ref>نگاه کنید به ابن رشد اندلسی، بدایة المجتهد و نهایة المقتصد، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۱.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||