پرش به محتوا

مؤذن: تفاوت میان نسخه‌ها

۶٬۹۵۷ بایت اضافه‌شده ،  ۲۰ ژوئیه
اضافه کردن موذنان مشهور
(اضافه کردن موذنان مشهور)
خط ۴۸: خط ۴۸:
بنا به گزارشات موجود می‌توان گفت اذان بر اساس موسیقی ایرانی برای اولین‌بار توسط محمد فلاحی دماوندی معروف به دماوندی گفته شد. به جز دماوندی، سید حسین عندلیب اصفهانی (مؤذن [[مسجد سپهسالار]])، حاج مؤذن تفرشی (مؤذن مشهوری در عهد [[محمدعلی شاه]]) و [[سید عبدالرحیم اصفهانی]] (استاد دماوندی) برخی از اساتید گذشته آواز ایران هستند که به گفتن اذان در دستگاه‌های ایرانی پرداخته‌اند. برای نخستین بار در سال ۱۲۹۱ش. و در دوره قاجار و [[مظفرالدین‌شاه]]، صدای اذان ابوالحسن دماوندی (مؤذن مظفرالدین شاه) در آواز بیات ترک بر روی گرامافون ضبط شد.<ref>{{پک/بن|1=ایلنا|ک=خبرگزاری ایلنا|ف=نخستین اذان ثبت شده}}</ref>
بنا به گزارشات موجود می‌توان گفت اذان بر اساس موسیقی ایرانی برای اولین‌بار توسط محمد فلاحی دماوندی معروف به دماوندی گفته شد. به جز دماوندی، سید حسین عندلیب اصفهانی (مؤذن [[مسجد سپهسالار]])، حاج مؤذن تفرشی (مؤذن مشهوری در عهد [[محمدعلی شاه]]) و [[سید عبدالرحیم اصفهانی]] (استاد دماوندی) برخی از اساتید گذشته آواز ایران هستند که به گفتن اذان در دستگاه‌های ایرانی پرداخته‌اند. برای نخستین بار در سال ۱۲۹۱ش. و در دوره قاجار و [[مظفرالدین‌شاه]]، صدای اذان ابوالحسن دماوندی (مؤذن مظفرالدین شاه) در آواز بیات ترک بر روی گرامافون ضبط شد.<ref>{{پک/بن|1=ایلنا|ک=خبرگزاری ایلنا|ف=نخستین اذان ثبت شده}}</ref>


علی خان نایب‌السلطنه، از مؤذنان مشهور عصر [[ناصرالدین شاه]] قاجار بود که بر فراز شمس‌العماره اذان سر می‌داد. قربان خان قزوینی معروف به «شاهی» نیز، از دیگر مؤذنان دربار قاجاریه بود. گاه برخی اشخاص و رجال مملکتی، دارای مؤذنی خاص بودند. برای مثال مؤذن مخصوص [[انیس‌الدوله]]، همسر ناصرالدین شاه، [[سید حبیب‌الله چاله حصاری]] ملقب به ضیاء خلوت بود. حاجی ملا رجبعلی نیز از مؤذنانی بود که به سبب اذان‌گویی در دربار سلاطین این دوره به «حاجی مؤذن» معروف بود.<ref>{{پک|1=عظیمی پور|2=۱۳۹۱|ک=دانشنامه فرهنگ مردم ایران|ف=اذان}}</ref>
[[پرونده:رحیم و سلیم موذن زاده.jpg|بندانگشتی|حاج رحیم و حاج سلیم موذن‌زاده]]


مشهورترین مؤذن ایرانی، [[رحیم مؤذن‌زاده اردبیلی]] (درگذشتهٔ ۵ خرداد ۱۳۸۴ش) است که اذان او در آواز بیات ترک و در گوشه روح الارواح نزد ایرانیان و برخی کشورهای اسلامی دیگر معروف است. اذان او همچنان از محبوبیت خاصی در میان مردم ایران برخوردار است و در حافظهٔ جمعی ایرانیان و بسیاری از مسلمانان جای دارد. اذان وی به ثبت ملی نیز رسیده‌است.<ref>{{پک|1=عظیمی پور|2=۱۳۹۱|ک=دانشنامه فرهنگ مردم ایران|ف=اذان}}</ref> از دیگر موذنان مشهور ایرانی،‌ می توان به عباس سلیمی، <ref>https://iqna.ir/fa/news/3391162/ماجرای-ضبط-اذان-عباس-سلیمی-توسط-استاد-صبحدل-عکس</ref> حسین صبحدل، محمد آقاتی و حسن رضائیان اشاره کرد.<ref>{{پک/بن|1=مهر|ک=خبرگزاری مهر|ف=موذن‌هایی که ماندگار شدند}}</ref>
==اذان‌های مشهور==
*اذان [[رحیم موذن‌زاده|رحیم موذن‌زاده اردبیلی]]؛ رحیم مؤذن‌زاده اذانی را در [[سال ۱۳۳۴ هجری شمسی|سال ۱۳۳۴ش]] در رادیو ایران خواند<ref>«[https://www.asriran.com/fa/news/782839/یک-صدای-آسمانی-یک-اذان-ایرانی-یادگار-رحیم-موذن‌زاده-اردبیلی-که-همه-دوستش-داریم-صوت یک صدای آسمانی؛ یک اذان ایرانی]»، عصر ایران.</ref> که بسیار مشهور گشت.<ref>«[https://www.aparat.com/v/n823639 مصاحبه و اذان کامل مرحوم رحیم مؤذن زاده اردبیلی]»، آپارات.</ref> این اذان را دارای مولفه‌های موسیقی ایرانی دانسته‌اند.<ref>«[https://www.asriran.com/fa/news/782839/یک-صدای-آسمانی-یک-اذان-ایرانی-یادگار-رحیم-موذن‌زاده-اردبیلی-که-همه-دوستش-داریم-صوت یک صدای آسمانی؛ یک اذان ایرانی]»، عصر ایران.</ref> این اذان در میراث معنوی ایران به ثبت رسیده است.<ref>«[https://www.asriran.com/fa/news/782839/یک-صدای-آسمانی-یک-اذان-ایرانی-یادگار-رحیم-موذن‌زاده-اردبیلی-که-همه-دوستش-داریم-صوت یک صدای آسمانی؛ یک اذان ایرانی]»، عصر ایران.</ref> موذن‌زاده در مصاحبه‌ای گفت که این اذان را در حالی که [[روزه]] بود خوانده است.<ref>«[https://www.aparat.com/v/n823639 مصاحبه و اذان کامل مرحوم رحیم مؤذن زاده اردبیلی]»، آپارات.</ref> او می‌گوید حتی یکبار هم بدون [[وضو]]، اذان نگفته است.<ref>«[https://www.aparat.com/v/n823639 مصاحبه و اذان کامل مرحوم رحیم مؤذن زاده اردبیلی]»، آپارات.</ref> [[محمدرضا شجریان]] خواننده مشهور ایرانی این اذان را تحسین کرده است.<ref>«[https://www.asriran.com/fa/news/782839/یک-صدای-آسمانی-یک-اذان-ایرانی-یادگار-رحیم-موذن‌زاده-اردبیلی-که-همه-دوستش-داریم-صوت یک صدای آسمانی؛ یک اذان ایرانی]»، عصر ایران.</ref>
*اذان [[سلیم مؤذن‌زاده اردبیلی|سلیم موذن زاده اربیلی]]؛ اذان سلیم موذن‌زاده را اذانی حزین خوانده‌اند که به اذان عاشورا نیز شهرت دارد.<ref>«[https://www.asriran.com/fa/news/900201/اذان-معروف-عاشورا-با-صدای-مرحوم-موذن‌-زاده-اردبیلی-بشنوید اذان معروف عاشورا با صدای مرحوم موذن زاده اردبیلی]»، عصر ایران.</ref>
*[[پرونده:محمد آقاتی در جوانی.jpg|بندانگشتی|محمد آقاتی]]اذان محمد آقاتی؛ «شیخ محمدآقاتی» از [[سال ۱۳۲۰ هجری شمسی|سال ۱۳۲۰ش]] در [[مسجد گوهرشاد]] اذان گفت و در [[سال ۱۳۲۷ هجری شمسی|سال ۱۳۲۷ش]] اذان معروف خود را در استودیو رادیو ضبط کرد. صدای اذان او به عنوان دومین اذان ملی ثبت شده است.<ref>«[https://www.seratnews.com/fa/news/76939/ماجرای-اذان-ماندگار-شیخ-محمد-آقاتی ماجرای اذان ماندگار شیخ محمد آقاتی]»، صراط</ref>
*اذان حسین صبحدل؛ حسین صبحدل دو اذان یکی در دستگاه ماهور و یکی در دستکاه بیات ترک خوانده است.<ref>«[https://farsnews.ir/news/8706061330%20%20%20%20/اذان‌هاي-ماندگار-ايراني-از-دماوندي-تا-موذن-زاده اذان‌های ماندگار ایرانی]»، خبرگزاری فارس.</ref> از [[مرتضی مطهری|شهید مطهری]] نقل شده که در یک وصیت شفاهی گفته بود در هنگام بلند کردن جنازه‌اش اذان صبحدل پخش شود.<ref>«[https://aghigh.ir/fa/news/80501/اذانی-که-رهبری-آن-رااذان-انقلابنامیدند-صوت اذانی که رهبری آن را«اذان انقلاب»نامیدند]»، عقیق.</ref> [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]] رهبر انقلاب اسلامی ایران، اذان صبحدل را «اذان انقلاب» نامیده است.<ref>«[https://hawzah.net/fa/News/View/81431/استاد-حسین-صبحدل-درگذشت استاد حسین صبحدل درگذشت]»،پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> به اعتقاد بسیاری اذان صبحدل با اذان رحیم مؤذن‌زاده اردبیلی هم پهلو و هم ردیف است و نمی توان یکی را بر دیگری برتر دانست.<ref>«[https://hawzah.net/fa/News/View/81431/استاد-حسین-صبحدل-درگذشت استاد حسین صبحدل درگذشت]»،پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>
*اذان انتظار؛ اذان روح‌الله کاظم‌زاده که در غیر ساختار اذان‌گویی سنتی ایرانی خوانده شده است.<ref>«[https://farsnews.ir/news/8706061330%20%20%20%20/اذان‌هاي-ماندگار-ايراني-از-دماوندي-تا-موذن-زاده اذان‌های ماندگار ایرانی]»، خبرگزاری فارس.</ref> این اذان را نسبتاً موفق و زیبا توصیف کرده‌اند.<ref>«[https://farsnews.ir/news/8706061330%20%20%20%20/اذان‌هاي-ماندگار-ايراني-از-دماوندي-تا-موذن-زاده اذان‌های ماندگار ایرانی]»، خبرگزاری فارس.</ref> کاظم‌زاده درباره شکل‌گیری این اذان می‌گوید که در مسجد دانشگاه تهران اذان می‌گفت و پس از مدتی، به یک مدل ثابتی رسید. وی در اعتکاف [[سال ۱۳۸۱ هجری شمسی|سال ۱۳۸۱ش]] در مسجد دانشگاه تهران، این اذان را برای اولین بار به صورت رسمی در یک جمع بزرگ اجرا کرد که مورد استقبال فراوان قرار گرفت.<ref>حسین‌زاده، «[http://zendegisalam.khorasannews.com/Newspaper/MobileBlock?NewspaperBlockID=44698 این اذان را در دنیا به نام اذان امام رضا(ع) می شناسند]»، زندگی سلام.</ref>
*اذان مهدی یراحی؛ مهدی یراحی خواننده و آهنگساز موسیقی پاپ در تیرماه سال ۱۳۹۳ش به اقامه اذان پرداخت. اذان وی در فضای رسانه‌ای به‌خصوص در اینستاگرام و توییتر مورد استقبال بسیار قرار گرفت.<ref>«[https://www.toseeirani.ir/بخش-فرهنگ-هنر-14/29660-آواهای-ملکوتی-که-در-شهر-نمی-پیچند آواهای ملکوتی که در شهر نمی‌پیچند]»، توسعه ایرانی.</ref>
*اذان ابوالحسن دماوندی؛ دماوندی علاوه بر خواننده بودن، موذن [[مظفرالدین شاه قاجار|مظفرالدین شاه]] نیز بود. اذان وی نخستین نمونه ضبط شده اذان روی صفحات گرامافون است.<ref>«[https://www.isna.ir/news/93041106328/نخستین-نمونه-ضبط-شده-اذان-متعلق-به-کیست نخستین نمونه ضبط شده اذان متعلق به کیست؟]»، ایسنا</ref>
*اذان غلوش؛ [[غلوش]] قاری قرآن و استاد مشهور مصری است که در یکی از سفرها به [[ایران]] در شبکه دو تلویزیون ایران به سبک شیعیان اذان گفت و اذان وی به یکی از اذان‌های مشهور در ایران تبدیل گشت.<ref>«[https://qom.iqna.ir/fa/news/3474585/ناگفته‌هايي-از-استاد-غلوش-و-اذان-ماندگارش ناگفته‌هایی از استاد غلوش و اذان ماندگارش]»، ایگنا.</ref>
*اذان ابوزید؛ حسین ابوزید، قاری مصری است که در [[سال ۱۳۵۳ هجری شمسی|سال ۱۳۵۳ش]] به ایران سفر داشت. اذان وی در ایران شهرت بسیار دارد.<ref>«[http://www.mobasherin.ir/news-12040-اذان-معروف-مرحوم-%C2«-محمد-حسین-ابوزید%C2»-و-تلاوتی-از-وی اذان معروف مرحوم « محمد حسین ابوزید» و تلاوتی از وی]»، نورالثقلین.</ref>


=== موذنان سنی ===
=== موذنان سنی ===
Automoderated users، confirmed، movedable، protected، مدیران، templateeditor
۶٬۸۴۱

ویرایش