پرش به محتوا

حج: تفاوت میان نسخه‌ها

ویکی سازی
(ویکی سازی)
خط ۱۰: خط ۱۰:
پیش از اسلام منصب‌هایی در حج مانند پذیرایی از حاجیان [[فقیر]]، کلیدداری [[کعبه]] و آب‌رسانی به حاجیان، وجود داشت که [[اسلام]] بر برخی از آنها تأکید کرده است. امروزه بر اساس نیازهای زمان، مسئولیت‌های جدیدی در حج وجود دارد.
پیش از اسلام منصب‌هایی در حج مانند پذیرایی از حاجیان [[فقیر]]، کلیدداری [[کعبه]] و آب‌رسانی به حاجیان، وجود داشت که [[اسلام]] بر برخی از آنها تأکید کرده است. امروزه بر اساس نیازهای زمان، مسئولیت‌های جدیدی در حج وجود دارد.


[[حج تمتع]] به جهت محدودیت‌های مکانی و زمانی، گنجایش تعداد محدودی از حاجیان را دارد؛ به همین دلیل بر اساس جمعیت مسلمانان هر کشور، به آنها سهمیه‌هایی داده شده است. میزان گردش مالی حج برای کشورها، مختلف است. در گزارشی آمده است در سال ۱۴۳۷ق (۱۳۹۴ش) بیش از هشت میلیون زائر به [[زیارت]] خانه خدا سفر کردند و درآمد مستقیم حکومت [[عربستان سعودی|عربستان]] از حج آن سال، حدود ۱۲ میلیارد دلار بوده است. حج موضوع بسیاری از کتاب‌های معاصر در [[ایران]] و دیگر [[:رده:کشورهای اسلامی|کشورهای اسلامی]] بوده و است.
[[حج تمتع]] به جهت محدودیت‌های مکانی و زمانی، گنجایش تعداد محدودی از حاجیان را دارد؛ به همین دلیل بر اساس جمعیت مسلمانان هر کشور، به آنها سهمیه‌هایی داده شده است. میزان گردش مالی حج برای کشورها، مختلف است. در گزارشی آمده است در سال ۱۴۳۷ق (۱۳۹۴ش) بیش از هشت میلیون زائر به [[زیارت]] خانه خدا سفر کردند و درآمد مستقیم حکومت [[عربستان سعودی|عربستان]] از حج آن سال، حدود ۱۲ میلیارد دلار بوده است. حج موضوع بسیاری از کتاب‌ها در [[ایران]] و دیگر [[:رده:کشورهای اسلامی|کشورهای اسلامی]] بوده و است.


==چیستی و جایگاه==
==چیستی و جایگاه==
حج [[عبادت]] مخصوصى است که به منظور اطاعت و [[قصد قربت|تقرّب]] به خدا،<ref>طریحی، مجمع البحرین، ۱۳۷۵ش، ج۲، ص۲۸۵.</ref> در شهر [[مکه]] و در ماه [[ذی‌الحجة|ذی‌الحجه]] انجام می‌شود.<ref>مهریزی، م (صدر طباطبائی)، فرهنگنامه‌ حج و عمره و اماکن مربوطه، ۱۳۶۷ش، ص۱۳.</ref> بر هر مسلمانی واجب است - در صورت وجود شرایط - به حج رود.<ref>حسینی همدانی، انوار درخشان، ۱۴۰۴ق، ج۳، ص۱۴۵.</ref><br>
حج [[عبادت]] مخصوصى است که به منظور اطاعت و [[قصد قربت|تقرّب]] به خدا،<ref>طریحی، مجمع البحرین، ۱۳۷۵ش، ج۲، ص۲۸۵.</ref> در شهر [[مکه]] و در ماه [[ذی‌الحجة|ذی‌الحجه]] انجام می‌شود.<ref>مهریزی، م (صدر طباطبائی)، فرهنگنامه‌ حج و عمره و اماکن مربوطه، ۱۳۶۷ش، ص۱۳.</ref> بر هر مسلمانی [[واجب]] است - در صورت وجود شرایط - به حج رود.<ref>حسینی همدانی، انوار درخشان، ۱۴۰۴ق، ج۳، ص۱۴۵.</ref><br>
حج در اسلام دارای جایگاه والایی بوده و جزو [[فروع دین|فروع دین اسلام]] است.<ref>طیب، اطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۶، ص۲۹۶.</ref> [[قرآن]] سوره‌ای با نام [[سوره حج]] دارد و در آیات بسیاری به مسائل حج پرداخته است.<ref>برای نمونه: سوره حج، آیات ۲۷- ۳۲.</ref> قرآن حج را از [[شعائر الهی]] معرفی نموده<ref>سوره حج، آیه۳۲.</ref> و [[ماه‌های حج|ماه‌های برگزاری حج]] را معین کرده است.<ref>آیه ۱۹۷ سوره بقره.</ref> بر اساس آیه ۲۷ [[سوره حج]]، [[ابراهیم (پیامبر)|حضرت ابراهیم(ع)]] مأمور شد حکم حج را به مردم ابلاغ کند.<br>
حج در اسلام دارای جایگاه والایی بوده و جزو [[فروع دین]] است.<ref>طیب، اطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۶، ص۲۹۶.</ref> [[قرآن]] سوره‌ای با نام [[سوره حج]] دارد و در آیات بسیاری به مسائل حج پرداخته است.<ref>برای نمونه: سوره حج، آیات ۲۷- ۳۲.</ref> قرآن حج را از [[شعائر الهی]] معرفی نموده<ref>سوره حج، آیه۳۲.</ref> و [[ماه‌های حج|ماه‌های برگزاری حج]] را معین کرده است.<ref>آیه ۱۹۷ سوره بقره.</ref> بر اساس آیه ۲۷ [[سوره حج]]، [[ابراهیم (پیامبر)|حضرت ابراهیم(ع)]] مأمور شد حکم حج را به مردم ابلاغ کند.<br>
[[حدیث|روایات]] بسیاری از [[امامان شیعه|امامان معصوم(ع)]] به حج پرداخته‌اند. دو کتاب [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسائل الشیعه]] و [[مستدرک الوسائل (کتاب)|مستدرک الوسائل]] بیش از ۹۱۵۰ [[حدیث]] درباره جایگاه و احکام حج نقل کرده‌اند که نشان‌دهنده اهمیت آن در دین [[اسلام]] و فراوانی احکام آن است. <ref>برکت رضایی، [http://iqna.ir/fa/news/3591933/وجود-9150-حدیث-در-خصوص-حج-ائمهع-نیز-برای-مصالح-عالی-به-حج-می‌رفتند «وجود ۹۱۵۰ حدیث در خصوص حج»]، سایت خبری ایکنا.</ref> [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] در روایتی، حج را برتر از [[روزه]] و [[جهاد]]، بلکه هر عبادتی به جز [[نماز]] برشمرده است.<ref>کلینی،‌ الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۲۵۴.</ref>
[[حدیث|روایات]] بسیاری از [[امامان شیعه]] به حج پرداخته‌اند. دو کتاب [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسائل الشیعه]] و [[مستدرک الوسائل (کتاب)|مستدرک الوسائل]] بیش از ۹۱۵۰ [[حدیث]] درباره جایگاه و احکام حج نقل کرده‌اند که نشان‌دهنده اهمیت آن در دین [[اسلام]] و فراوانی احکام آن است. <ref>برکت رضایی، [http://iqna.ir/fa/news/3591933/وجود-9150-حدیث-در-خصوص-حج-ائمهع-نیز-برای-مصالح-عالی-به-حج-می‌رفتند «وجود ۹۱۵۰ حدیث در خصوص حج»]، سایت خبری ایکنا.</ref> [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] در روایتی، حج را برتر از [[روزه]] و [[جهاد]]، بلکه هر عبادتی به جز [[نماز]] برشمرده است.<ref>کلینی،‌ الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۲۵۴.</ref>


===پیش از اسلام===
===پیش از اسلام===
حجْ سنت ابداعی اسلام نیست؛ بلکه بنابر [[حدیث|روایات]]، برخی از [[پیامبران]] پیش از اسلام، [[طواف|طوافِ]] کعبه انجام داده‌اند.<ref>عیاشی، التفسیر، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۱۸۶.</ref> حتی [[شرک|مشرکان]] مکه نیز پیش از اسلام به حج و طواف کعبه می‌پرداختند و سنت‌های خاص خود را داشتند که اسلام برخی از آنها را تأیید نکرد؛ همچون طواف عریان<ref>آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۲۳۴.</ref> و تغییر روزهای حج.<ref>فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۱۶، ص۴۵.</ref> برخی ادیان الهی و غیر الهی نیز مناسکی همچون حج مسلمانان داشته‌اند. [[یهود|یهودیان]] تا زمان بقای [[معبد سلیمان]] موظف به حضور در آنجا در سه عید معیّن بودند.<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ،‌ ۱۳۸۶ش، ص۸۸.</ref>
حجْ سنت ابداعی [[اسلام]] نیست؛ بلکه بنابر [[حدیث|روایات]]، برخی از [[پیامبران]] پیش از اسلام، [[طواف|طوافِ]] کعبه انجام داده‌اند.<ref>عیاشی، التفسیر، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۱۸۶.</ref> حتی [[شرک|مشرکان]] [[مکه]] نیز پیش از اسلام به حج و [[طواف|طواف کعبه]] می‌پرداختند و سنت‌های خاص خود را داشتند که اسلام برخی از آنها را تأیید نکرد؛ همچون طواف عریان<ref>آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۲۳۴.</ref> و تغییر روزهای حج.<ref>فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۱۶، ص۴۵.</ref> برخی ادیان الهی و غیر الهی نیز مناسکی همچون حج [[مسلمان|مسلمانان]] داشته‌اند. [[یهود|یهودیان]] تا زمان بقای [[معبد سلیمان]] موظف به حضور در آنجا در سه عید معیّن بودند.<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ،‌ ۱۳۸۶ش، ص۸۸.</ref>


==حکم، اقسام و مناسک==
==حکم، اقسام و مناسک==
خط ۲۵: خط ۲۵:
رفتن به سفر حج -با فراهم شدن شرایط و [[استطاعت (حج)|استطاعت]] آن-  یک بار بر هر مسلمان، [[واجب]] است.<ref>حسینی همدانی، انوار درخشان، ۱۴۰۴ق، ج۳، ص۱۴۵.</ref><br>
رفتن به سفر حج -با فراهم شدن شرایط و [[استطاعت (حج)|استطاعت]] آن-  یک بار بر هر مسلمان، [[واجب]] است.<ref>حسینی همدانی، انوار درخشان، ۱۴۰۴ق، ج۳، ص۱۴۵.</ref><br>
حج را به سه قِسم تقسیم کرده‌اند: [[حج تمتع|حج تَمتُّع]]، [[حج قران|حج قِران]] و [[حج افراد|حج اِفراد]].<ref>موسوى شاهرودى، جامع الفتاوى - مناسک حج، ۱۴۲۸ق، ص۵۸، مسأله ۱۳۹.</ref> حج تمتّع بر خلاف حج قِران و حج اِفراد وظیفه کسانی است که در فاصله شانزده [[فرسخ شرعی|فرسخی]] (حدود ۸۸ کیلومتری) [[مکه]] یا دورتر سکونت دارند.<ref>موسوى شاهرودى، جامع الفتاوى - مناسک حج، ۱۴۲۸ق، ص۵۸، مسأله ۱۳۹.</ref><br>
حج را به سه قِسم تقسیم کرده‌اند: [[حج تمتع|حج تَمتُّع]]، [[حج قران|حج قِران]] و [[حج افراد|حج اِفراد]].<ref>موسوى شاهرودى، جامع الفتاوى - مناسک حج، ۱۴۲۸ق، ص۵۸، مسأله ۱۳۹.</ref> حج تمتّع بر خلاف حج قِران و حج اِفراد وظیفه کسانی است که در فاصله شانزده [[فرسخ شرعی|فرسخی]] (حدود ۸۸ کیلومتری) [[مکه]] یا دورتر سکونت دارند.<ref>موسوى شاهرودى، جامع الفتاوى - مناسک حج، ۱۴۲۸ق، ص۵۸، مسأله ۱۳۹.</ref><br>
[[مناسک حج|مناسک]] یا همان اعمال حج تمتع دو بخش دارد: عُمره‌ تمتع که دارای پنج عمل و حج تمتع (در معنی خاص آن) که دارای سیزده عمل است.<ref>امام خمینی، مناسک حج، ۱۳۸۲ش، ص۵۳-۵۴.‏</ref>
[[مناسک حج|مناسک]] یا همان اعمال حج تمتع دو بخش دارد: [[عمره تمتع|عُمره‌ تمتع]] که دارای پنج عمل و حج تمتع (در معنی خاص آن) که دارای سیزده عمل است.<ref>امام خمینی، مناسک حج، ۱۳۸۲ش، ص۵۳-۵۴.‏</ref>


==فلسفه حج==
==فلسفه حج==
confirmed، templateeditor
۱۲٬۳۴۴

ویرایش