۱۶٬۹۸۱
ویرایش
غبارروبی (آیین): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
غبارروبی از آیین‌های رایج در مساجد، حرم‌ها و اماکن مقدس است که قدمتی دیرینه دارد. این مراسم، در وقت‌های معین و با آداب خاصی برگزار می‌شود. با توسعه حرم‌ها و افزایش [[زائر|زائران]] و لزوم توجه به نظم و نظام در اداره امور حرم‌ها، طی یک نظام تدوینی برای اداره حرم‌ها، زمان و افراد مشخصی برای امر نظافت در حرم‌ها مشخص شدند تا این مراسم در زمانی غیر از زمان حضور زائران و مراجعان انجام پذیرد.<ref>قصابیان، | غبارروبی از آیین‌های رایج در مساجد، حرم‌ها و اماکن مقدس است که قدمتی دیرینه دارد. این مراسم، در وقت‌های معین و با آداب خاصی برگزار می‌شود. با توسعه حرم‌ها و افزایش [[زائر|زائران]] و لزوم توجه به نظم و نظام در اداره امور حرم‌ها، طی یک نظام تدوینی برای اداره حرم‌ها، زمان و افراد مشخصی برای امر نظافت در حرم‌ها مشخص شدند تا این مراسم در زمانی غیر از زمان حضور زائران و مراجعان انجام پذیرد.<ref>قصابیان، «آیین غبارروبی در حرم رضوی»، ص۹۵.</ref> در کشورهای اسلامی نیز مردم، مساجد را پیش از آغاز [[رمضان|ماه رمضان]]، غبارروبی می‌کنند.<ref>«غبارروبی مساجد، سنتی پسندیده در آستانه ماه مبارک رمضان»، خبرگزاری ایسنا.</ref> در این مراسم، عطرافشانی و تنظیف صورت می‌گیرد.<ref>«آیین غبارروبی «جلای دل در بهشت» در تخت فولاد»، خبرگزاری ایمنا.</ref> | ||
در [[آیه ۱۲۵ سوره بقره|آیه ۱۲۵ از سوره بقره]] از [[قرآن]]، در خصوص پاکیزه نگه داشتن [[کعبه]] سخن گفته شده است؛ از این‌رو برخی معتقدند این آیین ریشه‌ای قرآنی دارد.<ref>«غبارروبی مساجد، سنتی پسندیده در آستانه ماه مبارک رمضان»، خبرگزاری ایسنا.</ref> آیین غبارروبی در اماکن مختلفی چون حرم ائمه(ع)،<ref>«آیین غبارروبی ضریح مطهر امام رضا «علیه‌السلام»»، خبرگزاری عصر ایران.</ref> مزار [[شهدا]]،<ref>«برگزاری آیین غبارروبی و عطرافشانی گلزار شهدای اهواز»، صندوق بازنشستگان کشوری.</ref> [[قبرستان|قبرستان‌ها]]،<ref>«آیین غبارروبی «جلای دل در بهشت» در تخت فولاد»، خبرگزاری ایمنا.</ref> [[امامزاده|امامزادگان]]،<ref>«آیین غبارروبی آستان»، سایت آستان مقدس امام زاده قاسم(ع).</ref> مساجد،<ref>«غبارروبی مسجد الاقصی در آستانه ماه مبارک رمضان»، سایت باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> حسینیه‌ها<ref>«۱۵۰۰ مسجد و حسینیه در چهارمحال و بختیاری غبارروبی می‌شود»، خبرگزاری مهر.</ref> و [[کعبه]]<ref>«غبارروبی کعبه هم‌زمان با شروع ماه شعبان»، خبرگزاری مهر.</ref> برگزار می‌شود.<ref>«نماد مسجد الاقصی در کابل غبارروبی شد»، خبرگزاری تسنیم.</ref> | در [[آیه ۱۲۵ سوره بقره|آیه ۱۲۵ از سوره بقره]] از [[قرآن]]، در خصوص پاکیزه نگه داشتن [[کعبه]] سخن گفته شده است؛ از این‌رو برخی معتقدند این آیین ریشه‌ای قرآنی دارد.<ref>«غبارروبی مساجد، سنتی پسندیده در آستانه ماه مبارک رمضان»، خبرگزاری ایسنا.</ref> آیین غبارروبی در اماکن مختلفی چون حرم ائمه(ع)،<ref>«آیین غبارروبی ضریح مطهر امام رضا «علیه‌السلام»»، خبرگزاری عصر ایران.</ref> مزار [[شهدا]]،<ref>«برگزاری آیین غبارروبی و عطرافشانی گلزار شهدای اهواز»، صندوق بازنشستگان کشوری.</ref> [[قبرستان|قبرستان‌ها]]،<ref>«آیین غبارروبی «جلای دل در بهشت» در تخت فولاد»، خبرگزاری ایمنا.</ref> [[امامزاده|امامزادگان]]،<ref>«آیین غبارروبی آستان»، سایت آستان مقدس امام زاده قاسم(ع).</ref> مساجد،<ref>«غبارروبی مسجد الاقصی در آستانه ماه مبارک رمضان»، سایت باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> حسینیه‌ها<ref>«۱۵۰۰ مسجد و حسینیه در چهارمحال و بختیاری غبارروبی می‌شود»، خبرگزاری مهر.</ref> و [[کعبه]]<ref>«غبارروبی کعبه هم‌زمان با شروع ماه شعبان»، خبرگزاری مهر.</ref> برگزار می‌شود.<ref>«نماد مسجد الاقصی در کابل غبارروبی شد»، خبرگزاری تسنیم.</ref> | ||
==تاریخچه آیین غبارروبی حرم امام رضا== | ==تاریخچه آیین غبارروبی حرم امام رضا== | ||
در [[حرم امام رضا(ع)]] سنت غبارروبی، قدمتی ۵۰۰ ساله دارد و به دوره [[صفویان|صفویه]] منتسب است. تا پیش از آن، به خاطر نبود فضای [[ضریح]] و صندوقچه بر روی قبور امامان، احتمالا نظافت حرم‌ها به یکباره انجام می‌شده و پس از آنکه در دوره صفویه بر قبور امامان، [[ضریح]] و صندوق نصب شدند، آیینی مخصوص به تنظیف آنها نیز تدوین شده است. در ابتدا این مراسم برای تنظیف قرآن‌ها، هدایا اهدایی به حرم و فضای داخلی و خارجی ضریح انجام می‌شد. بر اساس اسناد باقی‌مانده از موقوفات حرم امام رضا(ع)، بیشتر اسناد غبارروبی مربوط به [[دوره قاجار]] است و پیش از آن، اطلاعات دقیقی از این مراسم وجود ندارد. آن‌طور که از منابع استخراج | در [[حرم امام رضا(ع)]] سنت غبارروبی، قدمتی ۵۰۰ ساله دارد و به دوره [[صفویان|صفویه]] منتسب است. تا پیش از آن، به خاطر نبود فضای [[ضریح]] و صندوقچه بر روی قبور امامان، احتمالا نظافت حرم‌ها به یکباره انجام می‌شده و پس از آنکه در دوره صفویه بر قبور امامان، [[ضریح]] و صندوق نصب شدند، آیینی مخصوص به تنظیف آنها نیز تدوین شده است. در ابتدا این مراسم برای تنظیف قرآن‌ها، هدایا اهدایی به حرم و فضای داخلی و خارجی ضریح انجام می‌شد. بر اساس اسناد باقی‌مانده از موقوفات حرم امام رضا(ع)، بیشتر اسناد غبارروبی مربوط به [[دوره قاجار]] است و پیش از آن، اطلاعات دقیقی از این مراسم وجود ندارد. آن‌طور که از منابع استخراج شده، آیین غبارروبی در دوره صفویه سالی یک مرتبه و پیش از ایام [[نوروز]]، در دوره [[قاجار]] سالی چند مرتبه و پیش از اعیاد اسلامی و با حضور مهمانان انجام می‌شد.<ref>قصابیان، «آیین غبارروبی در حرم رضوی»، ص۹۵-۱۰۵.</ref> امروزه نیز در حرم امام رضا(ع) پس از دعوت از مدعوین برای برگزاری این مراسم، درب ضریح باز شده و مراسم غبارروبی حرم انجام می‌شود.<ref>اداره تولیدات فرهنگی آستان قدس رضوی، راهنمای خادمان و زائران امام رضا، ۱۳۹۷ش، ص۱۲۶.</ref> این مراسم با آیین‌های ویژه‌ای توسط عالمان و صاحب‌منصبان برگزار می‌شود.<ref>قصابیان، «آیین غبارروبی در حرم رضوی»، ص۹۵-۱۰۵.</ref> | ||
==غبارروبی مساجد== | ==غبارروبی مساجد== | ||
در ایران دهه سوم [[شعبان|ماه شعبان]] به دهه تکریم مساجد نامگذاری شده است؛ در این دهه [[مسجد|مساجد]] برای [[رمضان|ماه رمضان]] آماده و آیین غبارروبی و عطرافشانی مساجد برگزار می‌شود.<ref>[https://www.yjc.ir/fa/news/6531847 «آیین غبار روبی مساجد»]، باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> همچنین هرساله این آیین در [[قبرستان تخت فولاد|قبرستان تخت فولاد اصفهان]] و [[تکیه|تکایای]] موجود در آن برگزار می‌شود.<ref>«آیین غبارروبی «جلای دل در بهشت» در تخت فولاد»، خبرگزاری ایمنا.</ref> | در ایران دهه سوم [[شعبان|ماه شعبان]] به دهه تکریم مساجد نامگذاری شده است؛ در این دهه [[مسجد|مساجد]] برای [[رمضان|ماه رمضان]] آماده و آیین غبارروبی و عطرافشانی مساجد برگزار می‌شود.<ref>[https://www.yjc.ir/fa/news/6531847 «آیین غبار روبی مساجد»]، باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> همچنین هرساله این آیین در [[قبرستان تخت فولاد|قبرستان تخت فولاد اصفهان]] و [[تکیه|تکایای]] موجود در آن برگزار می‌شود.<ref>«آیین غبارروبی «جلای دل در بهشت» در تخت فولاد»، خبرگزاری ایمنا.</ref> | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*اداره تولیدات فرهنگی آستان قدس رضوی، راهنمای خادمان و زائران امام رضا، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ هفتم، ۱۳۹۷ش. | |||
*قصابیان، محمدرضا. «آیین غبارروبی در حرم رضوی»، در نشریه مشکوة، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، شماره ۸۳، ۱۳۸۳ش. | *قصابیان، محمدرضا. «آیین غبارروبی در حرم رضوی»، در نشریه مشکوة، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، شماره ۸۳، ۱۳۸۳ش. | ||
*«[https://www.asriran.com/fa/news/950482 | *«[https://www.asriran.com/fa/news/950482 آیین غبارروبی ضریح مطهر امام رضا «علیه‌السلام»]»، خبرگزاری عصر ایران، تاریخ درج مطلب: ۲۰ اسفند ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید: ۱۸ فروردین ۱۴۰۳ش. | ||
*«[https://www.cspf.ir/52838 | *«[https://www.cspf.ir/52838 برگزاری آیین غبارروبی و عطرافشانی گلزار شهدای اهواز]»، صندوق بازنشستگان کشوری، تاریخ درج مطلب: ۵ شهریور ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید: ۱۸ فروردین ۱۴۰۳ش. | ||
*«[https://www.imna.ir/news/646114 | *«[https://www.imna.ir/news/646114 «جلای دل در بهشت» در تخت فولاد]»، خبرگزاری ایمنا، تاریخ درج مطلب: ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید: ۱۸ فروردین ۱۴۰۳ش. | ||
*«[https://ahlamenalasal.com/آیین-غبارروبی-آستان/ آیین غبارروبی آستان]»، سایت آستان مقدس امام زاده قاسم(ع)، تاریخ درج مطلب: ۳۰ آذر ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید: ۱۸ فروردین ۱۴۰۳ش. | *«[https://ahlamenalasal.com/آیین-غبارروبی-آستان/ آیین غبارروبی آستان]»، سایت آستان مقدس امام زاده قاسم(ع)، تاریخ درج مطلب: ۳۰ آذر ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید: ۱۸ فروردین ۱۴۰۳ش. | ||
*«[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/01/03/2870951 | *«[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/01/03/2870951 نماد مسجد الاقصی در کابل غبارروبی شد]»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۳ فرودین ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید: ۱۸ فروردین ۱۴۰۳ش. | ||
*«[https://www.yjc.ir/fa/news/8393811 | *«[https://www.yjc.ir/fa/news/8393811 غبارروبی مسجد الاقصی در آستانه ماه مبارک رمضان]»، سایت باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: ۲۸ اسفند ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید: ۱۸ فروردین ۱۴۰۳ش. | ||
*«[https://www.mehrnews.com/news/5715496 | *«[https://www.mehrnews.com/news/5715496 غبارروبی کعبه هم‌زمان با شروع ماه شعبان]»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۳ اسفند ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید: ۱۸ فروردین ۱۴۰۳ش. | ||
*«[https://www.isna.ir/news/1402122115055 | *«[https://www.isna.ir/news/1402122115055 غبارروبی مساجد، سنتی پسندیده در آستانه ماه مبارک رمضان]»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۲۱ اسفند ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید: ۱۸ فروردین ۱۴۰۳ش. | ||
*«[https://www.mehrnews.com/news/5456592/۱۵۰۰ | *«[https://www.mehrnews.com/news/5456592/۱۵۰۰ ۱۵۰۰ مسجد و حسینیه در چهارمحال و بختیاری غبارروبی می‌شود]»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۱۱ فروردین ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید: ۱۸ فروردین ۱۴۰۳ش. | ||
*[https://www.yjc.ir/fa/news/6531847 «آیین غبار روبی مساجد»]، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۲۵ فروردین ۱۴۰۳ش. | *[https://www.yjc.ir/fa/news/6531847 «آیین غبار روبی مساجد»]، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۲۵ فروردین ۱۴۰۳ش. | ||
{{زیارت}} | {{زیارت}} | ||