confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۱۲۶
ویرایش
جزیره خضراء: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
داستان مربوط به جزیره خضرا در دوران تسلط اخباری‌ها در دوره صفویه، شهرت یافت. این گزارش، واکنش متفاوت عالمان شیعه را در پی داشته است؛ برخی آن را پذیرفته، اما بسیاری دیگر، مانند کاشف الغطا، آقابزرگ طهرانی، سید جعفر مرتضی عاملی، آن را رد کرده‌اند. معتبر نبودن منبع اصلی این گزارش‌ها، تعارض داشتن آن با برخی باورهای شیعی و تناقض درونی داستان‌ها، از جمله اشکال‌هایی است که به این گزارش‌ها وارد کرده‌اند. | داستان مربوط به جزیره خضرا در دوران تسلط اخباری‌ها در دوره صفویه، شهرت یافت. این گزارش، واکنش متفاوت عالمان شیعه را در پی داشته است؛ برخی آن را پذیرفته، اما بسیاری دیگر، مانند کاشف الغطا، آقابزرگ طهرانی، سید جعفر مرتضی عاملی، آن را رد کرده‌اند. معتبر نبودن منبع اصلی این گزارش‌ها، تعارض داشتن آن با برخی باورهای شیعی و تناقض درونی داستان‌ها، از جمله اشکال‌هایی است که به این گزارش‌ها وارد کرده‌اند. | ||
رسول جعفریان معتقد است تأیید یا رد ماجرای مربوط به جزیره خضرا، در ذوق فکری و مذهبی افراد ریشه دارد، به گونه‌ای که اخباری‌ها آن را تأیید و غیر ایشان آن را رد می‌کنند. عالمانی چون [[ابوالحسن شعرانی]] و [[حسن حسن‌زاده آملی]] نیز بر این معتقدند ماجرای جزیره خضرا، مربوط به یکی از فاطمیان به نام مهدی بوده که فرزندانش در جزیره خضرا سکونت داشتند و به دلیل شباهت اسمی، این داستان به اشتباه، به امام زمان نسبت داده شده است. | رسول جعفریان معتقد است تأیید یا رد ماجرای مربوط به جزیره خضرا، در ذوق فکری و مذهبی افراد ریشه دارد، به گونه‌ای که اخباری‌ها آن را تأیید و غیر ایشان آن را رد می‌کنند. عالمانی چون [[ابوالحسن شعرانی]] و [[حسن حسن‌زاده آملی]] نیز بر این معتقدند ماجرای جزیره خضرا، مربوط به یکی از فاطمیان به نام مهدی بوده که فرزندانش در جزیره خضرا سکونت داشتند و به دلیل شباهت اسمی، این داستان به اشتباه، به امام زمان(ع) نسبت داده شده است. | ||
برخی نویسندگان با بررسی ویژگی‌های جزیره خضرا، آن را بر منقطه‌ای به نام مُثَلَّث بِرمودا واقع در اقیانوس اَطلس، تطبیق داده‌اند. اما محققان دیگری با ذکر ویژگی‌های متمایزی، این ادعا را ناصحیح می‌دانند. کتاب «الجزیرة الخضراء و قضیة مثلث برمودا» به قلم ناجی النَجّار مهم‌ترین کتابی است که در تأیید ارتباط جزیره خضرا و امام | برخی نویسندگان با بررسی ویژگی‌های جزیره خضرا، آن را بر منقطه‌ای به نام مُثَلَّث بِرمودا واقع در اقیانوس اَطلس، تطبیق داده‌اند. اما محققان دیگری با ذکر ویژگی‌های متمایزی، این ادعا را ناصحیح می‌دانند. کتاب «الجزیرة الخضراء و قضیة مثلث برمودا» به قلم ناجی النَجّار مهم‌ترین کتابی است که در تأیید ارتباط جزیره خضرا و امام مهدی(ع) و نیز ارتباط آن با مثلث برمودا نوشته شده است. محققان مختلفی به نقد این کتاب پرداخته‌اند که از جمله آنها می‌توان به «الجزیرة الخضراء و مثلث برمودا» تألیف [[سید جعفر مرتضی عاملی]] اشاره کرد. | ||
== جایگاه و اهمیت == | == جایگاه و اهمیت == | ||
جزیره خضرا، جزیره‌ای خوش آب و هوا است که گفته شده امام زمان(عج) و فرزندانش در آنجا زندگی می‌کنند.<ref>نگاه کنید به: مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۵۹؛ نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۰.</ref> این جزیره در جنوب اسپانیا، نزدیک تنگه جبل الطارق قرار دارد و در منابع قدیمی با نام باب الأندلس شناخته می‌شود.<ref>مهریزی، «جزیره خضرا»، ص۷۰.</ref> محل زندگی و سکونت | جزیره خضرا، جزیره‌ای خوش آب و هوا است که گفته شده امام زمان(عج) و فرزندانش در آنجا زندگی می‌کنند.<ref>نگاه کنید به: مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۵۹؛ نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۰.</ref> این جزیره در جنوب اسپانیا، نزدیک تنگه جبل الطارق قرار دارد و در منابع قدیمی با نام باب الأندلس شناخته می‌شود.<ref>مهریزی، «جزیره خضرا»، ص۷۰.</ref> محل زندگی و سکونت حضرت مهدی، از مسائل مهمی است که مورد سؤال شیعیان است و جزیره خضرا می‌تواند پاسخ به این سؤال تلقی شود.<ref>مهریزی، «جزیره خضرا»، ص۷۰.</ref> برخی پژوهشگران جزیره خضرا را بر مثلث برمودا تطبیق کردند و نویسندگانی با نوشتن برخی کتاب‌ها آن را تأیید یا رد کردند.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۲۶.</ref> | ||
جزیره خضرا و ارتباط آن با امام | جزیره خضرا و ارتباط آن با امام دوازدهم، در دو گزارش جداگانه ذکر شده که راوی یکی از آنها در قرن ششم و دیگری در قرن هفتم می‌زیسته است.<ref>مهریزی، «جزیره خضرا»، ص۷۰-۷۱.</ref> با این حال این دو داستان، تنها در کتاب‌های قرن دهم و بعد از آن ثبت شده و در کتاب‌های قبل از آن در دسترس نیست.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۰۹-۲۱۰.</ref> البته [[سید نورالله حسینی شوشتری|قاضی سید نورالله شوشتری]] پس از آنکه داستان جزیره خضرا را در کتاب مجالس المؤمنین گزارش می‌کند، نقل آن را به [[شهید اول]] (درگذشت: ۷۸۶ق) نیز نسبت داده است.<ref>شوشتری، مجالس المؤمنین، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۷۸-۷۹.</ref> | ||
داستان مربوط به جزیره خضرا در دوران صفویه مورد توجه قرار گرفت.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۰۷.</ref> به گفته [[رسول جعفریان]] تاریخ‌پژوه شیعه در قرن پانزدهم، به دلیل تسلط اخباری‌گری در دوره صفویه، این گزارش مشهور شد و مورد پذیرش عموم قرار گرفت.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۱۵.</ref> با این حال گفته شده، ماجرای مربوط به جزیره خضرا، مسئله‌ای تاریخی است و هیچ ارزش اعتقادی ندارد.<ref>مهریزی، «جزیره خضرا»، ص۷۳.</ref> از آنجا که در گزارش جزیره خضرا، برخی مباحث فقهی نیز مطرح شده، برخی فقیهان در تأیید برخی دیدگاه‌های فقهی (مانند صحیح بودن [[شهادت ثالثه]] و اختصاص داشتن نماز جمعه به امام معصوم یا نایب او) به این گزارش استناد کرده‌اند.<ref>نگاه کنید به: بهبهانی، مدارک الاحکام، ۱۴۱۹ق، ج۳،ص۱۸۷؛ نمازی، مستدرک سفینة البحار، ۱۴۱۸ق، ج۶، ص۸۵.</ref> | داستان مربوط به جزیره خضرا در دوران صفویه مورد توجه قرار گرفت.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۰۷.</ref> به گفته [[رسول جعفریان]] تاریخ‌پژوه شیعه در قرن پانزدهم، به دلیل تسلط اخباری‌گری در دوره صفویه، این گزارش مشهور شد و مورد پذیرش عموم قرار گرفت.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۱۵.</ref> با این حال گفته شده، ماجرای مربوط به جزیره خضرا، مسئله‌ای تاریخی است و هیچ ارزش اعتقادی ندارد.<ref>مهریزی، «جزیره خضرا»، ص۷۳.</ref> از آنجا که در گزارش جزیره خضرا، برخی مباحث فقهی نیز مطرح شده، برخی فقیهان در تأیید برخی دیدگاه‌های فقهی (مانند صحیح بودن [[شهادت ثالثه]] و اختصاص داشتن نماز جمعه به امام معصوم یا نایب او) به این گزارش استناد کرده‌اند.<ref>نگاه کنید به: بهبهانی، مدارک الاحکام، ۱۴۱۹ق، ج۳،ص۱۸۷؛ نمازی، مستدرک سفینة البحار، ۱۴۱۸ق، ج۶، ص۸۵.</ref> | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
گزارش اول را علامه مجلسی از رساله [[فضل بن یحیی طیبی]] که از شاگردان [[علی بن عیسی اربلی]] بود،<ref>طهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۵،ص۱۰۶.</ref> نقل می‌کند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۵۹.</ref> [[سید نورالله حسینی شوشتری|قاضی سید نورالله شوشتری]] که به صحت این گزارش باور دارد، بر حفظ آن تأکید کرده است.<ref>شوشتری، مجالس المؤمنین، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۷۹.</ref> بر اساس این گزارش، فضل بن یحیی در سال ۶۹۹ق در شهر حِلّه از شخصی به نام علی بن فاضل مازندرانی داستان سفرش به جزیره خضرا را شنیده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۶۱.</ref> | گزارش اول را علامه مجلسی از رساله [[فضل بن یحیی طیبی]] که از شاگردان [[علی بن عیسی اربلی]] بود،<ref>طهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۵،ص۱۰۶.</ref> نقل می‌کند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۵۹.</ref> [[سید نورالله حسینی شوشتری|قاضی سید نورالله شوشتری]] که به صحت این گزارش باور دارد، بر حفظ آن تأکید کرده است.<ref>شوشتری، مجالس المؤمنین، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۷۹.</ref> بر اساس این گزارش، فضل بن یحیی در سال ۶۹۹ق در شهر حِلّه از شخصی به نام علی بن فاضل مازندرانی داستان سفرش به جزیره خضرا را شنیده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۶۱.</ref> | ||
علی بن فاضل مازندرانی در این سفر، به سرزمینی به نام جزایر شیعیان (جزایر رافضه) می‌رود و پس از مدتی درنگ در آنجا، به جزیره خضراء می‌رود که فرزندان امام زمان در آنجا ساکن بودند؛ جزیره‌ای که بحر ابیض (سفید) آن را فرا گرفته بود و کشتی دشمنان با ورود به آن دریا غرق می‌شدند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۶۳-۱۶۶.</ref> علی بن فاضل در آنجا با نایب خاص امام | علی بن فاضل مازندرانی در این سفر، به سرزمینی به نام جزایر شیعیان (جزایر رافضه) می‌رود و پس از مدتی درنگ در آنجا، به جزیره خضراء می‌رود که فرزندان امام زمان(عج) در آنجا ساکن بودند؛ جزیره‌ای که بحر ابیض (سفید) آن را فرا گرفته بود و کشتی دشمنان با ورود به آن دریا غرق می‌شدند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۶۳-۱۶۶.</ref> علی بن فاضل در آنجا با نایب خاص امام به نام سید شمس‌الدین محمد، که نسبش با پنج واسطه به حضرت مهدی می‌رسد، آشنا می‌شود.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۶۷.</ref> سید شمس‌الدین خودش با امام زمان ارتباط مستقیم ندارد، اما هر صبح جمعه به محلی می‌رود و از آنجا امام را زیارت کرده، در آنجا ورقه‌هایی می‌یابد که مسائل و احکام مورد نیاز مردم روی آن نوشته شده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۶۷-۱۶۸.</ref> علی بن فاضل سؤال‌های دینی متعددی را از سید شمس‌الدین می‌پرسد و آنها را در رساله‌ای به نام الفوائد الشمسیه جمع‌آوری می‌کند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۷۰.</ref> علی‌بن فاضل سرانجام به امر سید شمس‌الدین بازگشته، از آنجا برای گزاردن حج، عازم مکه می‌شود و سرانجام به عراق رفته، در نجف ساکن می‌شود.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۷۴.</ref> | ||
=== گزارش دوم === | === گزارش دوم === | ||
گزارش دوم را [[علی بن محمد بیاضی]] (درگذشت: ۸۷۷ق) در [[الصراط المستقیم الی مستحقی التقدیم (کتاب)|کتاب الصراط المستقیم]]<ref>بیاضی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۲۶۴.</ref> و [[میرزا حسین نوری]] (درگذشت: ۱۳۲۰ق) در [[جنة المأوی فیمن فاز بلقاء الحجة علیه السلام (کتاب)|کتاب جنة المأوی]] از [[کمال‌الدین انباری]] درسال ۵۴۳ق نقل کرده‌اند.<ref>نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۰.</ref> فیض کاشانی در کتاب نوادر الاخبار منبع این گزارش را مورد اعتماد دانسته است.<ref>فیض کاشانی، نوادر الاخبار، ۱۳۷۱ش، ص۲۹۵.</ref> طبق این گزارش انباری در مجلسی حضور داشت که یکی از وزیران عباسیان سخنی در مذمت مذهب شیعه گفت.<ref>بیاضی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۲۶۴؛ نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۱.</ref> در این هنگام مردی به حمایت از شیعیان، داستان رفتن اتفاقی خود به جزیره خضرا را نقل کرد.<ref>بیاضی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۲۶۴؛ نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۱.</ref> او مدعی شد در یک سفر دریایی به جزایر سرسبزی رسید که ناخدای کشتی نیز آنجا را نمی‌شناخت.<ref>نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۲.</ref> مردمان آنجا بسیار دین‌دار بودند.<ref>بیاضی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۲۶۵.</ref> در آن جزیره شهرهای مختلفی وجود داشت که فرزندان امام | گزارش دوم را [[علی بن محمد بیاضی]] (درگذشت: ۸۷۷ق) در [[الصراط المستقیم الی مستحقی التقدیم (کتاب)|کتاب الصراط المستقیم]]<ref>بیاضی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۲۶۴.</ref> و [[میرزا حسین نوری]] (درگذشت: ۱۳۲۰ق) در [[جنة المأوی فیمن فاز بلقاء الحجة علیه السلام (کتاب)|کتاب جنة المأوی]] از [[کمال‌الدین انباری]] درسال ۵۴۳ق نقل کرده‌اند.<ref>نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۰.</ref> فیض کاشانی در کتاب نوادر الاخبار منبع این گزارش را مورد اعتماد دانسته است.<ref>فیض کاشانی، نوادر الاخبار، ۱۳۷۱ش، ص۲۹۵.</ref> طبق این گزارش انباری در مجلسی حضور داشت که یکی از وزیران عباسیان سخنی در مذمت مذهب شیعه گفت.<ref>بیاضی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۲۶۴؛ نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۱.</ref> در این هنگام مردی به حمایت از شیعیان، داستان رفتن اتفاقی خود به جزیره خضرا را نقل کرد.<ref>بیاضی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۲۶۴؛ نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۱.</ref> او مدعی شد در یک سفر دریایی به جزایر سرسبزی رسید که ناخدای کشتی نیز آنجا را نمی‌شناخت.<ref>نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۲.</ref> مردمان آنجا بسیار دین‌دار بودند.<ref>بیاضی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۲۶۵.</ref> در آن جزیره شهرهای مختلفی وجود داشت که فرزندان امام مهدی(ع) بر آنها حکومت می‌کردند.<ref>بیاضی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۲۶۵-۲۶۶؛ نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۲-۳۸.</ref> | ||
== نقدها به ماجرای جزیره خضراء == | == نقدها به ماجرای جزیره خضراء == | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
رسول جعفریان عمده نقدهای مربوط به این ماجرا را بی‌فایده دانسته است؛ زیرا این ماجرا در حدیثی از معصومین نقل نشده تا همانند سایر احادیث به بررسی سندی نیاز داشته باشد، بلکه این ماجرا یک نقل تاریخی است و باید با معیار‌های مناسب آن نقد شود.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۳۰.</ref> به باور جعفریان، تأیید یا رد ماجرای مربوط به جزیره خضرا، ریشه در ذوق فکری و مذهبی افراد دارد و اخباری‌ها آن را تأیید و غیر ایشان آن را رد کرده‌اند.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۳۰-۲۳۱.</ref> جعفریان احتمال داده، علی بن فاضل مازندرانی یا فرد دیگری ماجرای جزیره خضرا را در خواب دیده باشد.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۳۳.</ref> | رسول جعفریان عمده نقدهای مربوط به این ماجرا را بی‌فایده دانسته است؛ زیرا این ماجرا در حدیثی از معصومین نقل نشده تا همانند سایر احادیث به بررسی سندی نیاز داشته باشد، بلکه این ماجرا یک نقل تاریخی است و باید با معیار‌های مناسب آن نقد شود.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۳۰.</ref> به باور جعفریان، تأیید یا رد ماجرای مربوط به جزیره خضرا، ریشه در ذوق فکری و مذهبی افراد دارد و اخباری‌ها آن را تأیید و غیر ایشان آن را رد کرده‌اند.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۳۰-۲۳۱.</ref> جعفریان احتمال داده، علی بن فاضل مازندرانی یا فرد دیگری ماجرای جزیره خضرا را در خواب دیده باشد.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۳۳.</ref> | ||
=== تطبیق اشتباه جزیره خضرا بر | === تطبیق اشتباه جزیره خضرا بر حضرت مهدی === | ||
به باور [[علی‌اکبر غفاری]] ماجرای جزیره خضرا، نه مربوط به امام زمان، بلکه مربوط به یکی از نوادگان امام صادق معروف به «القائم باَمر الله» بوده است.<ref>غفاری، «تصحیح و تحقیق متون حدیثی»، ص۱۱۴.</ref> به گفته غفاری، در زمان خلفای عباسی برخی فرزندان اسماعیل (فرزند امام صادق) در شمال آفریقا و مناطقی دیگر قدرت یافتند.<ref>غفاری، «تصحیح و تحقیق متون حدیثی»، ص۱۱۴.</ref> برخی از آنان علیه عباسیان قیام کرده، ادعای امامت کردند.<ref>غفاری، «تصحیح و تحقیق متون حدیثی»، ص۱۱۴.</ref> یکی از آنها که «القائم بامر الله» نام داشت در جزیره خضرا ساکن بود که نام و موقعیت او منشأ اشتباه شده است.<ref>غفاری، «تصحیح و تحقیق متون حدیثی»، ص۱۱۴.</ref> [[ابوالحسن شعرانی]] و [[حسن‌زاده آملی]] نیز معتقدند ماجرای جزیره خضرا، مربوط به یکی از [[فاطمیان]] به نام مهدی بوده که فرزندان او در جزیره خضرا سکونت داشتند که به اشتباه بر امام زمان تطبیق شده است.<ref>قمی، دمع السجوم، ترجمه ابوالحسن شعرانی، ۱۳۸۱ش، ص۴۴۰؛ حسن‌زاده آملی، هزار و یک نکته، ۱۳۸۶ش، ج۶، ص۲۶۰.</ref> | به باور [[علی‌اکبر غفاری]] ماجرای جزیره خضرا، نه مربوط به امام زمان، بلکه مربوط به یکی از نوادگان امام صادق معروف به «القائم باَمر الله» بوده است.<ref>غفاری، «تصحیح و تحقیق متون حدیثی»، ص۱۱۴.</ref> به گفته غفاری، در زمان خلفای عباسی برخی فرزندان اسماعیل (فرزند امام صادق) در شمال آفریقا و مناطقی دیگر قدرت یافتند.<ref>غفاری، «تصحیح و تحقیق متون حدیثی»، ص۱۱۴.</ref> برخی از آنان علیه عباسیان قیام کرده، ادعای امامت کردند.<ref>غفاری، «تصحیح و تحقیق متون حدیثی»، ص۱۱۴.</ref> یکی از آنها که «القائم بامر الله» نام داشت در جزیره خضرا ساکن بود که نام و موقعیت او منشأ اشتباه شده است.<ref>غفاری، «تصحیح و تحقیق متون حدیثی»، ص۱۱۴.</ref> [[ابوالحسن شعرانی]] و [[حسن‌زاده آملی]] نیز معتقدند ماجرای جزیره خضرا، مربوط به یکی از [[فاطمیان]] به نام مهدی بوده که فرزندان او در جزیره خضرا سکونت داشتند که به اشتباه بر امام زمان تطبیق شده است.<ref>قمی، دمع السجوم، ترجمه ابوالحسن شعرانی، ۱۳۸۱ش، ص۴۴۰؛ حسن‌زاده آملی، هزار و یک نکته، ۱۳۸۶ش، ج۶، ص۲۶۰.</ref> | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
* کتاب «الجزیرة الخضراء و قضیة مثلث برمودا» به قلم ناجی النجار؛ این کتاب برای نخستین‌بار در سال ۱۳۹۹ق در بغداد منتشر شد.<ref>النجار، الجزیرة الخضراء و قضیة مثلث برمودا، ۱۴۰۹ق، شناسنامه کتاب.</ref> نویسنده در این کتاب علاوه بر اینکه ماجرای مربوط به جزیره خضرا را صحیح دانسته، آن را بر مثلث برمودا تطبیق کرده است.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۲۶-۲۲۸.</ref> این کتاب واکنش‌های مختلف عالمان دینی را در پی داشته و کتاب‌هایی در نقد یا تأیید آن نوشته شده است.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۲۸-۲۳۰.</ref> [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی]] بر ترجمه فارسی تقریظ نوشته، مطالب آن را ممتاز دانسته است.<ref>مهدی‌پور، جزیره خضرا و تحقیقی پیرامون مثلث برمودا، ۱۳۸۶ش، ص۱-۳.</ref> {{سخ}}علی‌اکبر مهدی‌پور در سال ۱۳۶۴ش این کتاب را همراه با تعلیقات و اضافاتی با عنوان «جزیره خضرا و تحقیقی پیرامون مثلث برمودا» به فارسی ترجمه کرد.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۲۶.</ref> بعد از چاپ ترجمه فارسی، وزارت ارشاد ایران، انتشار آن را ممنوع کرد، اما پس از گذشت ده ماه و تأیید [[لطف‌الله صافی گلپایگانی]] این کتاب منتشر شد.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۲۶.</ref> همچنین این کتاب را اثیر جارَوی به اردو ترجمه کرد که در سال ۱۹۸۹م منتشر شد.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۲۸.</ref> ترجمه دیگر این کتاب به زبان آذری انجام و در [[باکو]] منتشر شده است.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۲۸.</ref> | * کتاب «الجزیرة الخضراء و قضیة مثلث برمودا» به قلم ناجی النجار؛ این کتاب برای نخستین‌بار در سال ۱۳۹۹ق در بغداد منتشر شد.<ref>النجار، الجزیرة الخضراء و قضیة مثلث برمودا، ۱۴۰۹ق، شناسنامه کتاب.</ref> نویسنده در این کتاب علاوه بر اینکه ماجرای مربوط به جزیره خضرا را صحیح دانسته، آن را بر مثلث برمودا تطبیق کرده است.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۲۶-۲۲۸.</ref> این کتاب واکنش‌های مختلف عالمان دینی را در پی داشته و کتاب‌هایی در نقد یا تأیید آن نوشته شده است.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۲۸-۲۳۰.</ref> [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی]] بر ترجمه فارسی تقریظ نوشته، مطالب آن را ممتاز دانسته است.<ref>مهدی‌پور، جزیره خضرا و تحقیقی پیرامون مثلث برمودا، ۱۳۸۶ش، ص۱-۳.</ref> {{سخ}}علی‌اکبر مهدی‌پور در سال ۱۳۶۴ش این کتاب را همراه با تعلیقات و اضافاتی با عنوان «جزیره خضرا و تحقیقی پیرامون مثلث برمودا» به فارسی ترجمه کرد.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۲۶.</ref> بعد از چاپ ترجمه فارسی، وزارت ارشاد ایران، انتشار آن را ممنوع کرد، اما پس از گذشت ده ماه و تأیید [[لطف‌الله صافی گلپایگانی]] این کتاب منتشر شد.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۲۶.</ref> همچنین این کتاب را اثیر جارَوی به اردو ترجمه کرد که در سال ۱۹۸۹م منتشر شد.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۲۸.</ref> ترجمه دیگر این کتاب به زبان آذری انجام و در [[باکو]] منتشر شده است.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۲۸.</ref> | ||
* «الجزیرة الخضراء و مثلث برمودا» تألیف سید جعفر مرتضی عاملی؛ این اثر را انتشارات المرکز الاسلامی للدراسات نخستین‌بار در سال ۱۴۲۳ق در بیروت منتشر کرد.<ref>عاملی، الجزیرة الخضراء و مثلث برمودا، ۱۴۲۳ق، شناسنامه کتاب.</ref> نویسنده مباحث این کتاب را در چهار فصل سامان داده است؛ در فصل اول، روایت مربوط به جزیره خضرا نقل و در فصل دوم و سوم، این گزارش از نظر سند و محتوا بررسی می‌شود.<ref>عاملی، الجزیرة الخضراء و مثلث برمودا، ۱۴۲۳ق، فهرست کتاب.</ref> در فصل چهارم نویسنده تطبیق جزیره خضرا و مثلث برمودا را بررسی کرده است.<ref>عاملی، الجزیرة الخضراء و مثلث برمودا، ۱۴۲۳ق، فهرست کتاب.</ref> | * «الجزیرة الخضراء و مثلث برمودا» تألیف سید جعفر مرتضی عاملی؛ این اثر را انتشارات المرکز الاسلامی للدراسات نخستین‌بار در سال ۱۴۲۳ق در بیروت منتشر کرد.<ref>عاملی، الجزیرة الخضراء و مثلث برمودا، ۱۴۲۳ق، شناسنامه کتاب.</ref> نویسنده مباحث این کتاب را در چهار فصل سامان داده است؛ در فصل اول، روایت مربوط به جزیره خضرا نقل و در فصل دوم و سوم، این گزارش از نظر سند و محتوا بررسی می‌شود.<ref>عاملی، الجزیرة الخضراء و مثلث برمودا، ۱۴۲۳ق، فهرست کتاب.</ref> در فصل چهارم نویسنده تطبیق جزیره خضرا و مثلث برمودا را بررسی کرده است.<ref>عاملی، الجزیرة الخضراء و مثلث برمودا، ۱۴۲۳ق، فهرست کتاب.</ref> | ||
* «جزیره خضرا، افسانه یا واقعیت؟» تألیف ابوالفضل طریقه‌دار؛ انتشارات بوستان کتاب این کتاب را در سال ۱۳۹۴ش برای بار سیزدهم منتشر کرد.<ref>طریقه‌دار، جزیره خضرا، افسانه یا واقعیت، ۱۳۹۴ش، شناسنامه کتاب.</ref> نویسنده این اثر را در نقد کتاب «الجزیرة الخضراء و قضیة مثلث برمودا» نوشته ناجی النجار نوشته است و در آن ارتباط جزیره خضرا با امام زمان و تطبیق آن بر جزیره خضرا را نقد می‌کند.<ref>طریقه‌دار، جزیره خضرا، افسانه یا واقعیت، ۱۳۹۴ش، ص۹-۱۰.</ref> مطالب این کتاب در دو بخش اصلی تنظیم شده است؛ در بخش اول داستان مربوط به جزیره خضرا و تطبیق آن بر مثلث برمودا نقل و در بخش دوم کتاب این نظریه نقد می‌شود.<ref>طریقه‌دار، جزیره خضرا، افسانه یا واقعیت، ۱۳۹۴ش، فهرست کتاب.</ref> | * «جزیره خضرا، افسانه یا واقعیت؟» تألیف ابوالفضل طریقه‌دار؛ انتشارات بوستان کتاب این کتاب را در سال ۱۳۹۴ش برای بار سیزدهم منتشر کرد.<ref>طریقه‌دار، جزیره خضرا، افسانه یا واقعیت، ۱۳۹۴ش، شناسنامه کتاب.</ref> نویسنده این اثر را در نقد کتاب «الجزیرة الخضراء و قضیة مثلث برمودا» نوشته ناجی النجار نوشته است و در آن ارتباط جزیره خضرا با امام زمان(عج) و تطبیق آن بر جزیره خضرا را نقد می‌کند.<ref>طریقه‌دار، جزیره خضرا، افسانه یا واقعیت، ۱۳۹۴ش، ص۹-۱۰.</ref> مطالب این کتاب در دو بخش اصلی تنظیم شده است؛ در بخش اول داستان مربوط به جزیره خضرا و تطبیق آن بر مثلث برمودا نقل و در بخش دوم کتاب این نظریه نقد می‌شود.<ref>طریقه‌دار، جزیره خضرا، افسانه یا واقعیت، ۱۳۹۴ش، فهرست کتاب.</ref> | ||
* «پژوهشی درباره جزیره خضرا» به قلم مجتبی کلباسی؛ این کتاب برای نخستین‌بار در سال ۱۳۸۵ش، به کوشش انتشارات مهدی موعود(عج) در تهران چاپ شد.<ref>کلباسی، پژوهشی درباره جزیره خضرا، ۱۳۸۷ش، شناسنامه کتاب.</ref> مباحث این اثر در سه بخش سامان یافته است؛ در بخش اول داستان فضل بن یحیی، در بخش دوم مثلث برمودا و در بخش سوم داستان کمال‌الدین انباری نقل و بررسی شده است.<ref>کلباسی، پژوهشی درباره جزیره خضرا، ۱۳۸۷ش، فهرست کتاب.</ref> نویسنده در این کتاب ارتباط جزیره خضرا با امام زمان را نامعتبر دانسته است.<ref>کلباسی، پژوهشی درباره جزیره خضرا، ۱۳۸۷ش، ص۸۰-۸۲.</ref> | * «پژوهشی درباره جزیره خضرا» به قلم مجتبی کلباسی؛ این کتاب برای نخستین‌بار در سال ۱۳۸۵ش، به کوشش انتشارات مهدی موعود(عج) در تهران چاپ شد.<ref>کلباسی، پژوهشی درباره جزیره خضرا، ۱۳۸۷ش، شناسنامه کتاب.</ref> مباحث این اثر در سه بخش سامان یافته است؛ در بخش اول داستان فضل بن یحیی، در بخش دوم مثلث برمودا و در بخش سوم داستان کمال‌الدین انباری نقل و بررسی شده است.<ref>کلباسی، پژوهشی درباره جزیره خضرا، ۱۳۸۷ش، فهرست کتاب.</ref> نویسنده در این کتاب ارتباط جزیره خضرا با امام زمان(ع) را نامعتبر دانسته است.<ref>کلباسی، پژوهشی درباره جزیره خضرا، ۱۳۸۷ش، ص۸۰-۸۲.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||