جزیره خضراء: تفاوت میان نسخه‌ها

جزیره خضراء (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۵ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۲۹

۱۴۸ بایت حذف‌شده ، ۲۵ مارس

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Alikhani

confirmed، movedable، protected، templateeditor

۵٬۱۲۵

ویرایش

@@ خط ۳: / خط ۳: @@
 '''جَزیرۀ خَضْرا'''، جزیره‌ای‌ است که ادعا شده [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]] و فرزندانش‌ در آنجا اقامت دارند. داستان مربوط به جزیره خضرا در دو گزارش جداگانه (یکی برای قرن ششم و دیگری برای قرن هفتم) ذکر شده است، ولی تنها در کتاب‌های قرن دهم و بعد از آن ثبت شده و در کتاب‌های قبل از آن نیست.
-داستان مربوط به جزیره خضرا در دوران تسلط اخباری‌ها در دوره صفویه، شهرت یافت. این گزارش، واکنش متفاوت عالمان شیعه را در پی داشته است؛ برخی آن را پذیرفته‌، اما بسیاری دیگر، مانند کاشف الغطا، آقابزرگ طهرانی، سید جعفر مرتضی عاملی، آن را رد کرده‌اند. معتبر نبودن منبع اصلی این گزارش‌ها، تعارض داشتن آن با برخی باورهای شیعی و تناقض درونی داستان‌ها، از جمله اشکال‌هایی است که به این گزارش‌ها وارد کرده‌اند.
+داستان مربوط به جزیره خضرا در دوران تسلط [[اخباریان|اخباری‌ها]] در [[صفویان|دوره صفویه]]، شهرت یافت. این گزارش، واکنش متفاوت عالمان شیعه را در پی داشته است؛ برخی آن را پذیرفته‌، اما بسیاری دیگر، مانند [[جعفر کاشف‌الغطاء]]، [[آقابزرگ تهرانی]]، [[سید جعفر مرتضی عاملی]]، آن را رد کرده‌اند. معتبر نبودن منبع اصلی این گزارش‌ها، تعارض داشتن آن با برخی باورهای شیعی و تناقض درونی داستان‌ها، از جمله اشکال‌هایی است که به این گزارش‌ها وارد کرده‌اند.
-رسول جعفریان معتقد است تأیید یا رد ماجرای مربوط به جزیره خضرا، در ذوق فکری و مذهبی افراد ریشه دارد، به گونه‌ای که اخباری‌ها آن را تأیید و غیر ایشان آن را رد می‌کنند. عالمانی چون [[ابوالحسن شعرانی]] و [[حسن حسن‌زاده آملی]] نیز بر این معتقدند ماجرای جزیره خضرا، مربوط به یکی از فاطمیان به نام مهدی بوده که فرزندانش در جزیره خضرا سکونت داشتند و به دلیل شباهت اسمی، این داستان به اشتباه، به امام زمان(ع) نسبت داده شده است.
+[[رسول جعفریان]] تاریخ‌پژوه شیعه، معتقد است تأیید یا رد ماجرای مربوط به جزیره خضرا، در ذوق فکری و مذهبی افراد ریشه دارد، به گونه‌ای که اخباری‌ها آن را تأیید و غیر ایشان آن را رد می‌کنند. عالمانی چون [[ابوالحسن شعرانی]] و [[حسن حسن‌زاده آملی]] نیز بر این معتقدند ماجرای جزیره خضرا، مربوط به یکی از [[فاطمیان]] به نام مهدی بوده که فرزندانش در جزیره خضرا سکونت داشتند و به دلیل شباهت اسمی، این داستان به اشتباه، به امام زمان(ع) نسبت داده شده است.
-برخی نویسندگان با بررسی ویژگی‌های جزیره خضرا، آن را بر منقطه‌ای به نام مُثَلَّث بِرمودا واقع در اقیانوس اَطلس، تطبیق داده‌اند. اما محققان دیگری با ذکر ویژگی‌های متمایزی، این ادعا را ناصحیح می‌دانند. کتاب‌ «الجزیرة الخضراء و قضیة مثلث برمودا» به قلم ناجی النَجّار مهم‌ترین کتابی است که در تأیید ارتباط جزیره خضرا و امام مهدی(ع) و نیز ارتباط آن با مثلث برمودا نوشته شده است. محققان مختلفی به نقد این کتاب پرداخته‌اند که از جمله آنها می‌توان به «الجزیرة الخضراء و مثلث برمودا» تألیف [[سید جعفر مرتضی عاملی]] اشاره کرد.
+برخی نویسندگان با بررسی ویژگی‌های جزیره خضرا، آن را بر منقطه‌ای به نام مُثَلَّث بِرمودا واقع در اقیانوس اَطلس، تطبیق داده‌اند. اما محققان دیگری با ذکر ویژگی‌های متمایزی، این ادعا را ناصحیح می‌دانند. کتاب‌ «الجزیرة الخضراء و قضیة مثلث برمودا» به قلم ناجی النَجّار مهم‌ترین کتابی است که در تأیید ارتباط جزیره خضرا و امام مهدی(ع) و نیز ارتباط آن با مثلث برمودا نوشته شده است. محققان مختلفی به نقد این کتاب پرداخته‌اند که از جمله آنها می‌توان به «الجزیرة الخضراء و مثلث برمودا» تألیف سید جعفر مرتضی عاملی اشاره کرد.
-== جایگاه و اهمیت ==
+== اهمیت جزیره خضرا در مباحث اسلامی ==
 جزیره خضرا، جزیره‌ای خوش آب و هوا است که گفته شده امام زمان(عج) و فرزندانش در آنجا زندگی می‌کنند.<ref>نگاه کنید به: مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۵۹؛ نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۰.</ref> این جزیره در جنوب اسپانیا، نزدیک تنگه جبل الطارق قرار دارد و در منابع قدیمی با نام باب الأندلس شناخته می‌شود.<ref>مهریزی، «جزیره خضرا»، ص۷۰.</ref> محل زندگی و سکونت حضرت مهدی، از مسائل مهمی است که مورد سؤال شیعیان است و جزیره خضرا می‌تواند پاسخ به این سؤال تلقی شود.<ref>مهریزی، «جزیره خضرا»، ص۷۰.</ref> برخی پژوهشگران جزیره خضرا را بر مثلث برمودا تطبیق کردند و نویسندگانی با نوشتن برخی کتاب‌ها آن را تأیید یا رد کردند.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۲۶.</ref>
-جزیره خضرا و ارتباط آن با امام دوازدهم، در دو گزارش جداگانه ذکر شده که راوی یکی از آنها در قرن ششم و دیگری در قرن هفتم می‌زیسته است.<ref>مهریزی، «جزیره خضرا»، ص۷۰-۷۱.</ref> با این حال این دو داستان، تنها در کتاب‌های قرن دهم و بعد از آن ثبت شده و در کتاب‌های قبل از آن در دسترس نیست.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۰۹-۲۱۰.</ref> البته [[سید نورالله حسینی شوشتری|قاضی سید نورالله شوشتری]] پس از آنکه داستان جزیره خضرا را در کتاب مجالس المؤمنین گزارش می‌کند، نقل آن را به [[شهید اول]] (درگذشت: ۷۸۶ق) نیز نسبت داده است.<ref>شوشتری، مجالس المؤمنین، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۷۸-۷۹.</ref>
 داستان مربوط به جزیره خضرا در دوران صفویه مورد توجه قرار گرفت.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۰۷.</ref> به گفته [[رسول جعفریان]] تاریخ‌پژوه شیعه در قرن پانزدهم، به دلیل تسلط اخباری‌گری در دوره صفویه، این گزارش مشهور شد و مورد پذیرش عموم قرار گرفت.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۱۵.</ref> با این حال گفته شده، ماجرای مربوط به جزیره خضرا، مسئله‌ای تاریخی است و هیچ ارزش اعتقادی ندارد.<ref>مهریزی، «جزیره خضرا»، ص۷۳.</ref> از آنجا که در گزارش جزیره خضرا، برخی مباحث فقهی نیز مطرح شده، برخی فقیهان در تأیید برخی دیدگاه‌های فقهی (مانند صحیح بودن [[شهادت ثالثه]] و اختصاص داشتن نماز جمعه به امام معصوم یا نایب او) به این گزارش استناد کرده‌اند.<ref>نگاه کنید به: بهبهانی، مدارک الاحکام، ۱۴۱۹ق، ج۳،‌ص۱۸۷؛ نمازی، مستدرک سفینة البحار، ۱۴۱۸ق، ج۶، ص۸۵.</ref>
 == داستان جزیره خضراء ==
-گزارش جزیره خضرا در دو داستان آمده است.<ref>پژوهشکده مهدویت، مهدویت، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ۱۳۸۸ش، ص۴۹.</ref> یکی را علی بن فاضل مازندرانی در سال ۶۹۹ق<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۵۹.</ref> و دیگری را احمد بن محمد بن یحیی انباری در سال ۵۴۳ق نقل کرده است.<ref>نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۰.</ref> فیض کاشانی در کتاب نوادر الاخبار هر دو گزارش را ذکر کرده است.<ref>فیض کاشانی، نوادر الاخبار، ۱۳۷۱ش، ص۲۹۵-۳۰۴.</ref> برخی این گزارش را پذیرفته‌،<ref>نوری، نجم ثاقب، ۱۳۸۴ش، ج۲، ص۶۱۶.</ref> اما بسیاری از علمای شیعه (مانند کاشف الغطا، آقابزرگ طهرانی، سید جعفر مرتضی عاملی) آن را رد کرده‌اند.<ref>پژوهشکده مهدویت، مهدویت، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ۱۳۸۸ش، ص۴۹.</ref>
+گزارش جزیره خضرا در دو داستان آمده است.<ref>پژوهشکده مهدویت، مهدویت، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ۱۳۸۸ش، ص۴۹.</ref> یکی را علی بن فاضل مازندرانی در سال ۶۹۹ق<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۵۹.</ref> و دیگری را احمد بن محمد بن یحیی انباری در سال ۵۴۳ق نقل کرده است.<ref>نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۰.</ref> با این حال این دو داستان، تنها در کتاب‌های قرن دهم و بعد از آن ثبت شده و در کتاب‌های قبل از آن در دسترس نیست.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۰۹-۲۱۰.</ref> البته [[سید نورالله حسینی شوشتری|قاضی سید نورالله شوشتری]] پس از آنکه داستان جزیره خضرا را در کتاب مجالس المؤمنین گزارش می‌کند، نقل آن را به [[شهید اول]] (درگذشت: ۷۸۶ق) نیز نسبت داده است.<ref>شوشتری، مجالس المؤمنین، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۷۸-۷۹.</ref> فیض کاشانی در کتاب نوادر الاخبار هر دو گزارش را ذکر کرده است.<ref>فیض کاشانی، نوادر الاخبار، ۱۳۷۱ش، ص۲۹۵-۳۰۴.</ref> برخی عالمان شیعه این گزارش را پذیرفته‌،<ref>نوری، نجم ثاقب، ۱۳۸۴ش، ج۲، ص۶۱۶.</ref> اما بسیاری از آنان (مانند کاشف الغطا، آقابزرگ طهرانی، سید جعفر مرتضی عاملی) آن را رد کرده‌اند.<ref>پژوهشکده مهدویت، مهدویت، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ۱۳۸۸ش، ص۴۹.</ref>
 === گزارش اول ===
@@ خط ۴۰: / خط ۳۸: @@
 == ارتباط جزیره خضرا با مثلث برمودا ==
 [[پرونده:مثلث برمودا.jpg|بندانگشتی|مثلث برمودا منطقه‌ای در اقیانوس اطلس که بر جزیره خضرا تطبیق شده است.]]
-در اقیانوس اطلس منقطه‌ای به نام مثلث برمودا وجود دارد که احتمال داده شده جزیره خضرا باشد.<ref>النجار، الجزیرة الخضراء و قضیة مثلث برمودا، ۱۴۰۹ق، ص۱۴.</ref> گفته شده ویژگی‌های مشابه مثلث برمودا و جزیره خضرا سبب یکسان دانستن این دو منطقه شده است؛<ref>النجار، الجزیرة الخضراء و قضیة مثلث برمودا، ۱۴۰۹ق، ص۱۴.</ref> چرا که طبق این گزارش‌ها، در هر دو منطقه دریای سفیدی وجود دارد که کشتی‌های عبورکننده از آنجا، دچار حادثه شده، ناپدید می‌شوند.<ref>النجار، الجزیرة الخضراء و قضیة مثلث برمودا، ۱۴۰۹ق، ص۳۰؛ عاملی، الجزیرة الخضراء و مثلث برمودا، ۱۴۲۳ق، ص۸۶.</ref> با این حال برخی محققان با دلیل‌های زیر این ادعا را رد کرده‌اند:
+در اقیانوس اطلس منقطه‌ای به نام مُثَلَّث بِرمودا وجود دارد که احتمال داده شده جزیره خضرا باشد.<ref>النجار، الجزیرة الخضراء و قضیة مثلث برمودا، ۱۴۰۹ق، ص۱۴.</ref> گفته شده ویژگی‌های مشابه مثلث برمودا و جزیره خضرا سبب یکسان دانستن این دو منطقه شده است؛<ref>النجار، الجزیرة الخضراء و قضیة مثلث برمودا، ۱۴۰۹ق، ص۱۴.</ref> چرا که طبق این گزارش‌ها، در هر دو منطقه دریای سفیدی وجود دارد که کشتی‌های عبورکننده از آنجا، دچار حادثه شده، ناپدید می‌شوند.<ref>النجار، الجزیرة الخضراء و قضیة مثلث برمودا، ۱۴۰۹ق، ص۳۰؛ عاملی، الجزیرة الخضراء و مثلث برمودا، ۱۴۲۳ق، ص۸۶.</ref> با این حال برخی محققان با دلیل‌های زیر این ادعا را رد کرده‌اند:
 *جزیره خضرا در دریای مدیترانه، اما مثلث برمودا در اقیانوس اطلس است.<ref>سلیمیان، درسنامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص ۱۶۲.</ref>
 * داشتن برخی صفات مشترک دلیل کافی برای یکسان دانستن جزیره خضرا و مثلث برمودا نیست.<ref>عاملی، الجزیرة الخضراء و مثلث برمودا، ۱۴۲۳ق، ص۸۶.</ref>