مقام رأس الحسین (عسقلان): تفاوت میان نسخه‌ها

'''مقام رأس‌الحسین''' یا '''مسجد مشهدالحسین''' یا '''مشهد‌ُالرأس'''، زیارتگاهی منسوب به [[مقام رأس الحسین|سر امام حسین(ع)]] در عَسقلانِ [[فلسطین اشغالی]] است. به باور بعضی از [[مسلمان|مسلمانان]]، سپاهیان [[یزید بن معاویه|یزید]] پس از گرداندن سرِ [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] در شهرهای مختلف [[شام]]، آن را در حومۀ عسقلان دفن کردند. سپس در زمان حاکمان [[فاطمیان|فاطمی]]، سر به [[مصر]] منتقل شد و در آنجا نیز [[مقام رأس الحسین (قاهره)|بارگاهی]] ساختند. عمومِ علمای [[شیعه]]، برخی از علمای [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] و بعضی از پژوهشگران غربی معتقدند که سر امام حسین(ع) هیچ‌گاه در این مکان دفن نشده است. با این حال، این مکان همواره مورد احترام مسلمانان [[فلسطین]] و اطراف آن بوده است.

بنا بر اسناد تاریخی، ساختمان این زیارتگاه در سال [[سال ۴۸۴ هجری قمری|۴۸۴ق]] به‌دست وزیران دولت فاطمی ساخته شد. پس از آن گرچه عسقلان بارها در [[جنگ‌های صلیبی]]، به‌دست [[مسیحیت|مسیحیان]] افتاد؛ اما تا قرن بیستم هیچ‌گاه به‌طور کامل تخریب نگردید. ارتش اسرائیل، این مکان را در سال ۱۹۵۰م تخریب کرد و در دهۀ ۱۹۹۰م به‌دست شیعیان [[هند]] بازسازی شد. این مکان هر ساله [[زیارت|زائرانی]] از هند و [[پاکستان]] دارد.

[[پرونده:Sey'd Hussein Shrine at Ascalon.jpg|بندانگشتی|ساختمان مشهدالرأس در ابتدای قرن بیستم، بر فراز تپه‌های منطقۀ جوره در حومۀ عسقلان.]]

طبق نقلی، در دوران حکومت مستنصر [[فاطمیان|فاطمی]] ([[سال ۴۲۰ هجری قمری|۴۲۰]]-[[سال ۴۸۷ هجری قمری|۴۸۷ق]])، شخصی خواب دید که سر امام حسین(ع) در عسقلان است<ref>گروه نویسندگان،  تاریخ امام حسین، ۱۳۷۸-۱۳۹۰ش، ج۵، ص۵۱۶.</ref> و بدرالجمالی (وزیر مسیحی المستنصر، متوفای [[سال ۴۸۷ هجری قمری|۴۸۷ق]])<ref>خامه‌یار، «رأس‌الحسین»، ص۱۸۸.</ref> یا فرزندش افضل شاهنشاه ([[سال ۴۵۹ هجری قمری|۴۵۹]]-[[سال ۵۱۵ هجری قمری|۵۱۵ق]])<ref>جمع نویسندگان، اهل بیت در مصر، ۱۴۲۷ق، ص۷۷.</ref> دستور دادند تا در آن مکان قبه‌ای ساخته شود. طبق کتیبۀ منبری که در این مسجد بوده و بعدها به [[مسجد جامع]] شهر الخلیل فلسطین منتقل شده است، تاریخ ساخت زیارتگاه رأس‌الحسین به [[سال ۴۸۴ هجری قمری|۴۸۴ق]] برمی‌گردد. به‌علاوه، پنج کتیبه سنگی نیز در مسجد الخلیل وجود دارند که بر این تاریخ گواهی می‌دهند.<ref>Petersen, Bones of Contention: Muslim Shrines in Palestine, p109.</ref>

[[عمادالدین قزوینی]] در [[آثار البلاد و اخبار العباد (کتاب)|آثار البلاد]] گزارش کرده است که مزار رأس‌الحسین در عسقلان، ساختمانی مجلل بوده است.<ref>قزوینی، آثار البلاد و اخبار العباد، ۱۹۹۸م، ص۲۲۲.</ref> در سفرنامۀ ابن بطوطه ([[سال ۷۰۳ هجری قمری|۷۰۳]] -[[سال ۷۷۰ هجری قمری|۷۷۰ق]]) نیز از این زیارتگاه، به عنوان [[مسجد|مسجدی]] بزرگ و زیبا، با ستون‌های مرمر (از جمله یک ستون مرمر سرخ) وجود دارد.<ref>ابن بطوطه، رحلة ابن بطوطه، ۱۴۱۷م، ج۱، ص۲۵۲.</ref> در نقل‌های دیگر نیز آورده‌اند که در محل دفنِ سر امام حسین‌(ع) ستونی بنا کرده بودند که رویش پارچه‌ای قرمز بود و عمامه‌ای سبز روی آن قرار داده بودند. <ref>Petersen, Bones of Contention: Muslim Shrines in Palestine, p110.</ref>  

پژوهشگران تردیدی در این ندارند که سری در عسقلان بوده و به [[قاهره]] منتقل شده است.<ref>گروه نویسندگان،  تاریخ امام حسین، ۱۳۷۸-۱۳۹۰ش، ج۵، ص۵۵۳.</ref> در سال [[سال ۵۴۵ هجری قمری|۵۴۵ق]] در خلالِ [[جنگ‌های صلیبی]] عسقلان به تصرف مسیحیان درآمد.<ref>ابن تغری‌ بردی، نجوم الزاهره، ۱۳۹۲ق، ج۵، ص۲۹۹.</ref> در سال [[سال ۵۴۸ هجری قمری|۵۴۸ق]] طلائع بن رُزّیک، حاکم جدید [[مصر]]، با پول هنگفتی موافقت حاکمان صلیبی را جلب کرد<ref>گروه نویسندگان،  تاریخ امام حسین، ۱۳۷۸-۱۳۹۰ش، ج۵، ص۵۲۶.</ref> و سرِ منسوب به امام حسین(ع) را از عسقلان به قاهره برد.<ref>گروه نویسندگان،  تاریخ امام حسین، ۱۳۷۸-۱۳۹۰ش، ص۵۱۶.</ref> پس از این تاریخ، شهر عسقلان چندین بار میان مسلمانان و مسیحیان دست‌به‌دست شد تا سرانجام در سال [[سال ۶۴۵ هجری قمری|۶۴۵ق]] به‌دست مسلمانان افتاد.<ref>ابوالفداء، تاریخ أبی‌الفداء، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۸۲.</ref> بنا به نقلِ بازدیدکنندگان مسلمان، گرچه صلیبیان، شهر عسقلان و استحکاماتش را ویران کردند، اما ساختمان رأس‌الحسین همچنان دست‌نخورده باقی ماند.<ref>Petersen, Bones of Contention: Muslim Shrines in Palestine, p109.</ref> منابع تاریخی نشان می‌دهد که در تمام قرن‌های بعدی، این بنا مورد احترام مسلمانان آن منطقه بوده است.<ref>Petersen, Bones of Contention: Muslim Shrines in Palestine, p110.</ref>[[پرونده:Historical map and modern map.jpg|بندانگشتی|سمت راست: نقشۀ منطقۀ عسقلان و مقام رأس‌الحسین در ۱۸۷۰م. سمت چپ: جانمایی مقام رأس‌الحسین در بیمارستان بارزیلای عسقلان در قرن بیست و یکم.]]

به‌گفتۀ مورخان، در اواخر قرن نوزدهم، بومیان عسقلان ساختمان رأس‌الحسین را بازسازی کردند؛ اما در سال ۱۹۵۰م، ارتش [[فلسطین اشغالی|اسرائیل]] این زیارتگاه را به دستور موشه دایان (۱۹۱۵-۱۹۸۱م) تخریب کرد.<ref>Petersen, Bones of Contention: Muslim Shrines in Palestine, p110؛ Rapoport, «[https://www.haaretz.com/2007-07-05/ty-article/history-erased/0000017f-ea01-d639-af7f-ebd71ec60000 History Erased]»,  Haaretz.</ref> طبق گزارش روزنامۀ لس‌آنجلس تایمز، در دهه ۱۹۹۰م شیعیان هندوستان پس از جانمایی سنگِ بنای رأس‌الحسین در محوطۀ بیمارستانی در عسقلان، در آن مکان زیارتگاه کوچکی ساختند.<ref>SobelmaN, «[https://www.latimes.com/archives/la-xpm-2008-may-21-fg-mosque21-story.html Sacred surprise behind Israeli hospital]», los angeles time.</ref> گفته شده است که این اتفاق به خواست [[داعی محمد برهان‌الدین]] (۱۹۱۵-۲۰۱۴م) پیشوای پنجاه‌ و دوم [[اسماعیلیه|فرقهٔ اسماعیلیه]] انجام شده.<ref>«[https://nournews.ir/Fa/News/74717/مقام-%C2«Ø±Ø£Ø³-الحسین%C2»-در-سرزمین‌های-اشغالی مقام رأس‌الحسین در سرزمینهای اشغالی]»، سایت نورنیوز.</ref> بر مبنای گزارش‌ها، این مکان هر ساله زائران فراوانی از [[هند]] و [[پاکستان]] دارد.<ref>SobelmaN, «Sacred surprise behind Israeli hospital», los angeles time؛ Rapoport, «[https://www.haaretz.com/2007-07-05/ty-article/history-erased/0000017f-ea01-d639-af7f-ebd71ec60000 History Erased]»,  Haaretz.</ref>