|
|
| خط ۷۳: |
خط ۷۳: |
|
| |
|
| ==امامت سایر امامان(ع)== | | ==امامت سایر امامان(ع)== |
|
| |
| == ضرورت وجود امام ==
| |
| {{نوشتار اصلی|ضرورت امامت}}
| |
| از دید متکلمان [[امامیه]]، امامت [[واجب]] است و وجوب آن هم وجوب کلامی است؛ یعنی وجوب علی الله.<ref>علامه حلی، کشف المراد، تصحیح: حسن زاده آملی، ص۳۶۲.</ref>
| |
| معنای این وجوب این است که امری مقتضای عدل و حکمت و جود و دیگر صفات کمال الهی است؛ لازمۀ ترک چنین عملی، نقص در ساحت خداوند است و نقص در خداوند محال است، پس انجام آن عمل از سوی خداوند واجب و ضروری است. این وجوب ناشی از صفات کمالی خداوند است، نه اینکه کسی آن را بر خداوند واجب کند. همان‌طور که خداوند رحمت و هدایت را بر خود واجب دانسته است. <ref>سید مرتضی، الشافی فی الامامه، تحقیق و تعلیقه: عبدالزهرا حسینی، ج۱، ص۳۶؛ طوسی، تلخیص المحصل، ۱۴۰۵ق، ص۴۲۶.</ref>
| |
| به تعبیر دیگر، وجوب کلامی همان حتمی بودن تحقق کار از سوی شخص است و نقطه مقابل این وجوب، محال بودن است، نه حرمت؛ مانند ضرورت صدور گرما از آتش.<ref>[https://www.adyannet.com/fa/news/17144 وجوب فقهی و وجوب کلامی]، پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب.</ref>
| |
| [[خواجه نصیرالدین طوسی|خواجه نصیر]] در این باره می‌گوید:
| |
| :::«امامیه معتقدند منصوب کردن امام لطف است؛ زیرا مردم را به طاعت نزدیک می‌کند و از معصیت دور می‌سازد و لطف نیز بر خداوند واجب است.»<ref>طوسی، تلخیص المحصل، ۱۴۰۵ق، ص۴۰۷؛ حلی، الباب الحادی عشر، تحقیق: مهدی محقق، ص۱۰.</ref>
| |
|
| |
| === مذاهب غیر شیعی ===
| |
| اکثریت مذاهب اسلامی، امامت را واجب می‌دانند، اگر چه در اینکه آیا واجب فقهی است یا کلامی و نقلی است یا عقلی، اختلاف وجود دارد.
| |
|
| |
| *'''وجوب نقلی''': اشاعره نیز امامت را واجب می‌دانند، ولی چون به [[حسن و قبح|حسن و قبح عقلی]] و واجب بودن هیچ چیزی بر خداوند اعتقاد ندارند، آن را بر مردم واجب می‌دانند و وجوب آن را نقلی و بر اساس روایات می‌دانند نه عقلی. عضدالدین ایجی معتقد است که نزد اشاعره، نصب امام نقلاً واجب است<ref>جرجانی، شرح المواقف، ۱۳۲۵ق، ج۸، ص۳۴۵.</ref> و این بدان معناست که چون خداوند فرموده، پس وجود امام و منصوب شدن او واجب است نه اینکه عقل فهمیده باشد.
| |
|
| |
| *'''وجوب عقلی''': [[معتزله]]، [[ماتریدیه]]، [[اباضیه]] و گروهی از [[زیدیه]]، امامت را بر مردم واجب دانسته‌اند. برخی از معتزله، وجوب امامت را عقلی و برخی دیگر، وجوب آن را نقلی شمرده‌اند.<ref>طوسی، قواعدالعقائد، ۱۴۱۳ق، ص۱۱۰؛ تفتازانی، شرح المقاصد، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۲۳۵؛ طوسی، تلخیص المحصل، ۱۴۰۵ق، ص۴۰۶؛ حلی، کشف المراد، ۱۳۸۲ش، ص۱۸۱؛ جرجانی، شرح المواقف، ۱۳۲۵ق، ج۸، ص۳۴۵.</ref>
| |
|
| |
|
| == فلسفه امامت == | | == فلسفه امامت == |
