پرش به محتوا

نماز شب: تفاوت میان نسخه‌ها

۸٬۹۷۰ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۶ اوت ۲۰۲۳
اصلاح نشانی وب
بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح نشانی وب)
خط ۱۳: خط ۱۳:
{{اصلی|تهجد}}
{{اصلی|تهجد}}


==نماز شب در روایات==
===آثار نماز شب===
در کلام [[معصومان]]، گناه<ref> مردی خدمت امیرالمؤمنین آمد و گفت:‌ای امیر مؤمنان من از نماز شب محروم شدم، علی(ع) فرمود: تو مردی هستی که گناهانت تو را به بند کشیده است: یا اَمیرَالْمُؤْمِنینَ اِنّی قَدْ حُرِمْتُ الصَّلاةَ بِاللَّیلِ، فَقالَ اَمیرُ الْمُؤْمِنینَ: اَنْتَ رَجُلٌ قَدْ قَیّدَتْک ذُنُوبُک. بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۱۴۶. </ref><ref> [[امام صادق(ع)]] فرمود: مرد گناه می‌کند به همین جهت از نماز شب محروم می‌شود، همانا کار بد (گناه) در صاحبش زودتر کارگر می‌شود تا کارد در گوشت: اِنَّ الرَّجُلَ یذْنِبُ الذَّنْبَ فَیحْرَمُ صَلاةَ اللَّیلِ، وَاِنَّ الْعَمَلَ السَّیئَ اَسْرَعُ فِی صاحِبِهِ مِنَ السِّکینِ فِی اللَّحْمِ. میزان الحکمة، ج ۵/۱۰۴۶۷. </ref> و پرخوری<ref> [[قطب راوندی]] از امیر مؤمنان(ع)روایت کرده:در سه چیز با سه چیز طمع مکن: در بیداری شب با پرخوری، در نور چهره با خوابیدن در همه ساعات شب و در امان از دنیا، با همنشینی اهل فسق. مستدرک الوسایل، ج۶، ص۳۴۰ </ref> از عوامل محرومیت از نماز شب دانسته شده‌اند.
 
===آثار نماز شب در احادیث===
{| class="vcard vertical-navbox" style="width:90%; border-radius:15px; text-align:right; font-size:100%; font-weight:normal; font-color:#003300; {{linear-gradient|top|#F0F5E7, #FAFCF7}} ; titlestyle = background:#C9E38F; clear:left; float:no; margin:15px auto; padding:0.2em; z-index:-1;"
{| class="vcard vertical-navbox" style="width:90%; border-radius:15px; text-align:right; font-size:100%; font-weight:normal; font-color:#003300; {{linear-gradient|top|#F0F5E7, #FAFCF7}} ; titlestyle = background:#C9E38F; clear:left; float:no; margin:15px auto; padding:0.2em; z-index:-1;"
|-
|-
|
|
{{ستون-شروع|۳}}
{{ستون-شروع|۳}}
* دو رکعت نماز در دل شب برتر از همه دنیا<ref> رسول خدا صلی الله علیه و آله می‌فرمود: دو رکعت نماز در دل شب پیش من از دنیا و آنچه در آن است محبوب‌تر است.
* دو رکعت نماز در دل شب برتر از همه دنیا: رسول خدا فرمود: دو رکعت نماز در دل شب پیش من از دنیا و آنچه در آن است محبوب‌تر است.بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۱۴۸.
اَلرَّکعَتانِ فِی جَوْفِ اللَّیلِ اَحَبُّ اِلَی مِنَ الدُّنْیا وَما فِیها. بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۱۴۸. </ref>
* زینت انسان در [[آخرت]]: امام صادق فرمود: ثروت و فرزندان، زیور زندگی دنیایند، و هشت رکعت نماز در آخر شب و یک رکعت نماز «وتر» زیور آخرتند، که گاهی خدا همه آن زیورها را برای عدّه‌ای جمع می‌کند.<ref> بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۱۵۰.</ref>
* زینت انسان در [[آخرت]]<ref> امام صادق علیه‌السلام فرمود: ثروت و فرزندان، زیور زندگی دنیایند، و هشت رکعت نماز در آخر شب و یک رکعت نماز «وتر» زیور آخرتند، که گاهی خدا همه آن زیورها را برای عدّه‌ای جمع می‌کند: اَلمالُ وَآلْبَنُونُ زینَةُ الْحَیوةِ الدُّنْیا وَثَمانُ رَکعاتٍ مِنْ آخِرِ اللَّیلِ وَالْوَتْرُ زینَةُ الآخِرَةِ، وَقَدْ یجْمَعُهَا اللهُ لاِقْوامٍ. بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۱۵۰. </ref>
* جلب دوستی خداوند: جابر بن عبدالله انصاری می‌گوید: از رسول خدا نقل کرده است که خدا جز بخاطر دو کار دوست و خلیل خود انتخاب نکرد: ۱ اطعام دادنش ۲ نماز شب خواندنش هنگامی که مردم خوابند. <ref> بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۱۴۴.</ref>  
* جلب دوستی خداوند<ref> جابربن عبدالله انصاری می‌گوید: از رسول خدا صلی الله علیه و آله شنیدم که می‌فرمود: خداوند متعال ابراهیم علیه‌السلام را جز بخاطر دو کار دوست و خلیل خود انتخاب نکرد: ۱ اطعام دادنش ۲ نماز شب خواندنش هنگامی که مردم خوابند. مَا اتَّخَذَّ اللهُ اِبْراهِیمَ خَلیلاً اِلاّ لاِطْعامِهِ الطَّعامَ، وَ صَلاْتِهِ بِاللَّیلِ وَالنَّاسُ نِیامٌ. بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۱۴۴. </ref>
* برترین نماز مستحبی<ref> پیامبر(ص): بهترین نماز بعد از نماز واجب، نماز خواندن در دل شب است کنز العمال، ۷/۲۱۳۹۷. </ref>
* برترین نماز مستحبی<ref> پیامبر(ص): بهترین نماز بعد از نماز واجب، نماز خواندن در دل شب است: اَفْضَلُ الصَّلاةِ بَعْدَ الصَّلاةِ الْمَکتُوبَةِ الصَّلاةُ فِی جَوْفِ الَلَّیلِ. کنز العمال، ۷/۲۱۳۹۷. </ref>
* مایۀ فخر مؤمن<ref> امام صادق فرمود: سه چیز مایه افتخار مؤمن و زینت و آرایش انسان در دنیا و آخرت است: ۱ نماز در آخر شب ۲ قطع امید از آنچه در دست مردم است ۳ پذیریش ولایت امام معصومی از خاندان محمد صلی الله علیه و آله: ثَلاثَةٌ هُنَّ فَخْرُ المُؤْمِنِ وَزینَةٌ فِی الدُّنْیا وَاْلآخِرَةَ: الَصَّلاةُ فِی آخِرِ اللَّیلِ، وَ یأْسُهُ مِمّا فِی اَیدی النّاسِ، وَوِلایةُ اْلاِمامِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهِ. بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۱۴۰. </ref>
* مایۀ فخر مؤمن<ref> امام صادق علیه‌السلام فرمود: سه چیز مایه افتخار مؤمن و زینت و آرایش انسان در دنیا و آخرت است: ۱ نماز در آخر شب ۲ قطع امید از آنچه در دست مردم است ۳ پذیریش ولایت امام معصومی از خاندان محمد صلی الله علیه و آله: ثَلاثَةٌ هُنَّ فَخْرُ المُؤْمِنِ وَزینَةٌ فِی الدُّنْیا وَاْلآخِرَةَ: الَصَّلاةُ فِی آخِرِ اللَّیلِ، وَ یأْسُهُ مِمّا فِی اَیدی النّاسِ، وَوِلایةُ اْلاِمامِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهِ. بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۱۴۰. </ref>
* شرافت مؤمن در قیامت<ref> امام صادق فرمود: شرافت انسان با ایمان به نماز شب اوست و عزّت و بزرگواری او خودداری از اذیت مردم است: شَرَفُ الْمُؤْمِنِ صَلاتُهُ بِاللَّیلِ، وَعِزُّهُ کفُّ الاَذی عَنِ النّاسِ. بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۱۴۱. </ref>
* شرافت مؤمن در قیامت<ref> امام صادق علیه‌السلام فرمود: شرافت انسان با ایمان به نماز شب اوست و عزّت و بزرگواری او خودداری از اذیت مردم است: شَرَفُ الْمُؤْمِنِ صَلاتُهُ بِاللَّیلِ، وَعِزُّهُ کفُّ الاَذی عَنِ النّاسِ. بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۱۴۱. </ref>
* مایه [[مباهات]] [[خداوند]] به [[فرشته|فرشتگان]]<ref> مجلسی، بحار الانوار،۱۴۰۳ق، ج ۸۷، ص۱۵۶. </ref>
* مایه [[مباهات]] [[خداوند]] به [[فرشته|فرشتگان]]<ref> پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: هنگامی که انسان از بستر لذتبخش خود برخیزد در حالی که چشمانش خواب آلوده است برای اینکه با نماز شبش پروردگار خود را خوشنود کند، خداوند در مقابل فرشتگانش به او می‌نازد و می‌فرماید: آیا بنده ی مرا نمی‌بینید که از رختخواب گوارایش برخاسته برای نمازی که من بر او واجب نکردم. گواه باشید که او را بخشودم: اِذا قامَ الْعَبْدُ مِنْ لَذیذِ مَضْجَعِهِ وَالنُّعاسُ فِی عَینَیهِ لِیرْضِی رَبَّهُ جَلَّ وَ عَزَّ بِصَلاةِ لَیلِهِ، باهَیَ اللهُ بِهِ مَلائِکتَهُ، فَقالَ: اَما تَرَوْنَ عَبْدی هذا، قَدْ قامَ مِنْ لَذیذِ مَضْجَعِهِ اِلی صَلاةٍ لَمْ اَفْرُضْها عَلَیهِ اِشْهَدُوا اَنِّی قَدْ غَفَرْتُ لَهُ. مجلسی، بحار الانوار،۱۴۰۳ق، ج ۸۷، ص۱۵۶. </ref>
* از علامات [[شیعه]] واقعی<ref> امام صادق فرمود: کسی که نماز شب را بجا نیاورد از شیعیان ما نیست. مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج ۸۷، ص۱۶۲. </ref>
* از علامات [[شیعه]] واقعی<ref> امام صادق علیه‌السلام فرمود: کسی که نماز شب را بجا نیاورد از شیعیان ما نیست: لَیسَ مِنْ شیعَتِنا مَنْ لَمْ یصَلِّ صَلاةَ اللَّیلِ.مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج ۸۷، ص۱۶۲. </ref>
* دور کردن بیماری<ref> رسول خدا فرمود: بر شما باد به نماز شب، زیرا آن روش شایستگان پیش از شماست، و بیداری شب انسان را به خدا نزدیک می‌کند، و از گناه باز می‌دارد و گناهان را می‌پوشاند، و بیماری را از بدن می‌زداید: عَلَیکمْ بِصَلاةِ اللَّیلِ فَاِنَّهُ دَأْبُ الصّالِحینَ قَبْلَکمْ، وَاِنَّ قِیامَ اللَّیلِ قُرْبٌ اِلَی اللهِ، وَمِنْهاةٌ عَنِ اْلاِثْمِ، وَتَکفیرُ السَّیئاتِ وَمَطْرَدَةُ الدّاءِ فِی الْجَسَدِ. بحارالأنوار، ج۸۷، ص۱۲۳. </ref>
* دور کردن بیماری<ref> رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بر شما باد به نماز شب، زیرا آن روش شایستگان پیش از شماست، و بیداری شب انسان را به خدا نزدیک می‌کند، و از گناه باز می‌دارد و گناهان را می‌پوشاند، و بیماری را از بدن می‌زداید: عَلَیکمْ بِصَلاةِ اللَّیلِ فَاِنَّهُ دَأْبُ الصّالِحینَ قَبْلَکمْ، وَاِنَّ قِیامَ اللَّیلِ قُرْبٌ اِلَی اللهِ، وَمِنْهاةٌ عَنِ اْلاِثْمِ، وَتَکفیرُ السَّیئاتِ وَمَطْرَدَةُ الدّاءِ فِی الْجَسَدِ. بحارالأنوار، ج۸۷، ص۱۲۳. </ref>
* ادب صالحین در همه زمان‌ها<ref> رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بر شما باد به نماز شب، زیرا آن روش شایستگان پیش از شماست، و بیداری شب انسان را به خدا نزدیک می‌کند، و از گناه باز می‌دارد و گناهان را می‌پوشاند، و بیماری را از بدن می‌زداید: عَلَیکمْ بِصَلاةِ اللَّیلِ فَاِنَّهُ دَأْبُ الصّالِحینَ قَبْلَکمْ، وَاِنَّ قِیامَ اللَّیلِ قُرْبٌ اِلَی اللهِ، وَمِنْهاةٌ عَنِ اْلاِثْمِ، وَتَکفیرُ السَّیئاتِ وَمَطْرَدَةُ الدّاءِ فِی الْجَسَدِ. بحارالأنوار، ج۸۷، ص۱۲۳. </ref>
* ادب صالحین در همه زمان‌ها<ref> رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بر شما باد به نماز شب، زیرا آن روش شایستگان پیش از شماست، و بیداری شب انسان را به خدا نزدیک می‌کند، و از گناه باز می‌دارد و گناهان را می‌پوشاند، و بیماری را از بدن می‌زداید: عَلَیکمْ بِصَلاةِ اللَّیلِ فَاِنَّهُ دَأْبُ الصّالِحینَ قَبْلَکمْ، وَاِنَّ قِیامَ اللَّیلِ قُرْبٌ اِلَی اللهِ، وَمِنْهاةٌ عَنِ اْلاِثْمِ، وَتَکفیرُ السَّیئاتِ وَمَطْرَدَةُ الدّاءِ فِی الْجَسَدِ. بحارالأنوار، ج۸۷، ص۱۲۳. </ref>
* بازدارنده از گناهان<ref> رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بر شما باد به نماز شب، زیرا آن روش شایستگان پیش از شماست، و بیداری شب انسان را به خدا نزدیک می‌کند، و از گناه باز می‌دارد و گناهان را می‌پوشاند، و بیماری را از بدن می‌زداید: عَلَیکمْ بِصَلاةِ اللَّیلِ فَاِنَّهُ دَأْبُ الصّالِحینَ قَبْلَکمْ، وَاِنَّ قِیامَ اللَّیلِ قُرْبٌ اِلَی اللهِ، وَمِنْهاةٌ عَنِ اْلاِثْمِ، وَتَکفیرُ السَّیئاتِ وَمَطْرَدَةُ الدّاءِ فِی الْجَسَدِ. بحارالأنوار، ج۸۷، ص۱۲۳. </ref>
* بازدارنده از گناهان<ref> رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بر شما باد به نماز شب، زیرا آن روش شایستگان پیش از شماست، و بیداری شب انسان را به خدا نزدیک می‌کند، و از گناه باز می‌دارد و گناهان را می‌پوشاند، و بیماری را از بدن می‌زداید: عَلَیکمْ بِصَلاةِ اللَّیلِ فَاِنَّهُ دَأْبُ الصّالِحینَ قَبْلَکمْ، وَاِنَّ قِیامَ اللَّیلِ قُرْبٌ اِلَی اللهِ، وَمِنْهاةٌ عَنِ اْلاِثْمِ، وَتَکفیرُ السَّیئاتِ وَمَطْرَدَةُ الدّاءِ فِی الْجَسَدِ. بحارالأنوار، ج۸۷، ص۱۲۳. </ref>
خط ۴۱: خط ۳۷:
* دور کردن همّ و غم<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۲۷۲. </ref>
* دور کردن همّ و غم<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۲۷۲. </ref>
* نورانیت چشم<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۲۷۲. </ref>
* نورانیت چشم<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۲۷۲. </ref>
* ضمانت روزی<ref> امام صادق علیه‌السلام فرمود: دروغ گفته کسی که گمان کند نماز شب می‌خواند و گرسنگی می‌کشد زیرا نماز شب غذای روز را ضمانت می‌کند: کذِبَ مَنْ زَعَمَ اَنَّهُ یصَلّی صَلاةَ اللَّیلِ وَهُوَ یجُوعُ اِنَّ صَلاةَ اللَّیلِ تَضْمِنُ رِزْقَ النَّهارَ. بحارالأنوار، ج۸۷، ص۱۵۴. </ref>
* ضمانت روزی<ref> امام صادق فرمود: دروغ گفته کسی که گمان کند نماز شب می‌خواند و گرسنگی می‌کشد زیرا نماز شب غذای روز را ضمانت می‌کند. بحارالأنوار، ج۸۷، ص۱۵۴. </ref>
* امان از [[عذاب قبر]]<ref> امام رضا علیه‌السلام فرمود: بر شما باد به نماز شب، هیچ بنده‌ای نیست که آخر شب بیدار شود و هشت رکعت نماز شب و دو رکعت نماز شفع و یک رکعت نماز وتر بخواند و در قنوت آن هفتاد بار استغفار کند مگر اینکه خداوند او را از عذاب قبر و آتش پناه داده و عمر او را طولانی کرده، به زندگی او گشایش خواهد داد. سپس امام علیه‌السلام فرمود: خانه هائی که در آنها نماز شب خوانده می‌شود نورش برای اهل آسمان می‌درخشد همانطور که نور ستارگان برای مردم زمین می‌درخشد: عَلَیکمْ بِصَلاةِ اللَّیلِ فَما مِنْ عَبْدٍ یقُومُ آخِرَ اللَّیلِ فَیصَلِّی ثَمانَ رَکعاتٍ وَ رَکعَتَی الشَّفْعِ وَ رَکعَةَ الْوَتْرِ وَاسْتَغْفَرَ اللهَ فی قُنُوتِهِ سَبْعینَ مَرَّةً اِلاّ، اُجیرُ مِنْ عَذابِ الْقَبْرِ، وَمِنْ عَذابِ النّارِ، وَمُدَّلَهُ فِی عُمْرِهِ، وَوُسِّعَ عَلَیهِ فِی مَعِیشَتِهِ، ثُمَّ قالَ علیه‌السلام:اِنَّ الْبَیوتَ الَّتی یصَلّی فِیها بِاللَّیلِ یزْهَرُ نُورُها لاِهْلِ السَّماءِ کما یزْهَرُ نُورُ الْکواکبِ لاِهْلِ اْلاَرْضِ. مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۷، ص۱۶۱. </ref>
* امان از [[عذاب قبر]]<ref> امام رضا علیه‌السلام فرمود: بر شما باد به نماز شب، هیچ بنده‌ای نیست که آخر شب بیدار شود و هشت رکعت نماز شب و دو رکعت نماز شفع و یک رکعت نماز وتر بخواند و در قنوت آن هفتاد بار استغفار کند مگر اینکه خداوند او را از عذاب قبر و آتش پناه داده و عمر او را طولانی کرده، به زندگی او گشایش خواهد داد. سپس امام علیه‌السلام فرمود: خانه هائی که در آنها نماز شب خوانده می‌شود نورش برای اهل آسمان می‌درخشد همانطور که نور ستارگان برای مردم زمین می‌درخشد: عَلَیکمْ بِصَلاةِ اللَّیلِ فَما مِنْ عَبْدٍ یقُومُ آخِرَ اللَّیلِ فَیصَلِّی ثَمانَ رَکعاتٍ وَ رَکعَتَی الشَّفْعِ وَ رَکعَةَ الْوَتْرِ وَاسْتَغْفَرَ اللهَ فی قُنُوتِهِ سَبْعینَ مَرَّةً اِلاّ، اُجیرُ مِنْ عَذابِ الْقَبْرِ، وَمِنْ عَذابِ النّارِ، وَمُدَّلَهُ فِی عُمْرِهِ، وَوُسِّعَ عَلَیهِ فِی مَعِیشَتِهِ، ثُمَّ قالَ علیه‌السلام:اِنَّ الْبَیوتَ الَّتی یصَلّی فِیها بِاللَّیلِ یزْهَرُ نُورُها لاِهْلِ السَّماءِ کما یزْهَرُ نُورُ الْکواکبِ لاِهْلِ اْلاَرْضِ. مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۷، ص۱۶۱. </ref>
* طول عمر<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۷، ص۱۶۱. </ref>
* طول عمر<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۷، ص۱۶۱. </ref>
خط ۵۷: خط ۵۳:
{{پایان}}
{{پایان}}
|}
|}
 
در روایات، گناه،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج ۸۷، ص۱۴۶؛ میزان الحکمة، ج ۵/۱۰۴۶۷. </ref> پرخوری<ref>مستدرک الوسایل، ج۶، ص۳۴۰.</ref> از اسباب محروم شدن از نماز شب معرفی شده‌اند.
==چگونگی نماز شب==
==چگونگی خواندن نماز شب==
نماز شب ۱۱ رکعت است که به این ترتیب خوانده می‌شود:
نماز شب ۱۱ رکعت است که به این ترتیب خوانده می‌شود:
# هشت رکعت به صورت چهار نماز دو رکعتی به نیت نافله شب.
# هشت رکعت به صورت چهار نماز دو رکعتی به نیت نافله شب.
# دو رکعت به نیت [[نماز شفع|نماز شَفع]] که مستحب است در رکعت اول آن [[سوره حمد]] و [[سوره ناس]]، و در رکعت دوم سوره حمد و [[سوره فلق]] خوانده شود.
# دو رکعت به نیت [[نماز شفع|نماز شَفع]] که مستحب است در رکعت اول آن [[سوره حمد]] و [[سوره ناس]]، و در رکعت دوم سوره حمد و [[سوره فلق]] خوانده شود.
# یک رکعت به نیت [[نماز وتر|نماز وَتر]]<ref>قمی، مفاتیح الجنان، کتاب باقیات الصالحات، کیفیت نماز شب.</ref> که بهتر است پس از سوره حمد، سه مرتبه [[سوره توحید]] و یک مرتبه سوره‌های [[سوره فلق|فلق]] و [[سوره ناس|ناس]] قرائت شود. به طولانی کردن [[قنوت]] این نماز سفارش بیشتری شده است.<ref>پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: آسوده‌ترین شما در توقفگاه قیامت کسی است که قنوت نماز وتر او طولانی‌تر باشد: اَطْوَلُکمْ قُنُوتا فِی الْوَتْرِ اَطْوَلُکمْ راحَةً یوْمَ القِیامَةِ فِی المَوْقِفِ. بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۲۸۷'''<span dir="RTL"></span>'''</ref>
# یک رکعت به نیت [[نماز وتر|نماز وَتر]] که بهتر است پس از سوره حمد، سه مرتبه [[سوره توحید]] و یک مرتبه سوره‌های [[سوره فلق|فلق]] و [[سوره ناس|ناس]] قرائت شود. به طولانی کردن [[قنوت]] این نماز سفارش بیشتری شده است.<ref>بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۲۸۷.</ref>
 
مستحبّ است در [[قنوت]] نماز وتر برای چهل [[مؤمن]] [[دعا]] یا [[استغفار]] کند. هفتاد مرتبه ذکر: {{حدیث|اَسْتَغْفِرُاللهَ رَبّی وَ اَتُوبُ اِلَیهِ}}، هفت مرتبه : {{حدیث|هذا مَقامُ الْعائِذِ بِک مِنَ النّارِ|ترجمه=این است مقام پناه برنده به تو از آتش دوزخ}}، و سیصد بار «اَلعَفو» بگوید (کمتر از این اعداد هم اشکال ندارد) و سپس این دعا را بخواند: {{حدیث|رَبِّ اغْفِرْلی وَارْحَمْنی وَ تُبْ عَلی اِنَّک اَنْتَ التَّوّابُ الْغَفُورُ الرَّحیمُ|ترجمه=و به من رحم کن و توبه‌ام را بپذیر، به درستی که تو بسیار توبه پذیر و آمرزنده و مهربانی}}


* بافضیلت‌ترین بخش نماز شب، نماز شَفع و وَتر است و نماز وتر برتر از نماز شفع است.
مستحبّ است در [[قنوت]] نماز وتر برای چهل [[مؤمن]] [[دعا]] یا [[استغفار]] کند. هفتاد مرتبه ذکر: {{حدیث|اَسْتَغْفِرُاللهَ رَبّی وَ اَتُوبُ اِلَیهِ}}، هفت مرتبه: {{حدیث|هذا مَقامُ الْعائِذِ بِک مِنَ النّارِ|ترجمه=این است مقام پناه برنده به تو از آتش دوزخ}}، و سیصد بار «اَلعَفو» بگوید و سپس این دعا را بخواند: {{حدیث|رَبِّ اغْفِرْلی وَارْحَمْنی وَ تُبْ عَلی اِنَّک اَنْتَ التَّوّابُ الْغَفُورُ الرَّحیمُ|ترجمه=و به من رحم کن و توبه‌ام را بپذیر، به درستی که تو بسیار توبه پذیر و آمرزنده و مهربانی}}
* وقت نماز شب از [[نیمه شب شرعی|نیمه شب شرعی]] تا [[فجر صادق]] است و هنگام سحر از سایر مواقع بهتر است.<ref>قمی، عباس، ‌مفاتیح الجنان، صص۸۶۹-۸۷۲.</ref> [[مراجع تقلید]]ی چون [[سید علی سیستانی]] و [[حسین وحید خراسانی]] وقت نماز شب را از ابتدای شب تا [[اذان صبح]] می‌دانند.<ref>[https://www.sistani.org/persian/qa/01067/ سایت رسمی دفتر آیت الله سیستانی]، «پرسش و پاسخ نماز شب».</ref><ref>[http://wahidkhorasani.com/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%84-%D8%B4%D8%B1%D8%B9%DB%8C/%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7/218_%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%84-%D8%B4%D8%B1%D8%B9%DB%8C/384_%D9%88%D9%82%D8%AA-%D9%86%D8%A7%D9%81%D9%84%D9%87-%D9%87%D8%A7%D9%89-%D9%8A%D9%88%D9%85%D9%8A%D9%91%D9%87 سایت دفتر ایت الله وحید خراسانی]، «وقت نوافل».</ref>


==احکام نماز شب==
==احکام نماز شب==
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[امام صادق(ع)]]: {{حدیث|شَرَفُ الْمُؤْمِنِ صَلاتُهُ بِاللَّیلِ، وَعِزُّهُ کفُّ الاَذی عَنِ النّاسِ.|ترجمه=شرافت مؤمن به نماز شب اوست و عزّت و بزرگواری او در خودداری از آزار مردم}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[الخصال]]، ج۱، ص: ۶</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۷۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[امام صادق(ع)]]: {{حدیث|شَرَفُ الْمُؤْمِنِ صَلاتُهُ بِاللَّیلِ، وَعِزُّهُ کفُّ الاَذی عَنِ النّاسِ.|ترجمه=شرافت مؤمن به نماز شب اوست و عزّت و بزرگواری او در خودداری از آزار مردم}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[الخصال]]، ج۱، ص: ۶</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۷۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
* بافضیلت‌ترین بخش نماز شب، نماز شَفع و وَتر است و نماز وتر برتر از نماز شفع است.
* وقت نماز شب از [[نیمه‌شب شرعی]] تا [[فجر صادق]] است و هنگام سحر از سایر مواقع بهتر است.<ref>قمی، عباس، ‌مفاتیح الجنان، صص۸۶۹-۸۷۲.</ref> [[سید علی سیستانی]] و [[حسین وحید خراسانی]] از مراجع تقلید وقت نماز شب را از ابتدای شب تا [[اذان صبح]] می‌دانند.<ref>[https://www.sistani.org/persian/qa/01067/ سایت رسمی دفتر آیت الله سیستانی]، «پرسش و پاسخ نماز شب»؛ [http://wahidkhorasani.com/فارسی/مسائل-شرعی/محتوا/218_مسائل-شرعی/384_وقت-نافله-هاى-يوميّه سایت دفتر ایت الله وحید خراسانی]، «وقت نوافل».</ref>
# برای نماز شب می‌توان به نماز شَفْع و وَتر اکتفا کرد، بلکه هنگام تنگی وقت می‌توان تنها به نماز وتر اکتفا نمود.
# برای نماز شب می‌توان به نماز شَفْع و وَتر اکتفا کرد، بلکه هنگام تنگی وقت می‌توان تنها به نماز وتر اکتفا نمود.
# وقت نماز شب از نیمه شب شرعی تا فجر صادق است. و هنگام سحر از سایر مواقع بهتر (دارای فضیلت بیشتر) است و تمامی ثلث آخر شب سحر محسوب می‌شود. و افضل از آن خواندن نماز شب نزدیکی‌های سحر خوانده شود.
# جایز است انسان نماز شب را نشسته بخواند. ولی اگر می‌خواهد نشسته بخواند بهتر آن است که هر دو رکعت نشسته را یک رکعت ایستاده حساب کند.
# جایز است انسان نماز شب را نشسته بخواند. ولی اگر می‌خواهد نشسته بخواند بهتر آن است که هر دو رکعت نشسته را یک رکعت ایستاده حساب کند.
# مسافر و کسی که برای او سخت است نافله شب را بعد از نصف شب بخواند، می‌تواند آن را در اول شب بجا آورد.
# مسافر و کسی که برای او سخت است نافله شب را بعد از نصف شب بخواند، می‌تواند آن را در اول شب بجا آورد.
# خواندن سوره در رکعت‌های نماز شب لازم نیست و می‌تواند فقط به خواندن سوره حمد اکتفا کند. (گرچه با سوره فضیلت بیشتری دارد) هم چنین [[قنوت]] در رکعت‌های دوم مستحب است و می‌تواند بدون قنوت بخواند.
# خواندن سوره در رکعت‌های نماز شب لازم نیست و می‌تواند فقط به خواندن سوره حمد اکتفا کند. همچنین [[قنوت]] در رکعت‌های دوم مستحب است و می‌تواند بدون قنوت بخواند.
# نماز وَتر یک رکعت است و می‌شود آن را بدون قنوت به جا آورد.{{یاد| [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در [[بحارالانوار]] خواندن این دعا را در قنوت نماز وتر [[مستحب]] دانسته است. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۷، ص۲۸۶ اِلهى كَيْفَ اَصْدُرُ عَنْ بابِكَ بِخَيْبَةٍ مِنْكَ وَ قَدْ قَصَدْتُهُ عَلى ثِقَةٍ بِكَ
# نماز وَتر یک رکعت است و می‌شود آن را بدون قنوت به جا آورد.{{یاد| [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در [[بحارالانوار]] خواندن این دعای خاصی را در قنوت نماز وتر [[مستحب]] دانسته است. <ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۷، ص۲۸۶</ref>
 
خدايا چگونه بازگردم از درگاهت به نوميدى با اينكه از روى اطمينان به تو آهنگت كردم
 
اِلهى كَيْفَ تُؤْيِسُنى مِنْ عَطائِكَ وَ قَدْ اَمَرْتَنى بِدُعائِكَ
 
خدایا چگونه مأيوسم كنى از عطاى خود با اينكه تو خود دستور دعايم دادى
 
صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَارْحَمْنى اِذَا اشْتَدَّ الاَنينُ
 
درود فرست بر محمّد و آل محمّد و رحم كن بر من آنگاه كه سخت شد ناله ام
 
وَ حُظِرَ عَلَىَّ الْعَمَلُ وَانْقَطَعَ مِنّىِ الاَمَلُ وَاَفْضَيْتُ اِلَى الْمَنُونِ
 
و كارى از دستم ساخته نيست و آرزويم بريده شده و به حال مرگ درافتاده ام
 
وَ بَكَتْ عَلَىَّ الْعُيُونُ وَ وَدَّعَنِى الاَهْلُ وَالاَحْبابُ وَ حُثِىَ عَلَىَّ التُّرابُ
 
و بگريند بر من چشمها و خداحافظى كنند با من خاندان و دوستانم و خاك روى من بريزند
 
وَ نُسِىَ اِسْمى وَ بَلِىَ جِسْمى وَانْطَمَسَ ذِكْرى وَ هُجِرَ قَبْرى فَلَمْ يَزُرْنى زآئِرٌ
 
و نامم فراموش شود و تنم پوسيده شود و از يادم ببرند و گورم را ترك كنند و ديگر كسى به ديدنم نيايد
 
وَ لَمْ يَذْكُرْنى ذاكِرٌ وَ ظَهَرَتْ مِنّىِ الْمَاثِمُ وَاسْتَوْلَتْ عَلَىَّ الْمَظالِمُ وَ طالَتْ شِكايَةُ الْخُصُومِ
 
و كسى يادم نكند و گناهان من آشكار گردد و مظلمه ها بر من مستولى گردد و بسيار گردد شكايت طرفهاى دعوا
 
وَ اتَّصَلَتْ دَعْوَةُ الْمَظْلُومِ صَلِّ اللّهُمَّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اَرْضِ خُصُومى عَنّى
 
و پيوست شود نفرين مظلومان (در آن هنگام ) درود فرست بر محمّد و آل محمّد و راضى كن طرفهاى دعوا را از من محمّد و آل محمّد و راضى كن طرفهاى دعوا را از من
 
بِفَضْلِكَ وَ اِحْسانِكَ وَ جُدْ عَلَىَّ بِعَفْوِكَ وَ رِضْوانِكَ اِلهى ذَهَبَتْ اَيّامُ لَذّاتى
 
به فضل و احسانت و ببخش بر من به گذشت و خوشنوديت خدايا روزهاى خوشى و لذتم گذشت
 
وَ بَقِيَتْ مَاثِمى وَ تَبِعاتى وَ قَدْ اَتَيْتُكَ مُنيباً تائِباً فَلا تَرُدَّنى مَحْروُماً وَ لا خائِباً
 
و به جا ماند گناهان و مسئوليتم و اكنون بدرگاهت آمده ام بازگرد و توبه كننده پس بازم مگردان محروم و نوميد
 
اَللّهُمَّ آمِنْ رَوْعَتى وَاغْفِرْ زَلَّتى وَ تُبْ عَلَىَّ اِنَّكَ اَنْتَ التَّوابُ الرَّحيمُ
 
خدايا به هراسم آرامش ده و لغزشم را بيامرز و توبه ام را بپذير كه تويى توبه پذير مهربان
 
دانلود:  }}
# لازم نیست همه یازده رکعت را پشت سر هم بخواند و در چند نوبت خواندن بهتر است.
# لازم نیست همه یازده رکعت را پشت سر هم بخواند و در چند نوبت خواندن بهتر است.
# انجام کم و زیادهای اشتباهی در نماز مستحب، سجده سهو ندارد.
# انجام کم و زیادهای اشتباهی در نماز مستحب، سجده سهو ندارد.
خط ۱۲۶: خط ۷۶:
# قضای نماز شب بر تقدیم آن یعنی پیش از [[نیمه شب شرعی|نیمه شب]] خواندن برتری دارد. بنابر این اگر می‌داند که قضای نماز شب از او فوت نخواهد شد قضا اولویت دارد.<ref>رجوع کنید به: عرفانیان، میرزاغلامرضا، «صلاة اللیل» صص ۱۲۵-۱۲۶</ref>
# قضای نماز شب بر تقدیم آن یعنی پیش از [[نیمه شب شرعی|نیمه شب]] خواندن برتری دارد. بنابر این اگر می‌داند که قضای نماز شب از او فوت نخواهد شد قضا اولویت دارد.<ref>رجوع کنید به: عرفانیان، میرزاغلامرضا، «صلاة اللیل» صص ۱۲۵-۱۲۶</ref>
===دعای حزین===
===دعای حزین===
پس از نماز شب دعایی به نام دعای حزین خواندنش مستحب است. و آن دعاء مطابق آنچه [[شیخ طوسی]]  در «[[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح المتهجد]]»  <ref>شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، صص۱۶۳-۱۶۴</ref> نقل کرده این است:
پس از نماز شب دعایی به نام دعای حزین خواندنش مستحب است. و آن دعاء مطابق آنچه [[شیخ طوسی]]  در «[[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح المتهجد]]»  <ref>شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ص۱۶۳-۱۶۴</ref> نقل کرده این است:
{{یاد|اُناجيكَ يا مَوْجُوداً فى كُلِّ مَكانٍ لَعَلَّكَ تَسْمَعُ نِدائى فَقَدْ عَظُمَ جُرْمى وَ قَلَّ حَيآئى،
{{یاد|اُناجيكَ يا مَوْجُوداً فى كُلِّ مَكانٍ لَعَلَّكَ تَسْمَعُ نِدائى فَقَدْ عَظُمَ جُرْمى وَ قَلَّ حَيآئى،
مَوْلاىَ يا مَوْلاىَ اَىَّ الاَهْوالِ اَتَذَكَّرُ وَ اَيَّها اَنْسى وَ لَوْلَمْ يَكُنْ اِلا الْمَوْتُ لَكَفى كَيْفَ وَ ما بَعْدَ الْمَوْتِ اَعْظَمُ وَ اَدْهى،
مَوْلاىَ يا مَوْلاىَ اَىَّ الاَهْوالِ اَتَذَكَّرُ وَ اَيَّها اَنْسى وَ لَوْلَمْ يَكُنْ اِلا الْمَوْتُ لَكَفى كَيْفَ وَ ما بَعْدَ الْمَوْتِ اَعْظَمُ وَ اَدْهى،
خط ۱۳۸: خط ۸۸:
==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
{{ستون|۴}}
{{ستون|۴}}
* [[دعای سی و دوم صحیفه سجادیه|دعای امام سجاد بعد از نماز شب]]
*[[نماز وتر]]
* [[نماز وتیره]]
* [[نماز شفع]]
* [[تهجد]]
* [[تهجد]]
* [[نافله‌های روزانه|نافله]]
* [[نافله‌های روزانه|نافله]]
خط ۱۵۴: خط ۱۰۰:
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
* حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، ۱۴۰۹ق.
* حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم، مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام، ۱۴۰۹ق.
* صدوق، محمد بن علی بن بابویه، من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی،‌ چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.
* صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی،‌ چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.
* عرفانیان، میرزا غلامرضا، صلاة اللیل، فضلها و وقتها و عددها و کیفیتها و الخصوصیات الراجعة الیها من الکتاب و السنة، النجف الاشرف، مطبعة الادب، ۱۴۰۱ق.
* عرفانیان، میرزا غلامرضا، صلاة اللیل، فضلها و وقتها و عددها و کیفیتها و الخصوصیات الراجعة الیها من الکتاب و السنة، النجف الاشرف، مطبعة الادب، ۱۴۰۱ق.
* قمی، عباس، مفاتیح الجنان، تهران، نشر مشعر، چاپ اول، ۱۳۷۸ش.
* قمی، عباس، مفاتیح الجنان، تهران، نشر مشعر، چاپ اول، ۱۳۷۸ش.
خط ۱۶۷: خط ۱۱۳:
* [http://www.hawzah.net/fa/book/bookview/45320/34118 احکام و مسایل نماز شب]
* [http://www.hawzah.net/fa/book/bookview/45320/34118 احکام و مسایل نماز شب]
* [http://www.hawzah.net/fa/question/questionview/7346?ParentID=59954 نماز شب را چگونه می‌خوانند؟]
* [http://www.hawzah.net/fa/question/questionview/7346?ParentID=59954 نماز شب را چگونه می‌خوانند؟]
{{پایان}}
{{پایان}}
{{نمازها}}
{{نمازها}}


<onlyinclude>{{درجه‌بندی
<onlyinclude>{{درجه‌بندی