پرش به محتوا

نماز شب: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۳۵۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۶ اوت ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح نشانی وب)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[مرداد]]|روز=[[۲۵]]|سال=[[۱۴۰۲]]|کاربر=Shamsoddin  }}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[مرداد]]|روز=[[۲۵]]|سال=[[۱۴۰۲]]|کاربر=Shamsoddin  }}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[پیامبر اکرم(ص)]]: {{حدیث| إِذَا قَامَ الْعَبْدُ مِنْ لَذِیذِ مَضْجَعِهِ وَ النُّعَاسُ فِی عَینَیهِ لِیرْضِی رَبَّهُ بِصَلَاةِ لَیلِهِ بَاهَی اللهُ بِهِ الْمَلَائِکةَ وَ قَالَ أَمَا تَرَوْنَ عَبْدِی هَذَا قَدْ قَامَ مِنْ لَذِیذِ مَضْجَعِهِ لِصَلَاةٍ لَمْ أَفْرِضْهَا عَلَیهِ اشْهَدُوا أَنِّی قَدْ غَفَرْتُ لَهُ.|ترجمه=هنگامی که انسان از بستر لذت‌بخش خود برخیزد در حالی که چشمانش خواب‌آلوده است برای اینکه با نماز شبش پروردگار خود را خشنود کند، خداوند در مقابل فرشتگانش به او می‌نازد و می‌فرماید: آیا بنده مرا نمی‌بینید که از رختخواب گوارایش برخاسته برای نمازی که من بر او واجب نکردم. گواه باشید که او را بخشودم.}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[وسائل الشیعة]]، ج۸، ص: ۱۵۷</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۴۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#CCFFFF| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =[[پیامبر(ص)]]:| نقل‌قول = هنگامی که انسان از بستر لذت‌بخش خود برخیزد در حالی که چشمانش خواب‌آلوده است برای اینکه با نماز شبش پروردگار خود را خشنود کند، خداوند در مقابل فرشتگانش به او می‌نازد و می‌فرماید: آیا بنده مرا نمی‌بینید که از رختخواب گوارایش برخاسته برای نمازی که من بر او واجب نکردم. گواه باشید که او را بخشودم.|تاریخ بایگانی| منبع =[[وسائل الشیعة]]، ج۸، ص۱۵۷.| تراز = چپ| عرض = ۲۴۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#CCFFFF| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
'''نماز شب''' [[نمازهای مستحب|نماز مستحبی]] است که وقت ادای آن پس از [[نیمه‌شب شرعی]] تا [[طلوع فجر]] است. نماز شب بر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] واجب و بر دیگران [[مستحب]] است. در روایات بر اهمیت آن تأکید شده و آن را شرف مؤمن، کفّاره [[گناه|گناهان]] روز، برطرف کننده [[عذاب قبر|وحشت قبر]] و ضامن روزی معرفی می‌کند و توصیه شده در صورت گذشتن وقت، قضای آن خوانده شود.
'''نماز شب''' [[نمازهای مستحب|نماز مستحبی]] است که وقت ادای آن پس از [[نیمه‌شب شرعی]] تا [[طلوع فجر]] است. نماز شب بر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] واجب و بر دیگران [[مستحب]] است. در روایات بر اهمیت آن تأکید شده و آن را شرف مؤمن، کفّاره [[گناه|گناهان]] روز، برطرف کننده [[عذاب قبر|وحشت قبر]] و ضامن روزی معرفی می‌کند و توصیه شده در صورت گذشتن وقت، قضای آن خوانده شود.


خط ۶: خط ۶:


==اهمیت و فضیلت==
==اهمیت و فضیلت==
نماز شب، از [[نمازهای مستحب|نمازهای مستحبی]] است که در روایات بر خواندن آن تأکید شده است. [[پیامبر اکرم|پیامبر(ص)]] در وصیت به [[امام علی(ع)]] سه بار بر نماز شب تأکید کرده است.<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۴۸۱ و ج۴، ص۱۷۹.</ref> همچنین از آن حضرت خطاب به مسلمانان نقل شده است: «بر شما باد به نماز شب اگرچه یک رکعت باشد؛ زیرا نماز شب انسان را از گناه باز می‌دارد و خشم پروردگار را (نسبت به انسان) خاموش می‌کند و سوزش آتش را در [[قیامت]] دفع می‌کند.<ref> متقی هندی،‌ کنز العمال، ج۷، ص۷۹۱، ح۲۱۴۳۱. </ref>
نماز شب، از [[نمازهای مستحب|نمازهای مستحبی]] است که در روایات بر خواندن آن تأکید شده است. از جمله [[پیامبر اکرم|پیامبر(ص)]] در وصیتش به [[امام علی(ع)]] سه بار بر نماز شب سفارش کرده است.<ref> صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۴۸۱ و ج۴، ص۱۷۹.</ref> همچنین از آن حضرت خطاب به مسلمانان نقل شده است: «بر شما باد به نماز شب اگرچه یک رکعت باشد؛ زیرا نماز شب انسان را از گناه باز می‌دارد و خشم پروردگار را خاموش می‌کند و سوزش آتش را در [[قیامت]] دفع می‌کند.<ref> متقی هندی،‌ کنز العمال، ج۷، ص۷۹۱، ح۲۱۴۳۱.</ref> ترک‌کنندگان آن از زیان‌کاران معرفی شده‌اند.<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ج۸۷، ص۱۴۶. </ref>  
 
{{جعبه نقل قول| عنوان =[[پیامبر(ص)]]:| نقل‌قول= ابراهیم بن سیابه می‌گوید: یکی از خانواده من به [[امام عسکری(ع)]] نامه نوشت و در مورد نماز شب مسافر در اوّل شب سوال کرد، امام(ع) در پاسخ نوشت: فضیلت نماز شب مسافر در اوّل شب مثل فضیلت نماز آخر شب غیرمسافر است.| تراز = چپ| عرض = 220px|منبع= مجلسی، بحارالانوار، ج۷۸، ص۲۱۰.}}
سفارش شده در صورت محروم شدن از این نماز در وقت خود، قضای آن  به جا آورده شود.<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۲۰۲.</ref> و ترک‌کنندگان آن از زیان‌کاران معرفی شده‌اند.<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ج۸۷، ص۱۴۶. </ref> در سختی و خستگی سفر نیز توصیه شده پیش از خواب این نماز خوانده شود.<ref> ابراهیم بن سیابه می‌گوید: یکی از خانواده من به [[امام عسکری(ع)]] نامه نوشت و در مورد نماز شب مسافر در اوّل شب سوال کرد، امام(ع) در پاسخ نوشت: فضیلت نماز شب مسافر در اوّل شب مثل فضیلت نماز آخر شب غیرمسافر است: مجلسی، بحارالانوار، ج۷۸، ص۲۱۰.</ref> از برخی احادیث اهل‌سنت برمی‌آید که نماز شب در اوایل ظهور [[اسلام]] واجب بوده و سپس مستحب شده است.<ref>نگاه کنید به طبری، ج ۲۹، ص۷۸؛ ابوداوود، ج۲، ص۷۱۷۲.</ref>
 
[[آیه ۷۹ سوره اسراء]] خواندن نماز شب را بر پیامبر [[واجب]] دانسته و آن را مقدمه رسیدن آن حضرت به [[مقام محمود]] معرفی می‌کند: {{متن قرآن| وَ مِنَ اللَّیلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَکَ عَسی اَنْ یبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقاماً مَحْمُوداً|بخشی از شب را به تهجّد و شب زنده‌داری (با نماز شب) که حکمی اختصاصی برای توست بپرداز، باشد که خدایت تو را به مقام محمود (شفاعت) مبعوث گرداند.|سوره=سوره اسراء|آیه=۷۹}}
{{اصلی|تهجد}}


از برخی احادیث اهل‌سنت برمی‌آید که نماز شب در اوایل ظهور [[اسلام]] واجب بوده و سپس مستحب شده است.<ref>نگاه کنید به طبری، ج ۲۹، ص۷۸؛ ابوداوود، ج۲، ص۷۱۷۲.</ref>
===آثار نماز شب===
===آثار نماز شب===
{| class="vcard vertical-navbox" style="width:90%; border-radius:15px; text-align:right; font-size:100%; font-weight:normal; font-color:#003300; {{linear-gradient|top|#F0F5E7, #FAFCF7}} ; titlestyle = background:#C9E38F; clear:left; float:no; margin:15px auto; padding:0.2em; z-index:-1;"
{| class="vcard vertical-navbox" style="width:90%; border-radius:15px; text-align:right; font-size:100%; font-weight:normal; font-color:#003300; {{linear-gradient|top|#F0F5E7, #FAFCF7}} ; titlestyle = background:#C9E38F; clear:left; float:no; margin:15px auto; padding:0.2em; z-index:-1;"
خط ۱۸: خط ۱۵:
|
|
{{ستون-شروع|۳}}
{{ستون-شروع|۳}}
* دو رکعت نماز در دل شب برتر از همه دنیا: رسول خدا فرمود: دو رکعت نماز در دل شب پیش من از دنیا و آنچه در آن است محبوب‌تر است.بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۱۴۸.
* دو رکعت نماز در دل شب برتر از همه دنیا: رسول خدا فرمود: دو رکعت نماز در دل شب پیش من از دنیا و آنچه در آن است محبوب‌تر است.<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۱۴۸.</ref>
* زینت انسان در [[آخرت]]: امام صادق فرمود: ثروت و فرزندان، زیور زندگی دنیایند، و هشت رکعت نماز در آخر شب و یک رکعت نماز «وتر» زیور آخرتند، که گاهی خدا همه آن زیورها را برای عدّه‌ای جمع می‌کند.<ref> بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۱۵۰.</ref>
* زینت انسان در [[آخرت]]: امام صادق: ثروت و فرزندان، زیور زندگی دنیایند، و هشت رکعت نماز در آخر شب و یک رکعت نماز «وتر» زیور آخرتند...<ref> بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۱۵۰.</ref>
* جلب دوستی خداوند: جابر بن عبدالله انصاری می‌گوید: از رسول خدا نقل کرده است که خدا جز بخاطر دو کار دوست و خلیل خود انتخاب نکرد: ۱ اطعام دادنش ۲ نماز شب خواندنش هنگامی که مردم خوابند. <ref> بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۱۴۴.</ref>  
* جلب دوستی خداوند: جابر بن عبدالله انصاری: از رسول خدا نقل کرده است که خدا مگر جز بخاطر دو کار ابراهیم را دوست و خلیل خود انتخاب نکرد: ۱ اطعام دادنش ۲ نماز شب خواندنش هنگامی که مردم خوابند. <ref> بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۱۴۴.</ref>  
* برترین نماز مستحبی<ref> پیامبر(ص): بهترین نماز بعد از نماز واجب، نماز خواندن در دل شب است کنز العمال، ۷/۲۱۳۹۷. </ref>
* برترین نماز مستحبی<ref> پیامبر(ص): بهترین نماز بعد از نماز واجب، نماز خواندن در دل شب است کنز العمال، ۷/۲۱۳۹۷. </ref>
* مایۀ فخر مؤمن<ref> امام صادق فرمود: سه چیز مایه افتخار مؤمن و زینت و آرایش انسان در دنیا و آخرت است: ۱ نماز در آخر شب ۲ قطع امید از آنچه در دست مردم است ۳ پذیریش ولایت امام معصومی از خاندان محمد صلی الله علیه و آله: ثَلاثَةٌ هُنَّ فَخْرُ المُؤْمِنِ وَزینَةٌ فِی الدُّنْیا وَاْلآخِرَةَ: الَصَّلاةُ فِی آخِرِ اللَّیلِ، وَ یأْسُهُ مِمّا فِی اَیدی النّاسِ، وَوِلایةُ اْلاِمامِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهِ. بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۱۴۰. </ref>
* مایۀ فخر مؤمن<ref> امام صادق فرمود: سه چیز مایه افتخار مؤمن و زینت و آرایش انسان در دنیا و آخرت است: ۱ نماز در آخر شب ۲ قطع امید از آنچه در دست مردم است ۳ پذیریش ولایت امام معصومی از خاندان محمد صلی الله علیه و آله: بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۱۴۰. </ref>
* شرافت مؤمن در قیامت<ref> امام صادق فرمود: شرافت انسان با ایمان به نماز شب اوست و عزّت و بزرگواری او خودداری از اذیت مردم است: شَرَفُ الْمُؤْمِنِ صَلاتُهُ بِاللَّیلِ، وَعِزُّهُ کفُّ الاَذی عَنِ النّاسِ. بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۱۴۱. </ref>
* شرافت مؤمن در قیامت<ref> امام صادق فرمود: شرافت انسان با ایمان به نماز شب اوست و عزّت و بزرگواری او خودداری از اذیت مردم است: شَرَفُ الْمُؤْمِنِ صَلاتُهُ بِاللَّیلِ، وَعِزُّهُ کفُّ الاَذی عَنِ النّاسِ. بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۱۴۱. </ref>
* مایه [[مباهات]] [[خداوند]] به [[فرشته|فرشتگان]]<ref>  مجلسی، بحار الانوار،۱۴۰۳ق، ج ۸۷، ص۱۵۶. </ref>
* مایه [[مباهات]] [[خداوند]] به [[فرشته|فرشتگان]]<ref>  مجلسی، بحار الانوار،۱۴۰۳ق، ج ۸۷، ص۱۵۶. </ref>
خط ۶۲: خط ۵۹:
مستحبّ است در [[قنوت]] نماز وتر برای چهل [[مؤمن]] [[دعا]] یا [[استغفار]] کند. هفتاد مرتبه ذکر: {{حدیث|اَسْتَغْفِرُاللهَ رَبّی وَ اَتُوبُ اِلَیهِ}}، هفت مرتبه: {{حدیث|هذا مَقامُ الْعائِذِ بِک مِنَ النّارِ|ترجمه=این است مقام پناه برنده به تو از آتش دوزخ}}، و سیصد بار «اَلعَفو» بگوید و سپس این دعا را بخواند: {{حدیث|رَبِّ اغْفِرْلی وَارْحَمْنی وَ تُبْ عَلی اِنَّک اَنْتَ التَّوّابُ الْغَفُورُ الرَّحیمُ|ترجمه=و به من رحم کن و توبه‌ام را بپذیر، به درستی که تو بسیار توبه پذیر و آمرزنده و مهربانی}}
مستحبّ است در [[قنوت]] نماز وتر برای چهل [[مؤمن]] [[دعا]] یا [[استغفار]] کند. هفتاد مرتبه ذکر: {{حدیث|اَسْتَغْفِرُاللهَ رَبّی وَ اَتُوبُ اِلَیهِ}}، هفت مرتبه: {{حدیث|هذا مَقامُ الْعائِذِ بِک مِنَ النّارِ|ترجمه=این است مقام پناه برنده به تو از آتش دوزخ}}، و سیصد بار «اَلعَفو» بگوید و سپس این دعا را بخواند: {{حدیث|رَبِّ اغْفِرْلی وَارْحَمْنی وَ تُبْ عَلی اِنَّک اَنْتَ التَّوّابُ الْغَفُورُ الرَّحیمُ|ترجمه=و به من رحم کن و توبه‌ام را بپذیر، به درستی که تو بسیار توبه پذیر و آمرزنده و مهربانی}}


==احکام نماز شب==
==آداب و احکام==
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[امام صادق(ع)]]: {{حدیث|شَرَفُ الْمُؤْمِنِ صَلاتُهُ بِاللَّیلِ، وَعِزُّهُ کفُّ الاَذی عَنِ النّاسِ.|ترجمه=شرافت مؤمن به نماز شب اوست و عزّت و بزرگواری او در خودداری از آزار مردم}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[الخصال]]، ج۱، ص: ۶</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۷۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[امام صادق(ع)]]: {{حدیث|شَرَفُ الْمُؤْمِنِ صَلاتُهُ بِاللَّیلِ، وَعِزُّهُ کفُّ الاَذی عَنِ النّاسِ.|ترجمه=شرافت مؤمن به نماز شب اوست و عزّت و بزرگواری او در خودداری از آزار مردم}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[الخصال]]، ج۱، ص: ۶</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۷۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
* بافضیلت‌ترین بخش نماز شب، نماز شَفع و وَتر است و نماز وتر برتر از نماز شفع است.
* می‌توان در نماز شب به خواندن نماز شفع و وتر یا نماز وتر به تنهایی اکتفا کرد. بافضیلت‌ترین بخش نماز شب، نماز شَفع و وَتر است و نماز وتر برتر از نماز شفع است.
* وقت نماز شب از [[نیمه‌شب شرعی]] تا [[فجر صادق]] است و هنگام سحر از سایر مواقع بهتر است.<ref>قمی، عباس، ‌مفاتیح الجنان، صص۸۶۹-۸۷۲.</ref> [[سید علی سیستانی]] و [[حسین وحید خراسانی]] از مراجع تقلید وقت نماز شب را از ابتدای شب تا [[اذان صبح]] می‌دانند.<ref>[https://www.sistani.org/persian/qa/01067/ سایت رسمی دفتر آیت الله سیستانی]، «پرسش و پاسخ نماز شب»؛ [http://wahidkhorasani.com/فارسی/مسائل-شرعی/محتوا/218_مسائل-شرعی/384_وقت-نافله-هاى-يوميّه سایت دفتر ایت الله وحید خراسانی]، «وقت نوافل».</ref>
* وقت نماز شب از [[نیمه‌شب شرعی]] تا [[فجر صادق]] است و خواندن آن در هنگام سحر از سایر مواقع بهتر است.<ref>قمی، ‌مفاتیح الجنان، ص۸۶۹-۸۷۲.</ref> [[سید علی سیستانی]] و [[حسین وحید خراسانی]] از مراجع تقلید وقت نماز شب را از ابتدای شب تا [[اذان صبح]] می‌دانند.<ref>[https://www.sistani.org/persian/qa/01067/ سایت رسمی دفتر آیت الله سیستانی]، «پرسش و پاسخ نماز شب»؛ [http://wahidkhorasani.com/فارسی/مسائل-شرعی/محتوا/218_مسائل-شرعی/384_وقت-نافله-هاى-يوميّه سایت دفتر ایت الله وحید خراسانی]، «وقت نوافل».</ref>
# برای نماز شب می‌توان به نماز شَفْع و وَتر اکتفا کرد، بلکه هنگام تنگی وقت می‌توان تنها به نماز وتر اکتفا نمود.
# می‌توان نماز شب را نشسته خواند. ولی در حالت نشسته بهتر است که هر دو رکعت نشسته یک رکعت ایستاده لحاظ شود.
# جایز است انسان نماز شب را نشسته بخواند. ولی اگر می‌خواهد نشسته بخواند بهتر آن است که هر دو رکعت نشسته را یک رکعت ایستاده حساب کند.
# مسافر و کسی که برای او سخت است نماز را بعد از نصف شب بخواند، می‌تواند آن را در اول شب بجا آورد.
# مسافر و کسی که برای او سخت است نافله شب را بعد از نصف شب بخواند، می‌تواند آن را در اول شب بجا آورد.
# خواندن سوره در رکعت‌های نماز شب لازم نیست و می‌توان به خواندن سوره حمد اکتفا کرد. همچنین [[قنوت]] در رکعت‌های دوم مستحب است و می‌توان آن را بدون قنوت خواند.
# خواندن سوره در رکعت‌های نماز شب لازم نیست و می‌تواند فقط به خواندن سوره حمد اکتفا کند. همچنین [[قنوت]] در رکعت‌های دوم مستحب است و می‌تواند بدون قنوت بخواند.
# لازم نیست همه یازده رکعت را پشت سر هم بخواند و البته در چند نوبت خواندن بهتر است.
# نماز وَتر یک رکعت است و می‌شود آن را بدون قنوت به جا آورد.{{یاد| [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در [[بحارالانوار]] خواندن این دعای خاصی را در قنوت نماز وتر [[مستحب]] دانسته است. <ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۷، ص۲۸۶</ref>
# لازم نیست همه یازده رکعت را پشت سر هم بخواند و در چند نوبت خواندن بهتر است.
# انجام کم و زیادهای اشتباهی در نماز مستحب، سجده سهو ندارد.
# اگر مشغول نماز شب بود و هنگام [[اذان]] شد، اگر چهار رکعت از نماز شب را خوانده می‌تواند بقیه نماز شب را سبکتر بخواند و اگر هنوز چهار رکعت از نماز شب نخوانده، همان دو رکعتی را که شروع کرده تمام می‌کند و پس از آن دو رکعت نافله صبح را می‌خواند و سپس دو رکعت نماز صبح واجب را می‌خواند و پس از آن، باقیمانده نماز شب را قضا می‌کند.
# اگر مشغول نماز شب بود و هنگام [[اذان]] شد، اگر چهار رکعت از نماز شب را خوانده می‌تواند بقیه نماز شب را سبکتر بخواند و اگر هنوز چهار رکعت از نماز شب نخوانده، همان دو رکعتی را که شروع کرده تمام می‌کند و پس از آن دو رکعت نافله صبح را می‌خواند و سپس دو رکعت نماز صبح واجب را می‌خواند و پس از آن، باقیمانده نماز شب را قضا می‌کند.
# قضای نماز شب بر تقدیم آن یعنی پیش از [[نیمه شب شرعی|نیمه شب]] خواندن برتری دارد. بنابر این اگر می‌داند که قضای نماز شب از او فوت نخواهد شد قضا اولویت دارد.<ref>رجوع کنید به: عرفانیان، میرزاغلامرضا، «صلاة اللیل» صص ۱۲۵-۱۲۶</ref>
# قضای نماز شب بر تقدیم آن یعنی پیش از [[نیمه شب شرعی|نیمه‌شب]] خواندن برتری دارد.<ref>نگاه کنید به: عرفانیان، میرزاغلامرضا، «صلاة اللیل» صص ۱۲۵-۱۲۶</ref> سفارش شده در صورت محروم شدن از این نماز در وقت خود، قضای آن  به جا آورده شود.<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ج ۸۷، ص۲۰۲.</ref>  
===دعای حزین===
===دعای حزین===
پس از نماز شب دعایی به نام دعای حزین خواندنش مستحب است. و آن دعاء مطابق آنچه [[شیخ طوسی]]  در «[[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح المتهجد]]»  <ref>شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ص۱۶۳-۱۶۴</ref> نقل کرده این است:
# [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در [[بحارالانوار]] خواندن دعای خاصی را در قنوت نماز وتر [[مستحب]] دانسته است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۷، ص۲۸۶</ref>
{{یاد|اُناجيكَ يا مَوْجُوداً فى كُلِّ مَكانٍ لَعَلَّكَ تَسْمَعُ نِدائى فَقَدْ عَظُمَ جُرْمى وَ قَلَّ حَيآئى،
به گفته شیخ طوسی در [[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح المتهجد]] پس از نماز شب خواندن [[دعای حزین]]{{یاد|اُناجيكَ يا مَوْجُوداً فى كُلِّ مَكانٍ لَعَلَّكَ تَسْمَعُ نِدائى فَقَدْ عَظُمَ جُرْمى وَ قَلَّ حَيآئى،
مَوْلاىَ يا مَوْلاىَ اَىَّ الاَهْوالِ اَتَذَكَّرُ وَ اَيَّها اَنْسى وَ لَوْلَمْ يَكُنْ اِلا الْمَوْتُ لَكَفى كَيْفَ وَ ما بَعْدَ الْمَوْتِ اَعْظَمُ وَ اَدْهى،
مَوْلاىَ يا مَوْلاىَ اَىَّ الاَهْوالِ اَتَذَكَّرُ وَ اَيَّها اَنْسى وَ لَوْلَمْ يَكُنْ اِلا الْمَوْتُ لَكَفى كَيْفَ وَ ما بَعْدَ الْمَوْتِ اَعْظَمُ وَ اَدْهى،
مَوْلاىَ يا مَوْلاىَ حَتّى مَتى وَ اِلى مَتى اَقُولُ لَكَ الْعُتْبى مَرَّةً بَعْدَ اُخْرى ثُمَّ لا تَجِدُ عِنْدى صِدْقاً وَ لا وَفاءً فَياغَوْثاهُ ثُمَّ واغَوْثاهُ بِكَ يا اَللَّهُ مِنْ هَوىً قَدْ غَلَبَنى وَ مِنْ عَدُوٍّ قَدِ اسْتَكْلَبَ عَلَىَّ وَ مِنْ دُنْيا قَدْ تَزَيَّنَتْ لى وَ مِنْ نَفْسٍ اَمّارَةٍ بِالسُّوءِ اِلاّ ما رَحِمَ رَبّى،
مَوْلاىَ يا مَوْلاىَ حَتّى مَتى وَ اِلى مَتى اَقُولُ لَكَ الْعُتْبى مَرَّةً بَعْدَ اُخْرى ثُمَّ لا تَجِدُ عِنْدى صِدْقاً وَ لا وَفاءً فَياغَوْثاهُ ثُمَّ واغَوْثاهُ بِكَ يا اَللَّهُ مِنْ هَوىً قَدْ غَلَبَنى وَ مِنْ عَدُوٍّ قَدِ اسْتَكْلَبَ عَلَىَّ وَ مِنْ دُنْيا قَدْ تَزَيَّنَتْ لى وَ مِنْ نَفْسٍ اَمّارَةٍ بِالسُّوءِ اِلاّ ما رَحِمَ رَبّى،
مَوْلاىَ يا مَوْلاىَ اِنْ كُنْتَ رَحِمْتَ مِثْلى فَارْحَمْنى وَ اِنْ كُنْتَ قَبِلْتَ مِثْلى فَاقْبَلْنى يا قابِلَ السَحَّرَةِ اقْبَلْنى يا مَنْ لَمْ اَزَلْ اَتَعَّرَفُ مِنْهُ الْحُسْنى يا مَنْ يُغَذّينى باِلنِّعَمِ صَباحاً وَ مَسآءً اِرْحَمْنى يَوْمَ اتيكَ فَرْدَاً شاخِصاً اِلَيْكَ بَصَرى مُقَلِّداً عَمَلى قَدْ تَبَرَّءَ جَميعُ الْخَلْقِ مِنّى نَعَمْ وَ اَبى وَ اُمّى وَ مَنْ كانَ لَهُ كَدّى وَ سَعْيى،
مَوْلاىَ يا مَوْلاىَ اِنْ كُنْتَ رَحِمْتَ مِثْلى فَارْحَمْنى وَ اِنْ كُنْتَ قَبِلْتَ مِثْلى فَاقْبَلْنى يا قابِلَ السَحَّرَةِ اقْبَلْنى يا مَنْ لَمْ اَزَلْ اَتَعَّرَفُ مِنْهُ الْحُسْنى يا مَنْ يُغَذّينى باِلنِّعَمِ صَباحاً وَ مَسآءً اِرْحَمْنى يَوْمَ اتيكَ فَرْدَاً شاخِصاً اِلَيْكَ بَصَرى مُقَلِّداً عَمَلى قَدْ تَبَرَّءَ جَميعُ الْخَلْقِ مِنّى نَعَمْ وَ اَبى وَ اُمّى وَ مَنْ كانَ لَهُ كَدّى وَ سَعْيى،
فَاِنْ لَمْ تَرْحَمْنى فَمَنْ يَرْحَمُنى وَ مَنْ يُونِسُ فِى الْقَبْرِ وَحْشَتى وَ مَنْ يُنْطِقُ لِسانى اِذا خَلَوْتُ بِعَمَلى وَ سآئَلْتَنى عَمّا اَنْتَ اَعْلَمُ بِهِ مِنّى فَاِنْ قُلْتُ نَعَمْ فَاَيْنَ الْمَهْرَبُ مِنْ عَدْلِكَ وَ اِنْ قُلْتُ لَمْ اَفْعَلْ قُلْتَ اَلَمْ اَكُنِ الشّاهِدَ عَلَيْكَ،
فَاِنْ لَمْ تَرْحَمْنى فَمَنْ يَرْحَمُنى وَ مَنْ يُونِسُ فِى الْقَبْرِ وَحْشَتى وَ مَنْ يُنْطِقُ لِسانى اِذا خَلَوْتُ بِعَمَلى وَ سآئَلْتَنى عَمّا اَنْتَ اَعْلَمُ بِهِ مِنّى فَاِنْ قُلْتُ نَعَمْ فَاَيْنَ الْمَهْرَبُ مِنْ عَدْلِكَ وَ اِنْ قُلْتُ لَمْ اَفْعَلْ قُلْتَ اَلَمْ اَكُنِ الشّاهِدَ عَلَيْكَ،
فَعَفوَكَ عَفْوَكَ يا مَوْلاىَ قَبْلَ سَرابيلِ الْقَطِرانِ عَفْوَكَ عَفْوَكَ يا مَوْلاىَ قَبْلَ جَهَنَّمَ وَالنّيرانِ عَفْوَكَ عَفْوَكَ يا مَوْلاىَ قَبْلَ اَنْ تُغَلَّ الاَيْدى اِلَى الاَعْناقِ يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ وَ خَيْرَ الْغافِرينَ،}}
فَعَفوَكَ عَفْوَكَ يا مَوْلاىَ قَبْلَ سَرابيلِ الْقَطِرانِ عَفْوَكَ عَفْوَكَ يا مَوْلاىَ قَبْلَ جَهَنَّمَ وَالنّيرانِ عَفْوَكَ عَفْوَكَ يا مَوْلاىَ قَبْلَ اَنْ تُغَلَّ الاَيْدى اِلَى الاَعْناقِ يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ وَ خَيْرَ الْغافِرينَ،
(راز گویم با تو اى که هستى در هر جا و مکان، تا شاید فریادم را بشنوى، چونکه جرم و گناهم بزرگ و شرمم کم است. *مولایم اى مولایم، کدامیک از هراس هایم را یادآورى کنم و کدامیک را فراموش کنم و اگر نباشد، چسان! با اینکه جهان پس از مرگ بزرگتر و سخت تر است.*مولاى من اى مولایم، تا چه وقت و تا کى بگویم که (من گنهکارم و) تو حق بازخواستم دارى، نه یک بار بلکه بارها، ولى باز هم تو راستى و وفا از من نبینى، پس اى فریاد و باز هم اى فریاد، به درگاه تو، خدایا، از هواى نفسى که بر من چیره گشته و از دشمنى که بر من حمله ور شده و از دنیایى که خود را برایم آراسته و از نفس فرمانده به بدى جز آنکه پروردگارم رحم کند.*مولاى من اى مولایم، اگر به کسى چون من رحم کرده‌اى، پس به من نیز رحم کن و اگر کسى را مانند من پذیرفته‌اى، مرا هم بپذیر، اى پذیرنده ساحران (فرعون ) مرا هم بپذیر، اى که تا بوده از او نیکى دیده ام، اى که غذایم دادى به نعمت‌هاى خود در هر صبح و شام، رحم کن به من، روزى که به نزدت آیم، تنها در حالى که بلند کرده‌ام بدرگاهت دیده‌ام را و نامه عملم به گردنم افتاده و همه مردم از من بیزارى جویند، حتى پدر و مادرم و حتى کسى که رنج و تلاشم براى او بوده*پس اگر تو نیز به من رحم نکنى پس چه کسى به من رحم کند و کیست که مونس وحشت قبرم باشد و کیست که زبانم را گویا کند، آنگاه که با عملم خلوت کنم و بپرسى از من آنچه تو بدان داناترى از خودم، پس اگر بگویم آرى کجا از عدل تو گریزگاهى است و اگر بگویم نکردم جواب دهى آیا من گواه تو نیستم*
(راز گویم با تو اى که هستى در هر جا و مکان، تا شاید فریادم را بشنوى، چونکه جرم و گناهم بزرگ و شرمم کم است. *مولایم اى مولایم، کدامیک از هراس هایم را یادآورى کنم و کدامیک را فراموش کنم و اگر نباشد، چسان! با اینکه جهان پس از مرگ بزرگتر و سخت تر است.*مولاى من اى مولایم، تا چه وقت و تا کى بگویم که (من گنهکارم و) تو حق بازخواستم دارى، نه یک بار بلکه بارها، ولى باز هم تو راستى و وفا از من نبینى، پس اى فریاد و باز هم اى فریاد، به درگاه تو، خدایا، از هواى نفسى که بر من چیره گشته و از دشمنى که بر من حمله ور شده و از دنیایى که خود را برایم آراسته و از نفس فرمانده به بدى جز آنکه پروردگارم رحم کند.*مولاى من اى مولایم، اگر به کسى چون من رحم کرده‌اى، پس به من نیز رحم کن و اگر کسى را مانند من پذیرفته‌اى، مرا هم بپذیر، اى پذیرنده ساحران (فرعون ) مرا هم بپذیر، اى که تا بوده از او نیکى دیده ام، اى که غذایم دادى به نعمت‌هاى خود در هر صبح و شام، رحم کن به من، روزى که به نزدت آیم، تنها در حالى که بلند کرده‌ام بدرگاهت دیده‌ام را و نامه عملم به گردنم افتاده و همه مردم از من بیزارى جویند، حتى پدر و مادرم و حتى کسى که رنج و تلاشم براى او بوده*پس اگر تو نیز به من رحم نکنى پس چه کسى به من رحم کند و کیست که مونس وحشت قبرم باشد و کیست که زبانم را گویا کند، آنگاه که با عملم خلوت کنم و بپرسى از من آنچه تو بدان داناترى از خودم، پس اگر بگویم آرى کجا از عدل تو گریزگاهى است و اگر بگویم نکردم جواب دهى آیا من گواه تو نیستم*
پس گذشتت را گذشتت را خواهانم اى مولایم پیش از پوشیدن پیراهن آتش زا، گذشتت گذشتت را خواهم اى مولاى من پیش از گرفتار شدن جهنم و آتش سوزان، گذشتت گذشتت را خواهم اى مولاى من پیش از آنکه دست‌ها به گردن‌ها با زنجیر بسته شود، اى مهربان‌ترین مهربانان و بهترین آمرزندگان.)<ref>https://erfan.ir/m997</ref>
پس گذشتت را گذشتت را خواهانم اى مولایم پیش از پوشیدن پیراهن آتش زا، گذشتت گذشتت را خواهم اى مولاى من پیش از گرفتار شدن جهنم و آتش سوزان، گذشتت گذشتت را خواهم اى مولاى من پیش از آنکه دست‌ها به گردن‌ها با زنجیر بسته شود، اى مهربان‌ترین مهربانان و بهترین آمرزندگان.)}} سفارش شده است.<ref> شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ص۱۶۳-۱۶۴.</ref>


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==