دعانویسی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''دُعانویسی''' نوشتن دعاها به‌منظور پیشگیری از [[شرور]]، علاج رویدادهای نامطلوب یا دستیابی به امور مطلوب این جهانی. برخی از دعانویسی برای دور داشتن [[جن|جنیان]] و دفع عوارض ناشی از تأثیر جنیان نیز استفاده می‌کنند. دعانویسی با روش‌های معمول [[دعا|دعاکردن]] که به‌طور عادی در زندگی افراد دیندار جریان دارد، متفاوت دانسته شده است.

اصل تأثیر دعا بر رفع مشکلات را مورد تأیید [[حدیث|روایات]] دانسته‌اند و برخی نویسندگان شیعه مانند [[سید بن طاووس]]  توصیه‌های [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه|امامان شیعه(ع)]] در استفاده از دعاها برای درمان بیماری‌ها را گردآوری کرده‌اند. [[مرجع تقلید|مراجع تقلید شیعه]] نیز دعانویسی با نوشتن [[آیه|آیات قرآنی]] و دعاهایی را که در منابع وارد شده، جایز دانسته‌اند.

به این نکته توجه داده شده که شیوه رایج دعانویسی در جامعه، پیوند محکمی با [[خرافه]] پیدا کرده و دعانویسی رایج مبنایی در دین ندارد. محققان معتقدند عده‌ای افراد سودجو با استناد به برخی گزاره‌های دینی و سوءاستفاده از سادگی و اضطرار مردم گرفتار و نیازمند، خود را منشأ تأثیر معرفی می‌کنند.

دعانویسی با روش‌های معمول دعا کردن که به‌طور عادی در زندگی افراد دیندار جریان دارد، متفاوت دانسته شده است.<ref>جواهری، «مطالعه جامعه‌شناختی پدیده دعانویسی در ایران»، ص۶۶.</ref> بسیاری از دعانویس‌ها مدعی‌اند که علاوه بر شناخت انواع دعاها، در مورد خاصیت گیاهان، مواد غذایی، فصول، ساعات، وضع ستارگان، حروف و اعداد نیز در تنظیم دعا استفاده می‌کنند.<ref>جواهری، «مطالعه جامعه‌شناختی پدیده دعانویسی در ایران»، ص۷۵.</ref>[[پرونده:Payane doa nevisi.jpg|بندانگشتی]]صاحب نظران اصل دعا را اثرگذار می‌دانند و [[آیه|آیات]] و روایات مختلفی را شاهد بر گفتار خود می‌آورند.<ref>«تفرشی، «[https://www.magiran.com/article/2085769 نگاهی به پدیده دعانویسی در جامعه و معضلات ناشی از آن]»، روزنامه رسالت.</ref> با این حال شیوه رایج دعانویسی در جامعه را [[خرافات|خرافی]] می‌دانند و معتقدند مبنایی در دین ندارد.<ref>«تفرشی، «[https://www.magiran.com/article/2085769 نگاهی به پدیده دعانویسی در جامعه و معضلات ناشی از آن]»، روزنامه رسالت.</ref> محققان معتقدند عده‌ای افراد سودجو و فریبکار با شبیه‌سازی و استناد به برخی گزاره‌های دینی و سوءاستفاده از سادگی و اضطرار مردم گرفتار، خود را تأثیرگذار دانسته<ref>علم‌الهدی، «[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/12/06/1948597/ آیا دعانویسی در احکام اسلامی جایگاهی دارد؟]» سایت تسنیم.</ref>  و ضربات و زیان‌های معنوی زیادی نیز به شاکله دین وارد می‌کنند.<ref>«تفرشی، «[https://www.magiran.com/article/2085769 نگاهی به پدیده دعا نویسی در جامعه و معضلات ناشی از آن]»، روزنامه رسالت.</ref>

 

نوشتن دعاها و حرزها از منابع معتبر و استفاده از آن به‌عنوان کمک‌کننده و آرامش‌دهنده که نوعی درخواست از [[خدا|خداوند]] برای رفع مشکل است، بدون ایراد دانسته‌اند.<ref name=":0">ترکیان، «[https://www.mehrnews.com/news/5225009/%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D9%86%D9%88%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86-%DA%AF%D8%B1%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D8%B9%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D8%B9%D9%87-%DA%A9%D9%86%DB%8C%D9%85 راه‌های معنوی برای بازکردن گره‌های زندگی]»، خبرگزاری مهر.</ref> علاوه بر این، عوامل دیگری را نیز بر گرایش به دعانویسی تأثیرگذار خوانده‌اند:

[[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] از مراجع تقلید شیعه، دعانویسی با نوشتن [[آیه|آیات قرآنی]] و دعاهایی را که در منابع وارد شده، جایز دانسته و در آن شرط کرده که برای اهداف مشروع استفاده شود.<ref>خمینی، استفتاءات، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۶۲۵.</ref> امام خمینی همچنین استفاده از مضامین صحیح در دعانویسی را جایز دانسته، حتی اگر از دعاهای نقل‌شده در منابع نبوده باشد.<ref>خمینی، استفتاءات، ۱۴۲۲ق،  ج۲، ص۳۰.</ref>

برخی دیگر از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید شیعه]] مانند [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]<ref>مکارم شیرازی، استفتاءات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۱۶۲.</ref> و [[محمدتقی بهجت|بهجت]]<ref>بهجت، استفتاءات، ۱۴۲۸ق، ج۴، ص۵۴۷.</ref> نیز دعانویسی را با دعاهایی که در منابع وارد شده، جایز دانسته‌اند. البته برخی به این نکته توجه داده‌اند که «دعاهای جعلی که گروهی از دعانویسان به آن مبتلا هستند» اشکال دارد.<ref>فاضل لنکرانی، جامع المسائل، قم، ج۱، ص۵۸۹.</ref>