ضیاءالدین دری اصفهانی

ضیاءالدین دری اصفهانی

اطلاعات کلی
مذهب	شیعه
زادروز	۱۲۹۳ ق
زادگاه	دُر - اصفهان
محل زندگی	اصفهان تهران
اطلاعات علمی
استادان	میرزا محمد حسن کرمانشاهی ملا محمد کاشانی جهانگیرخان قشقایی
آثار	لمعات المسترشدین یا اصول عقاید دین فلسفة الاعتماد کنز الحکمة: ترجمه فارسی نزهة الارواح و روضة الافراح شمس الدین شهرزوری کنز المسائل فی اربع مسائل ترجمۀ رساله عرشیه تفسیر سورۀ قل اعوذ برب الفلق تفسیر سورۀ قل اعوذ برب الناس کیفیت استجابت دعا شرح و ترجمۀ شش رساله از ابن سینا

ضیاء الدین دُرّی اصفهانی (۱۲۹۳-۱۳۷۵ق)، یکی از مدرّسان فلسفه در قرن چهاردهم بود، که از روش مشائی پیروی می‌کرد. او نزد میرزا محمد حسن کرمانشاهی، ملا محمد کاشانی و جهانگیرخان قشقایی شاگردی کرد. وی علاوه بر تدریس در دانشگاه با تأسیس مدرسه‌ای، در آن به تحقیق و نگارش پرداخت به گونه‌ای که بسیاری از متون فلسفی و برخی رساله‌های ابن سینا و حکمای دیگر را ترجمه کرد. از آثار او می‌توان به اصول عقاید دین و فلسفة الاعتماد اشاره کرد.

ولادت و درگذشت

ضیاء الدین دُرّی اصفهانی در ۱۲۹۳ در روستای دُر، از توابع اصفهان به دنیا آمد. و در ۱۳۷۵ق/۱۳۳۴ش در تهران درگذشت.

فعالیت علمی

تحصیلات

وی پس از تحصل علوم مقدماتی در زادگاهش در ۱۳۰۹ به قصد دانش اندوزیی به اصفهان و سپس تهران رفت.

استادان

• میرزا محمد حسن کرمانشاهی
• ملا محمد کاشانی
• جهانگیرخان قشقایی

تدریس

دری اصفهانی پس از سکونت در تهران، به تدریس در دانشگاه مشغول شد در ۱۳۲۷ مدرسه‌ای تأسیس کرد و در آن به تدریس، مباحثه، مطالعه، تحقیق و نگارش پرداخت.

آثار

او علاوه بر ترجمه برخی متون فلسفی، رساله‌های بسیاری از ابن سینا را به فارسی ترجمه کرد؛ برخی از آثار وی عبارتند از:

• لمعات المسترشدین یا اصول عقاید دین (تهران۱۳۰۶ش)
• فلسفة الاعتماد (تهران ۱۳۱۱-۱۳۱۷ش)
• کنز الحکمة، ترجمه فارسی نزهة الارواح و روضة الافراح شمس الدین شهرزوری است و در ۱۳۱۶ش در تهران چاپ شده است. او در این کتاب از کتاب اسفار ملا صدرا انتقاد می کند و معتقد است که وی در آن کتاب فقراتی از کتاب های پیشینیان را بدون ذکر نام کتاب‌ها و مؤلف آنها آورده و آن مطالب را به خودش نسبت داده است.برخی از اهل فلسفه به این انتقاد پاسخ گفته اند.
• کنز المسائل فی اربع مسائل؛ که مشتمل بر ترجمه و شرح فصوص فارابی، ترجمۀ رساله‌ای درباره خیر و شر از خیام، تألیف رساله ای در بیان حدوث زلزله و رساله ای در شرح برخی اصطلاحات فلسفه، اثر اخیر در ۱۳۳۰ش، در تهران چاپ شده است.
• ترجمۀ رسائلی از ابن سینا؛ از جمله: رسالۀ عرشیه، همراه با مقدمۀ مفصلی که آن را فوائد الدریة نام نهاده است؛ رساله در سر قدر؛ رسالۀ فیض الهی؛ رسالۀ عشق؛ رسالۀ تحفه، دربارۀ تجرد و جوهریت نفس ناطقه؛ رسالۀ ترغیب بر دعا؛ رسالۀ اسرار الصلواة؛ تفسیر سورۀ توحید|؛ تفسیر سورۀ قل اعوذ برب الفلق؛ تفسیر سورۀ قل اعوذ برب الناس؛ و کیفیت استجابت دعا. این مجموعه با عنوان رسائل ابن سینا که در ۱۳۶۰ش در تهران چاپ شده است.
• شرح و ترجمۀ شش رساله از ابن سینا از جمله مبدأ و معاد، قصیده عینیه، اقسام علوم عقلی و تقسیم نفوس با عنوان راهنمای حکمت.(تهران۱۳۷۳ش)
• شرح منظومۀ سبزواری
• تصحیح ترجمۀ فروغی از طبیعیات شفاء

روش روش دری اصفهانی در فلسفه مشائی بود.

منابع

• این مقاله از دانشنامه جهان اسلام، ج۱۷، ص۶۳۱-۶۳۲، با دخل و تصرف اقتباس گردیده است.
• اکبر ثبوت، حدیث دانایی و آموزگاری، در زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی مرحوم علامه میرزا ابوالحسین شعرانی، تهران،انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، ۱۳۸۴ش.
• مهدی حائری یزدی، کاوشهای عقل نظری، تهران، ۱۳۶۱ش.
• ضیاءالدین دری اصفهانی، کتاب کنز المسائل فی اربع رسائل، تهران، ۱۳۳۰ش.
• محمد بن محمود شهرزوری، کتاب کنزالحکمة، ترجمۀ نزهة الارواح، و روضة الافراح، مترجم: ضیاءالدین دری، تهران، ۱۳۱۶ش.
• منوچهر صدوقی سها، تاریخ حکما و عرفاء متأخر بر صدرالمتألهین، تهران، ۱۳۵۹ش.
• خانبابا مشار، مؤلفین کتب چاپی فارسی و عربی، تهران، ۱۳۴۰-۱۳۴۴ش.
• مصلح الدین مهدوی، تذکرة القبور، یا دانشمندان و بزرگان اصفهان، اصفهان، ۱۳۴۸ش.