Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۱۶۷
ویرایش
(←جایگاه) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''دفاع از مظلوم''' از | '''دفاع از مظلوم''' از امور عقلی و فطری است که در [[قرآن]] و روایات اسلامی بر آن تأکید شده و [[مجتهد|فقیهان]] آن را [[واجب]] میدانند. از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] نقل شده اگر کسی ندای طلب یاریِ مظلومی را بشنود و به او پاسخ ندهد، [[مسلمان]] نیست. برخی گفتهاند روایاتِ دفاع از مظلوم در حد [[تواتر|تَواتُرند]]. در [[حدیث|روایات اسلامی]]، پاداش دفاع از مظلوم، همنشینی با پیامبر(ص) و [[کفاره|کفاره گناهان بزرگ]] شناخته شده و در مقابل، عدم یاری مظلوم را باعث خروج از اسلام و هلاکت دانستهاند؛ چنانچه [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]] قبل از وقوع [[واقعه کربلا]] به [[عبیدالله بن حر جعفی|عُبیدالله بن حُر جُعْفی]] فرمود: «عدم اجابت [[استغائه]] امامی که مظلوم واقع شده و یاری نکردن او، باعث هلاکت انسان توسط [[خدا]] خواهد شد.» | ||
فقیهان دفاع از مظلوم را محدود به مذهب و مرز جغرافیای خاصی | حضور پیامبر اسلام(ص) در [[حلف الفضول|پیمان حِلْفُ الفُضُول]] و اینکه امام علی(ع) قبول حکومت را به دفع ظلم و گرفتن حق منوط کرد، از دلائل اهمیت دفاع از مظلوم دانسته شده است. فقیهان دفاع از مظلوم را محدود به مذهب و مرز جغرافیای خاصی نمیدانند؛ بههمیندلیل برخی از آنان به وجوب دفاع از مردم فلسطین [[فتوا]] دادهاند. در اصل سوم [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]] بر «حمایت بیدریغ از مستضعفان جهان» تأکید شده است. | ||
[[مرتضی مطهری]] و [[سید محمد حسینی بهشتی|سید محمد بهشتی]] از عالمان شیعه میگویند در اسلام، ستمپذیری به همان اندازه ستمگری ناپسند است. در [[نهج البلاغه|نهجالبلاغه]] از [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]] نقل شده افراد ناتوان نمیتوانند ستم را از خود دور کنند و حق جز با کوشش به دست نمیآید. | [[مرتضی مطهری]] و [[سید محمد حسینی بهشتی|سید محمد بهشتی]] از عالمان شیعه میگویند در اسلام، ستمپذیری به همان اندازه ستمگری ناپسند است. در [[نهج البلاغه|نهجالبلاغه]] از [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]] نقل شده افراد ناتوان نمیتوانند ستم را از خود دور کنند و حق جز با کوشش به دست نمیآید. | ||
==جایگاه== | ==جایگاه== | ||
عالمان مسلمان بر دفاع از مظلوم بسیار تأکید کرده و معتقدند واجبی عقلی و فطری است<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۸۶ش، ج۲۰، ص ۴۶۷-۴۶۴؛ حسینی همدانی، انوار درخشان فی تفسیر القرآن، ۱۳۸۰ق، ج۱۵، ص۶۵.</ref> که در روایات | عالمان مسلمان بر دفاع از مظلوم بسیار تأکید کرده و معتقدند واجبی عقلی و فطری است<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۸۶ش، ج۲۰، ص ۴۶۷-۴۶۴؛ حسینی همدانی، انوار درخشان فی تفسیر القرآن، ۱۳۸۰ق، ج۱۵، ص۶۵.</ref> که در [[قرآن]] و [[حدیث|روایات]] بسیار به آن سفارش شده و حتی [[واجب]] دانسته شده است. بهگفته [[سید عبدالاعلی سبزواری|موسوی سبزواری]]، روایاتِ دفاع از مظلوم در حد [[تواتر]] است.<ref>موسوی سبزواری، مهذب الاحکام، دار التفسیر، ج۲۸، ص۱۵۶-۱۵۷.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]، مُفسر قرآن، با استناد به [[آیه ۷۵ سوره نساء]]{{یاد|وَمَا لَکُمْ لَا تُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَٰذِهِ الْقَرْیَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا وَاجْعَلْ لَنَا مِنْ لَدُنْکَ وَلِیًّا وَاجْعَلْ لَنَا مِنْ لَدُنْکَ نَصِیرًا؛ چرا در راه خدا جهاد نمیکنید و در راه (آزادی) جمعی ناتوان از مرد و زن و کودک که (در مکه اسیر ظلم کفارند و) دائم میگویند: بار خدایا، ما را از این شهری که مردمش ستمکارند بیرون آر و از جانب خود برای ما (بیچارگان) نگهدار و یاری فرست.}} دفاع از مظلوم را یکی از مصادیق [[جهاد دفاعی]] ذکر کرده است.<ref>مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۳۲۱.</ref> | ||
در [[حدیث|روایات اسلامی]]، پاداش دفاع از مظلوم، همنشینی با پیامبر(ص)<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۰، ص۷۵.</ref> و [[کفاره|کفاره]] | در [[حدیث|روایات اسلامی]]، پاداش دفاع از مظلوم، همنشینی با پیامبر(ص)<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۰، ص۷۵.</ref> و [[کفاره|کفاره گناهان بزرگ]] شناخته شده است.<ref>نهجالبلاغه، حکمت ۲۴.</ref> در مقابل، عدم یاری مظلوم را باعث خروج از اسلام و هلاکت معرفی کردهاند؛ چنانچه [[امام صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]] از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] نقل کرده که اگر کسی ندای استغاثه و طلب یاری مظلومی را بشنود و به او پاسخ ندهد، [[مسلمان]] نیست.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۶۴.</ref> یا طبق آنچه [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]] قبل از وقوع [[واقعه کربلا]] به [[عبیدالله بن حر جعفی|عُبیدالله بن حُر جُعْفی]] خاطرنشان کرد: «عدم اجابت [[استغائه]] امامی که مظلوم واقع شده و یاری نکردن او، باعث هلاکت انسان توسط [[خدا]] خواهد شد.»<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۰۷.</ref> | ||
{{جعبه نقل قول|دفاع از مظلوم، همیشه یک نقطه درخشان است. کنار نیامدن با ظالم، رشوهنپذیرفتن از زورمند و زرمند و پافشردن بر حقیقت، ارزشهایی است که هیچوقت در دنیا کهنه نمیشود. در شرایط و اوضاع و احوال گوناگون، این خصوصیات همیشه باارزش است. <ref>«[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3096 بیانات آیتالله خامنهای در خطبههای نماز جمعه ۲۱ رمضان]»، سایت khamenei.ir.</ref>|رنگ پسزمینه=#d3f2f2|title=سید علی خامنهای|اندازه قلم=|عرض=300px}} | {{جعبه نقل قول|دفاع از مظلوم، همیشه یک نقطه درخشان است. کنار نیامدن با ظالم، رشوهنپذیرفتن از زورمند و زرمند و پافشردن بر حقیقت، ارزشهایی است که هیچوقت در دنیا کهنه نمیشود. در شرایط و اوضاع و احوال گوناگون، این خصوصیات همیشه باارزش است. <ref>«[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3096 بیانات آیتالله خامنهای در خطبههای نماز جمعه ۲۱ رمضان]»، سایت khamenei.ir.</ref>|رنگ پسزمینه=#d3f2f2|title=سید علی خامنهای|اندازه قلم=|عرض=300px}} | ||
خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
==دفاع از ملتهای مظلوم== | ==دفاع از ملتهای مظلوم== | ||
بنابر فتوای فقها، دفاع از مظلوم محدود به هیچ مرز جغرافیایی | بنابر فتوای فقها، دفاع از مظلوم محدود به هیچ مرز جغرافیایی نیست؛<ref>شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۸.</ref> بههمیندلیل فقیهانی نظیر [[محمدحسین کاشفالغطاء|محمدحسین کاشفالغطاء]]،<ref> «المرجعیة الشیعیة و قضایا العالم الإسلامی من فتاوی و مواقف الإمام الشیخ محمد الحسین آل کاشف الغطاء عن فلسطین»، مجله الموسم، ص۱۹۱.</ref> [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیتالله بروجردی]]<ref>اباذری، آیتالله بروجردی آیت اخلاص، ۱۳۸۳ش، ص۱۱۷.</ref> و [[سید روحالله موسوی خمینی|امام خمینی]]<ref>امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۲، ص۱۹۹.</ref> به وجوب دفاع از مردم فلسطین فتوا دادهاند. در اصل سوم [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]]، به «حمایت بیدریغ از مستضعفان جهان» تأکید شده است.<ref>«[https://ccri.ac.ir/fa/news/1395 اصل ۳ قانون اساسی]»، پژوهشکده شورای نگهبان.</ref> | ||
==مذمت مظلومی که از خود دفاع نمیکند== | ==مذمت مظلومی که از خود دفاع نمیکند== |