حدیث ذکر علی عبادة: تفاوت میان نسخه‌ها

{{ جعبه اطلاعات روایت

'''حدیث ذِکرُ علیٍّ عِبادة''' [[حدیث|حدیثی]] از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] درباره عبادت بودن یاد [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] است. این حدیث در منابع [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|سنّی]] همچون [[الاختصاص (کتاب)|کتاب اختصاص]] اثر [[شیخ مفید]] (درگذشت: [[سال ۴۱۳ هجری قمری|۴۱۳ق]]) و مناقب أمیرالمؤمنین اثر ابن‌مغازلی (درگذشت: [[سال ۴۸۳ هجری قمری|۴۸۳ق]])، نقل شده است.<br>

ارزشمندترین نوع ذکر را [[ذکر قلبی]] و منظور از عبادت در این حدیث را تفکر دربارهٔ مقام امیرمؤمنان دانسته‌اند. در واقع یاد آن حضرت و سایر [[چهارده معصوم|معصومان(ع)]] مقدمه‌ای است تا در اعمال و رفتار خود نیز آنان را یاد کرده و سعی کنیم در حد توان مطابق سیرهٔ آنان عمل نماییم.  

ذِکرُ علیٍّ عِبادة حدیثی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] درباره عبادت بودن یاد [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] است.<ref>مقدس اردبیلی، حدیقة الشیعة، ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۷۷۷.</ref>

این حدیث در منابع [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|سنی]] نقل شده است.<ref>شیخ مفید، الإختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۲۲۴؛ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل أبی طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۲۰۲؛ علامه حلی، کشف الیقین، ۱۴۱۱ق، ص۴۴۹؛ ابن‌مغازلی، مناقب أمیرالمؤمنین، ۱۴۲۴ق، ص۲۶۸؛ سیوطی، الفتح الکبیر، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۱۱۵، حدیث ۶۴۶۰؛ صنعانی، التنویر شرح الجامع الصغیر، ۱۴۳۲ق، ج۶، ص۱۷۸.</ref>

[[شیخ مفید]] (درگذشت: [[سال ۴۱۳ هجری قمری|۴۱۳ق]]) در [[الاختصاص (کتاب)|کتاب اختصاص]]، عبارت این حدیث را در ضمن روایتی آورده که پیامبر اکرم(ص) یاد [[خدا]]، یاد خود و امیرمؤمنان و [[امامان شیعه|سایر ائمه(ع)]] را عبادت دانسته است.<ref>شیخ مفید، الإختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۲۲۴.</ref>

از دیگر منابع شیعیِ این حدیث می‌توان به نقل [[ابن‌شهرآشوب]] (درگذشت: [[سال ۵۸۸ هجری قمری|۵۸۸ق]]) در [[مناقب آل ابی‌طالب (کتاب)|مناقب آل ابی‌طالب]]<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل أبی طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۲۰۲.</ref> و [[علامه حلی]] (درگذشت: [[سال ۷۲۶ هجری قمری|۷۲۶ق]]) در [[کشف الیقین فی فضائل امیرالمؤمنین (کتاب)|کشف الیقین]]<ref>علامه حلی، کشف الیقین، ۱۴۱۱ق، ص۴۴۹.</ref> اشاره کرد. عالمانی از اهل‌سنت نیز همچون ابن‌مغازلی (درگذشت: [[سال ۴۸۳ هجری قمری|۴۸۳ق]]) در [[مناقب الامام علی بن ابی‌طالب (کتاب)|مناقب أمیرالمؤمنین]]،<ref>ابن‌مغازلی، مناقب أمیرالمؤمنین، ۱۴۲۴ق، ص۲۶۸.</ref> سیوطی (درگذشت: [[سال ۹۱۱ هجری قمری|۹۱۱ق]]) در فتح الکبیر<ref>سیوطی، الفتح الکبیر، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۱۱۵، حدیث ۶۴۶۰.</ref> و صنعانی (درگذشت: [[سال ۱۱۸۲ هجری قمری|۱۱۸۲ق]]) در شرح جامع صغیر،<ref>صنعانی، التنویر شرح الجامع الصغیر، ۱۴۳۲ق، ج۶، ص۱۷۸.</ref> این حدیث را به نقل [[عایشه]] از پیامبر اکرم(ص) گزارش نموده‌اند.

کتاب «الإبادَة لحُکم الوَضع عَلیَ حدیث ذِکْرُ عَلیٍّ عِبـادة»، اثر سـیّد حسن حسینی آل‌مجـدّد شیرازی به بررسی سند این روایت در منابع اهل‌سنت و تأیید آن پرداخته است.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/4081084https://lib.eshia.ir/70282/1/0 «الإبادة لحکم الوضع»]، کتابخانه مدرسهٔ فقهاهت.</ref>

سیّد محمدمحسن حسینی طهرانی (درگذشت: [[سال ۱۴۴۰ هجری قمری|۱۴۴۰ق]]) از عالمان شیعه معتقد است، عبادت چیزی است که انسان را به خدا نزدیک می‌کند و منظور از آن در حدیث «ذکر علی عبادة» اکتفا به تکرار نام «علی» نیست، بلکه منظور تفکر دربارهٔ مقام امیرمؤمنان و [[امامت]] وی است و اینکه ما نیز می‌توانیم در عمل پیرو آن حضرت باشیم.<ref>[https://maktabevahy.org/Document/Speech/Details/860/هدف-از-حضور-در-مجالس-ذکر-اهل-بیت-چیست?page=18&search=ذکر%20علی «هدف از حضور در مجالس ذکر»]، مکتب وحی.</ref>

[[حسین انصاریان]] (زاده: [[سال ۱۳۲۳ هجری شمسی|۱۳۲۳ش]]) خطیب و نویسنده شیعی نیز، ارزشمندترین نوع ذکر را [[ذکر قلبی]] به‌معنی توجه عمیق به خدا دانسته و معتقد است، انسان با یاد امام علی(ع) یاد خدای متعال و عظمت او در وجودش تجلّی می‌یابد و این تجلّی و یاد خدا، عبادت شمرده می‌شود. وی یاد امیرمؤمنان و سایر [[چهارده معصوم|معصومان(ع)]] را مقدمه‌ای می‌داند تا در اعمال و رفتار خود نیز آنان را یاد کرده و سعی کنیم در حد توان مطابق سیرهٔ آنان عمل نماییم.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/4081084/تحلیل-حدیث-ذکر-علی-عبادة-در-بیان-حجت-الاسلام-انصاریان «تحلیل حدیث «ذکر علی عبادة»]، خبرگزاری مهر.</ref>