پرش به محتوا

آیه ۱۳۹ سوره آل‌عمران: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
'''آیه ۱۳۹ سوره آل‌عمران''' به مومنان وعده پیروزی و غلبه بر [[کفر|کافران]] می‌دهد و آن‌ها را بر ثابت قدم ماندن در مقابل كافران ترغیب می‌کند.<ref>طیب، أطيب البيان في تفسير القرآن، ۱۳۷۸ش، ج۳، ص۳۶۶.</ref>
'''آیه ۱۳۹ سوره آل‌عمران''' به مومنان وعده پیروزی و غلبه بر [[کفر|کافران]] می‌دهد و آن‌ها را بر ثابت قدم ماندن در مقابل كافران ترغیب می‌کند.<ref>طیب، أطيب البيان في تفسير القرآن، ۱۳۷۸ش، ج۳، ص۳۶۶.</ref>


[[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] مفسر و عالم شیعه در تفسیر [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|مجمع البیان]] مواردی در [[اسباب نزول|شأن نزول]] آیه ذکر کرده است. پس از آنکه مسلمانان، کشته‌ها و مجروحانی در [[غزوه احد|جنگ احد]] دادند،‌ این آیه برای تسلیت و امید به آن‌ها نازل شد. طبرسی نقل دیگری را نیز می‌آورد که یک روز پس از جنگ احد، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر]] تنها با افرادی که در جنگ احد شرکت کرده بودند حتی مجروحان، برای مقابله با سپاه مکه عازم شد ([[غزوه حمراء‌الاسد|غزوه حمراءالاسد]]) تا از حمله آنان به مدینه جلوگیری کند. خداوند این آیه را در آنجا نازل فرمود.<ref>طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۸۴۳.</ref>


در ابتدای آيه ۱۳۹ آل‌عمران به مسلمانان هشدار می‌دهد كه مبادا از شکست در یک جنگ، سستى به خود راه داده و غمگين گردند.<ref>مکارم شیرازی، تفسير نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۱۰۸.</ref> دو تعبیر سستی نکنید و ناراحت نباشید را ارشادی {{یاد| امر ارشادى امرى است كه مأمور به مستقلًا مورد نظر نيست. اوامر ارشادى راهنمايى و اشاره است به اوامر و تكاليف اصلى. (منتظری، مبانى فقهى حكومت اسلامى‌، ۱۴۰۹ق، ج۸، ص۳۹۰)}} دانسته‌اند<ref>طالقانی، پرتوى از قرآن، ۱۳۶۲ش، ج۵، ص۳۴۷.</ref> که خطاب به مسلمانانِ سست شده و روحيه باخته پس از شكست احد است.<ref>طالقانی، پرتوى از قرآن، ۱۳۶۲ش، ج۵، ص۳۴۸.</ref> آیه دلداری از طرف [[خدا|خداوند]] برای پیامبر اسلام و مومنان است به‌جهت مشکلاتی که برای آن‌ها پدید آمد.<ref>طبرسی، تفسير جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲۰۶.</ref> خداوند در این آیه تلاش دارد مومنان را بر جنگ با مشرکان تشویق نماید.<ref>ثعلبی نیشابوری، الكشف و البيان عن تفسير القرآن، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۱۷۲.</ref>
[[فضل بن حسن طبرسی|شیخ طبرسی]] مفسر شیعه در [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر مجمع البیان]] مواردی در [[اسباب نزول|شأن نزول]] آیه ذکر کرده است. به گفته او پس از آنکه [[مسلمان|مسلمانان]]، کشته‌ها و مجروحانی در [[غزوه احد|جنگ احد]] دادند،‌ این آیه برای تسلیت و امید به آن‌ها نازل شد.<ref>طبرسی، مجمع البيان، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۸۴۳.</ref> طبرسی نقل دیگری را نیز می‌آورد که یک روز پس از جنگ احد، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] با افرادی که در جنگ احد شرکت کرده بودند، حتی مجروحان، برای مقابله با سپاه مکه عازم [[غزوه حمراء‌الاسد|غزوه حمراءالاسد]] شد تا از حمله آنان به [[مدینه]] جلوگیری کند. خداوند این آیه را در آنجا نازل فرمود.<ref>طبرسی، مجمع البيان، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۸۴۳.</ref>  


مقصود از تعبیر «تَهِنُوا» ضعف برای اعزام و مبارزه با دشمنان و سستی در اهمیت‌دادن بر اقامه دین است.<ref>طباطبائی، الميزان في تفسير القرآن، ۱۴۱۷ق، ج۴، ص۲۶-۲۷.</ref> مقصود از «وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ» این دانسته شده که مومنان در نهایت پیروز می‌شوند.<ref>فخر رازی، مفاتيح الغيب، ۱۴۲۰ق، ج۹، ص۳۷۱.</ref> همچنین در تفسیر این بخش از آیه به حدیث پیامبر اسلام اشاره شده که «الإِسْلَامُ يَعْلُو وَ لَا يُعْلَى عَلَيْهِ؛ اسلام برتر است و چیزی بر آن غلبه و برتری ندارد».<ref>مغنیه، تفسير الكاشف، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۱۶۳.</ref> «َإِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنينَ» را چنین معنا کرده‌اند که بر مومنان واجب است به‌جهت اعتمادی که به خداوند دارند سستی نکرده و محزون نباشند. همچنین احتمال داده شده که این تعبیر چنین معنا شود؛ اگر به وعده خداوند اعتماد دارید بدانید که پیروزی برای شما است.<ref>طبرسی، مجمع البيان فى تفسير القرآن، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۸۴۳.</ref>
در ابتدای آيه ۱۳۹ آل‌عمران به مسلمانان هشدار می‌دهد كه مبادا از شکست در یک جنگ، سستى به خود راه داده و غمگين گردند.<ref>مکارم شیرازی، تفسير نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۱۰۸.</ref> دو تعبیر سستی نکنید و ناراحت نباشید را خطاب به مسلمانانی دانسته‌اند که پس از شكست در جنگ احد روحیه خود را از دست داده و ناراحت بودند.<ref>طالقانی، پرتوى از قرآن، ۱۳۶۲ش، ج۵، ص۳۴۸.</ref> آیه دلداری از طرف [[خدا|خداوند]] برای پیامبر اسلام و مومنان است به‌جهت مشکلاتی که برای آن‌ها پدید آمد.<ref>طبرسی، تفسير جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲۰۶.</ref> همچنین گفته شده این این آیه تلاش دارد مومنان را بر جنگ با مشرکان تشویق نماید.<ref>ثعلبی نیشابوری، الكشف و البيان عن تفسير القرآن، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۱۷۲.</ref>


[[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] رهبر [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] نیز در موارد متعددی به این آیه استناد کرده<ref>«[https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?sid=3&npt=7&aya=139 سوره آل‌عمران، آیه شماره ۱۳۹]»، سایت رسمی آیت‌الله خامنه‌ای </ref> و معتقد است اگر مؤمن باشیم‌، دشمن در میدانِ واقعى کارى نمی‌تواند انجام دهد.<ref>«[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=26908 بیانات در دیدار مسئولان نظام]»، سایت رسمی آیت‌الله خامنه‌ای.</ref> [[محمدتقی مدرسی]] در ذیل این آیه به يكى از سنت‌های خداوند اشاره کرده كه برترى و پيروزى به‌صورت اتفاقی و يا بدون فداكارى حاصل نمی‌‏شود، بلكه بايد آمادگى زخم خوردن و دانستن اين مطلب در ميان مؤمنان باشد كه دشمنان نيز به نوبه خود آمادگى دارند.<ref>مدرسی، من هدى القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۶۶۶.</ref>  
[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] مقصود از تعبیر «تَهِنُوا» در آیه را ضعف برای اعزام و مبارزه با دشمنان و سستی در اهمیت‌دادن بر اقامه دین می‌داند.<ref>طباطبائی، الميزان في تفسير القرآن، ۱۴۱۷ق، ج۴، ص۲۶-۲۷.</ref> درباره مقصود از «وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ» نیز گفته شده که مومنان در نهایت پیروز می‌شوند.<ref>فخر رازی، مفاتيح الغيب، ۱۴۲۰ق، ج۹، ص۳۷۱.</ref> [[محمدجواد مغنیه]] در تفسیر «وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ» به [[حدیث اعتلا]] از پیامبر اسلام استناد می‌کند که اسلام برتر است و چیزی بر آن غلبه و برتری ندارد».<ref>مغنیه، تفسير الكاشف، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۱۶۳.</ref> «َإِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنينَ» را نیز چنین معنا کرده‌اند که بر مومنان [[واجب]] است به‌جهت اعتمادی که به خداوند دارند، سستی نکرده و محزون نباشند. همچنین احتمال داده شده که این تعبیر چنین معنا شود؛ اگر به وعده خداوند اعتماد دارید بدانید که پیروزی برای شما است.<ref>طبرسی، مجمع البيان فى تفسير القرآن، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۸۴۳.</ref>
 
[[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] رهبر [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] نیز در موارد متعددی به این آیه استناد کرده<ref>«[https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?sid=3&npt=7&aya=139 سوره آل‌عمران، آیه شماره ۱۳۹]»، سایت رسمی آیت‌الله خامنه‌ای </ref> و معتقد است اگر مؤمن باشیم‌، دشمن در میدانِ واقعى کارى نمی‌تواند انجام دهد.<ref>«[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=26908 بیانات در دیدار مسئولان نظام]»، سایت رسمی آیت‌الله خامنه‌ای.</ref> [[محمدتقی مدرسی]] ذیل این آیه به يكى از سنت‌های خداوند اشاره کرده كه برترى و پيروزى به‌صورت اتفاقی و يا بدون فداكارى حاصل نمی‌‏شود، بلكه بايد آمادگى زخم خوردن و دانستن اين مطلب در ميان مؤمنان باشد كه دشمنان نيز به نوبه خود آمادگى دارند.<ref>مدرسی، من هدى القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۶۶۶.</ref>  


[[آیه ۳۵ سوره محمد]] مضمون مشابهی با آیه ۱۳۹ آل‌عمران دارد. در آیه ۳۵ محمد آمده است: «پس سستى نورزيد و [كافران را] به آشتى مخوانيد [كه‌] شما برتريد و خدا با شماست و از [ارزش‌] كارهايتان هرگز نخواهد كاست».
[[آیه ۳۵ سوره محمد]] مضمون مشابهی با آیه ۱۳۹ آل‌عمران دارد. در آیه ۳۵ محمد آمده است: «پس سستى نورزيد و [كافران را] به آشتى مخوانيد [كه‌] شما برتريد و خدا با شماست و از [ارزش‌] كارهايتان هرگز نخواهد كاست».
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۲۸۱

ویرایش