۱۷٬۰۳۵
ویرایش
(←پانویس) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
'''غصب''' یعنی تسلط بر مال یا حق دیگری از روی ظلم که از [[گناهان کبیره]] است. | '''غصب''' یعنی تسلط بر مال یا حق دیگری از روی ظلم که از [[گناهان کبیره]] است. موضوع غصب میتواند عین، منفعت و یا حق باشد. | ||
موضوع غصب میتواند عین، منفعت و یا حق باشد. | |||
برای غصب، دو [[احکام عملی|حکم تکلیفی]]ِ حرمت فعل غصب، و وجوب برگرداندن شیء غصب شده و [[احکام وضعی|حکم وضعی]] [[ضمان ید]] در غصب عین و منفعت جاری است. | برای غصب، دو [[احکام عملی|حکم تکلیفی]]ِ حرمت فعل غصب، و وجوب برگرداندن شیء غصب شده و [[احکام وضعی|حکم وضعی]] [[ضمان ید]] در غصب عین و منفعت جاری است. | ||
خط ۱۰: | خط ۸: | ||
در تعریف غصب گفته شده که غصب آن است که انسان از روی ظلم بر مال یا حق کسی مسلط شود.<ref>رساله توضیح المسائل امام خمینی، احکام غصب، ص۵۳۳.</ref> | در تعریف غصب گفته شده که غصب آن است که انسان از روی ظلم بر مال یا حق کسی مسلط شود.<ref>رساله توضیح المسائل امام خمینی، احکام غصب، ص۵۳۳.</ref> | ||
غصب از بزرگترین حرام ها شمرده شده است | غصب از بزرگترین حرام ها شمرده شده است.{{مدرک}} اگر کسی مرتکب آن شود، در [[قیامت]] به [[عذاب]] سختی گرفتار خواهد شد. از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول اسلام(ص)]] روایت شده است: «هرکس یک وجب از زمین دیگری را غصب کند، در قیامت آن زمین را از هفت طبقه آن مثل طوق به گردن او میاندازند».<ref>بهجت گیلانی فومنی، جامع المسائل، ۱۴۲۶ق، ج۴، ص۵۷۵.</ref> | ||
== موضوع غصب == | == موضوع غصب == | ||
بنا بر نظر برخی فقها موضوع غصب یا همان مغصوب میتواند صورتهای مختلفی داشته باشد: | بنا بر نظر برخی فقها موضوع غصب یا همان مغصوب میتواند صورتهای مختلفی داشته باشد: | ||
خط ۱۶: | خط ۱۴: | ||
۱. عین مال به همراه منفعت از یک شخص غصب شود؛ مانند غصب خانه از مالک آن.<ref>موسوی خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه مطبوعات دار العلم، ج۲، ص۱۷۲.</ref> | ۱. عین مال به همراه منفعت از یک شخص غصب شود؛ مانند غصب خانه از مالک آن.<ref>موسوی خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه مطبوعات دار العلم، ج۲، ص۱۷۲.</ref> | ||
۲. عین مال به همراه منفعت از دو شخص غصب شود؛ مثل غصب عین | ۲. عین مال به همراه منفعت از دو شخص غصب شود؛ مثل غصب عین مستأجره از موجر و مستأجر.<ref>موسوی خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه مطبوعات دار العلم، ج۲، ص۱۷۲.</ref> | ||
۳. عین مال بدون منفعت غصب شود؛ مانند اینکه مستأجر در مدت اجاره عین مستأجره را از مالک غصب کند.<ref>موسوی خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه مطبوعات دار العلم، ج۲، ص۱۷۲.</ref> | ۳. عین مال بدون منفعت غصب شود؛ مانند اینکه مستأجر در مدت اجاره عین مستأجره را از مالک غصب کند.<ref>موسوی خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه مطبوعات دار العلم، ج۲، ص۱۷۲.</ref> | ||
خط ۲۹: | خط ۲۷: | ||
=== حکم تکلیفی === | === حکم تکلیفی === | ||
حرمت فعل غصب و وجوب برگرداندن چیزی که غصب شده به شخصی که از او غصب شده یا به ولیّ او | حرمت فعل غصب و وجوب برگرداندن چیزی که غصب شده به شخصی که از او غصب شده یا به ولیّ او.<ref>موسوی خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه مطبوعات دار العلم، ج۲، ص۱۷۲.</ref>گفته شده برای حرمت غصب در کلام فقها استدلال به تمام ادله فقهی یعنی [[قرآن|کتاب]]، [[سنت]]، [[عقل]] و [[اجماع]] یافت میشود.<ref>شراره، احکام الغصب فی الفقه الاسلامی، ۱۳۹۵ق، ص۸۱.</ref> | ||
گفته شده برای حرمت غصب در کلام فقها استدلال به تمام ادله فقهی یعنی | |||
=== حکم وضعی === | === حکم وضعی === | ||
حکم وضعی غصب، [[ضمان]] است؛ به معنای این که آنچه غصبشده، تلف و خسارت آن بر گردن غاصب است و اگر تلف شد باید جایگزین آن را به صاحبش بپردازد که به آن [[ضمان ید]] گفته میشود.<ref>موسوی خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه مطبوعات دار العلم، ج۲، ص۱۷۳.</ref> حکم ضمان در جایی ثابت است که عین یا مال، غصب شده باشد؛ اما در جایی که چیزی که غصب شده از حقوق باشد ضمان جاری نیست.<ref>موسوی خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه مطبوعات دار العلم، ج۲، ص۱۷۳.</ref> | |||
حکم ضمان در جایی ثابت است که عین یا مال، غصب شده باشد؛ اما در جایی که چیزی که غصب شده از حقوق باشد ضمان جاری نیست.<ref>موسوی خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه مطبوعات دار العلم، ج۲، ص۱۷۳.</ref> | |||
== برخی آثار غصب == | == برخی آثار غصب == | ||
گفته شده اگر [[لباس نمازگزار]] غصبی باشد [[نماز| | گفته شده اگر [[لباس نمازگزار]] غصبی باشد [[نماز|نمازخواندن]] با آن لباس صحیح نیست.<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۵۹.</ref> | ||
به فتوای برخی از فقها نماز خواندن در مکان مغصوب جایز نیست.<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۶۱.</ref> | به فتوای برخی از فقها نماز خواندن در مکان مغصوب جایز نیست.<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۶۱.</ref> | ||
یکی از شرایط صحت وضو مباح بودن آب وضو شمرده شده است یعنی آب وضو نباید غصبی باشد؛<ref>طباطبایی یزدی، العروه الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۳۸۱.</ref> همچنین بنابر نظر برخی از [[مجتهد|فقها]] بنابر احتیاط مستحب فضایی که شخص در آن وضو میگیرد نیز باید [[مباح]] یعنی | یکی از شرایط صحت وضو مباح بودن آب وضو شمرده شده است یعنی آب وضو نباید غصبی باشد؛<ref>طباطبایی یزدی، العروه الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۳۸۱.</ref> همچنین بنابر نظر برخی از [[مجتهد|فقها]] بنابر [[احتیاط مستحب]] فضایی که شخص در آن [[وضو]] میگیرد نیز باید [[مباح]] یعنی غیرمغصوب باشد.<ref>رساله توضیح المسائل امام خمینی، احکام غصب، ص۶۳.</ref> | ||
یکی دیگر از شرایط صحت وضو مباح بودن ظرف آب وضو است.<ref>رساله توضیح المسائل امام خمینی، احکام غصب، ص۶۴.</ref> | یکی دیگر از شرایط صحت [[وضو]] مباح بودن ظرف آب وضو است.<ref>رساله توضیح المسائل امام خمینی، احکام غصب، ص۶۴.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== |
ویرایش