آیه ۳۰ سوره مطففین

از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از مطففین ۳۰)
مقالهٔ آیه ۳۰ سوره مطففین با مقالات ارتباط دارد.
آیه ۳۰ سوره مطففین
مشخصات آیه
واقع در سورهمطففین
شماره آیه۳۰
جزء۳۰
اطلاعات محتوایی
شأن نزولدارد
دربارهتمسخر مؤمنان توسط مجرمان


آیه ۳۰ سوره مُطَفِّفین برخورد مجرمان را بیان می‌دارد که وقتی از کنار مؤمنان می‌گذشتند با اشاره به یکدیگر آن‌ها را مسخره می‌کردند.[۱] «یتَغَامَزُون» به معنی عیب‌جویی با اشاره چشم و دست است و گاه برای هرگونه عیب‌جویی به کار می‌رود.[۲]

﴿وَإِذَا مَرُّوا بِهِمْ يَتَغَامَزُونَ ۝٣٠ [مطففین:30]|﴿و چون بر ایشان می‌گذشتند اشاره چشم و ابرو با هم رد و بدل می‌کردند ۝٣٠

این آیه دومین مورد از برخورد مجرمان و کافران را بیان می‌دارد که در ذیل آیات ۲۹ تا ۳۱ مطففین آمده است.[۳] در آیه ۲۹ خندیدن مجرمان بر مؤمنان را می‌گوید. در آیه ۳۰ می‌گوید وقتی مؤمنان بر کافران می‌گذشتند، آن‌ها با اشاره چشم و ابرو، مؤمنان را مسخره می‌کنند.[۴] آیه ۳۱ مورد دیگری را ذکر می‌کند که وقتی به نزد خانواده خود می‌رفتند از آنچه انجام داده بودند خوشحالی می‌کردند.[۵] در نهایت در آیه ۳۲ چهارمین مورد را ذکر می‌کند که وقتی مؤمنان را می‌دیدند آن‌ها را گمراه می‌خواندند.[۶] خداوند در آیه ۳۳ مطففین تذکر می‌دهد که کافران، نگهبانِ مؤمنان نیستند تا بخواهند بر آنان طعنه زنند. کافران بهتر است مشغول اعمال خود باشند.[۷]

برای آیه ۳۰ سوره مطففین و آیات قبل و بعد آن، دو شأن نزول نقل شده است:

  • برخی مفسران شیعه[۸] و اهل‌سنت[۹] نقل کرده‌اند که امام علی(ع) به‌همراه تعدادی از مسلمانان از جایی می‌گذشتند که منافقان آن‌ها را دیده و به آن‌ها خندیدند و مسخره‌ٔشان کردند. بعد نزد دوستانشان رفته گفتند اَصلَع (کم‌مو و کچل) را دیدیم و خندیدند. سپس این آیات سوره مطففین نازل گردید. برخی مفسران احتمال نزول آیه به‌جهت این شأن نزول را قوی‌تر دانسته‌اند.[۱۰]

پانویس

  1. طباطبائی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۲۳۹.
  2. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص۲۸۵.
  3. «سوره مطففین آیه ۲۹ تا ۳۶ / متلک‌های مجرمان به مؤمنان»، سایت تبیان.
  4. طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۶۹۳.
  5. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص۲۸۵.
  6. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص۲۸۶.
  7. طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۶۹۴.
  8. مدرسی، من هدی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۱۷، ص۴۲۸.
  9. فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۳۱، ص۹۴.
  10. مدرسی، من هدی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۱۷، ص۴۲۸.
  11. مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۸، ص۱۱۵؛ فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۳۱، ص۹۴.

منابع

  • «سوره مطففین آیه ۲۹ تا ۳۶ / متلک‌های مجرمان به مومنان»، سایت تبیان، تاریخ بازدید ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
  • طباطبائی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: محمدجواد بلاغی، تهران، ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش.
  • فخر رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق.
  • مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت،‌ دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
  • مدرسی، سید محمدتقی، من هدی القرآن، تهران، دارمحبی الحسین، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.
  • مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ۱۳۷۴ش.