علی بن محمد بن یوسف بن مهجور
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | علی بن محمد بن یوسف بن مهجور |
| مذهب | شیعه |
| اطلاعات حدیثی | |
| راویان از او | نجاشی |
| اعتبار | ثقه |
| شهرت | روایت مناجات شعبانیه |
ابوالحسن علی بن محمد بن یوسف بن مهجور ملقب به ابن‌خالویه و فارسی، از استادان و راویان شیعه در قرن چهارم قمری بود. برخی از رجال‌شناسان ، او را راوی مناجات شعبانیه می‌دانند.
جایگاه
نام علی بن محمد بن یوسف در کتاب‌های رجالی پیش از احمد بن علی نجاشی (درگذشت ۴۶۳ق) نیامده است. محمدتقی شوشتری، رجال‌شناس ، عدم ذکر نام ابن‌خالویه را از سوی شیخ طوسی (درگذشت ۴۶۰ق)، غفلت وی گفته است.[۱] نجاشی او را ثقه، شیعه و استاد تعدادی از راویان، و نویسنده سه کتاب در اَعمال ماه‌های رجب و شعبان و رمضان نوشته است[۲] و گفته که بیشتر کتاب‌های ابن‌خالویه را خریده است.[۳] نجاشی همچنین از فردی بنام قاضی ابوالحسن علی بن محمد بن یوسف، خبری را از امام صادق(ع) نقل کرده است[۴] ابوالقاسم خویی گزارش این دو خبر و دو راوی نجاشی را مغایر هم دانسته است. زیرا به‌نظرش اگر هر دو راوی یکی باشد، امکان ندارد که نجاشی، یکبار با واسطه (غیر معاصر) و بار دیگر بی‌واسطه (معاصر) از او نقل کند.[۵] در کتاب ریحانةالادب، علی بن محمد از مشایخ حدیثی شیعه در قرن چهارم قمری ثبت شده است.[۶]
شهرت
محمدتقی شوشتری، محمدعلی موحد ابطحی، هر دو رجال‌شناس و آقا بزرگ تهرانی، کتاب‌شناس گفته‌اند علی بن محمد بن‌خالویه، راوی مناجات شعبانیه است نه حسین بن محمد/احمد بن‌خالویه.[۷] نخستین بار سید ابن طاووس (درگذشت:۶۶۴ق) در کتاب اقبال الاعمال، متن مناجات شعبانیه را آورد و به نقل از استادش، محمد بن ابی‌النجار، نام راوی آن را ابوعبدالله حسین بن محمد بن خالویه (درگذشت:۳۷۰ق) عنوان کرد.[۸]
پانویس
- ↑ تستری، قاموس الرجال، ۱۴۱۵ق، ج۷، ص۵۷۷.
- ↑ نجاشی، فهرست اسماء مصنفی الشیعه، ص۲۶۸.
- ↑ نجاشی، فهرست اسماء مصنفی الشیعه، ص۲۶۸.
- ↑ نجاشی، فهرست اسماء مصنفی الشیعه، ص۳۵۵و۳۵۶.
- ↑ خویی، معجم رجال‌الحدیث، ۱۴۰۹ق، ج۱۲، ص۱۷۸و۱۷۹.
- ↑ مدرس تبریزی، ریحانةالادب، ۱۳۶۹ش، ج۷، ص۵۶.
- ↑ تستری، قاموس الرجال، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۴۴۷؛ موحد ابطحی، تهذیب المقال، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۲۵۷؛ آقابزرگ تهرانی، طبقات اعلام الشیعه، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۲۰۸.
- ↑ ابن‌طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ص ۶۸۵ تا ۶۸۸.
منابع
- منزوی (آقابزرگ تهرانی)، علی‌نقی، طبقات اعلام الشیعه، قم، اسماعیلیان، ۱۳۷۲ش.
- نجاشی، احمد بن علی، فهرست اسماء مصنفی الشیعه، قم، دفتر نشر اسلامی، ۱۴۱۸ق.
- ابن‌طاووس، علی بن موسی، اقبال الاعمال، تهران، دار الكتب الاسلاميه، چ دوم، ۱۴۰۹ق.
- تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، قم، دفتر نشر اسلامی، چ دوم، ۱۴۱۵ق.
- موحد ابطحی، محمدعلی، تهذیب المقال، نجف، چاپخانه (مطبعه) آداب، ۱۳۹۰ق.
- موسوی خویی، ابوالقاسم، معجم رجال‌الحدیث، قم، موسس اسلامی خویی، ۱۴۰۹ق.
- مدرس تبریزی، ریحانةالادب، تهران، نشر خیام، ۱۳۶۹ش.