بحث:مراتب نفس
@Sultanmoradi: با سلام و عرض ادب
مدخل بیشتر با رویکرد اخلاقی و عرفانی نوشته شده و به فلسفه اصلا نپرداخته است؛ در حالی که در فلسفه به ویژه حکمت متعالیه، ملاصدرا از آن بحث کرده و قوای نفس را همان مراتب نفس شمرده است. «عنوان قوای نفس در فلسفه مشاء به کار رفته، ولی این مسئله در حکمت متعالیه با عنوان مراتب نفس بحث شده است». قوای نفس در فلسفه ملاصدرا، مراتب نفس به شمار می‌روند. عبودیت، درآمدی بر نظام حکمت صدرایی، ۱۳۹۱ش، ج۳، ص۱۵۱ و ۲۱۳ - ۲۱۵.
همچنین از نظر ملاصدرا، همانطور که عالَم به سه دسته مادی (طبیعت)، مثالی و عقلی تقسیم می‌شود، انسان نیز به لحاظ ادراکات سه‌گانه‌اش دارای سه مرحله و مرتبه ماده، مثال و عقل است. (نگاه کنید به: ملاصدرا، المبدأ و المعاد، ۱۳۵۴ش، ص. ۴۳۵؛ ملاصدرا، اسفار، ۱۹۸۱م، ج۹، ص۲۱ و ۲۲) با تشکر --رضا باذلی (بحث) ۱۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۸:۱۵ (+0330)
@Bazeli: سلام. ممنون از توجه شما.
همانطور که گفتید، مدخل بیشتر با رویکرد اخلاقی و عرفانی نوشته شده است. در مشورتی که در مراحل اولیه، با مسئولان امر داشتم، به این نتیجه رسیدیم که پرداختن به مراتب فلسفی نفس اولاً در اولویت نیست و ثانیاً بحث مفصلی است که نیاز به مدخلی جداگانه دارد. در هرحال، چنانچه زمانی تصمیم بر نوشتن مدخلی با رویکرد فلسفی به مراتب نفس(نباتی، حیوانی، ناطقه و...)، انواع قوای نفس، و کمالات فلسفی نفس گرفته شود، همانطور که فرمودید باید به مباحث صدرا و علاوه بر آن بوعلی، فارابی و شیخ اشراق توجه شود. منشأ پیشا اسلامی و یونانی مراتب هم باید بیاید.--Sultanmoradi (بحث) ۱۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۸:۳۲ (+0330)
اگر بناست فقط رویکرد اخلاقی و عرفانی نوشته شود، دست کم باید یا با الگو یا داخل متن این رویکرد را ذکر کرد والا این مدخل به این صورت ناقص است. مخاطب که نمی‌داند نویسنده با مسئولان مشورت کرده و تصمیم گرفته‌اند فقط رویکرد اخلاقی و عرفانی نوشته شود. این را باید یکجایی نشان دهید. با تشکر--رضا باذلی (بحث) ۱۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۸:۴۱ (+0330)
@Shamsoddin: ، @Fallah: ، @Salehi: با سلام و خسته‌نباشید. نکته آقای باذلی نیاز به تصمیم‌گیری دارد. همان طور که قبلاً صحبت شد، پیشنهاد من این است که اگر ورود مباحث فلسفی در اولویت است، یک صفحه جداگانه نوشته شود و لینک آن در ابتدای صفحه گذاشته شود. چون اشاره حتی گذرا به مباحث فلسفی دربارۀ مراتب نفس حجمی بیشتر از حتی مجموع چیزهایی که در این صفحه آمده خواهد داشت. علاوه بر این، مباحث فلسفی مراتب نفس(به ویژه در فلسفه مشاء و اشراق)، تطبیق زیادی بر مباحث اخلاقی ندارد، اگر چه از طریق مبحث قوای نفس (شهویه، غضبیه و ...) می‌توان ارتباط‌هایی برقرار کرد که در متن حاضر با اشاره به آراء خواجه‌نصیر سعی کردم پوشش بدهم؛ اما ربط دادن اینها به هم، در فیلسوفانی که خودشان تصریحی به این ارتباط ندارند تبدیل به «مطالعۀ مرتبۀ اول» می‌شود که از سیاست ویکی‌نویسی خارج است. اما اگر تصمیم بر این بشود که هم بحث‌های فلسفی دربارۀ مراتب نفس در همین صفحه بیاید، بایستی دربارۀ حجم صفحه گفت و گو کنیم. علاوه براین ربط دادن مطالب به هم به نظرم سخت خواهد بود. با تشکر. --Sultanmoradi (بحث) ۱۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۲۱:۱۷ (+0330)
چند نکاتی چند
با سلام خدمت شما نویسنده محترم و اما ذکر چند نکته:
- به نظر میاد نکته جناب دکتر باذلی صحیح است. اگر رویکرد مقاله اخلاقی و عرفانی است باید از عنوان یا الگویی در ابتدا و ... استفاده شود که به فهم مخاطب کمک کند وگرنه تعریف مراتب نفس به صرف اصطلاح عرفانی و اخلاقی در سرشناسه حتی می‌تونه غلط باشه. فالامر الیکم برادر.
- عنوان مفهوم یا مفهومشناسی بعد از شناسه و در ابتدا قرار نمی‌گیرد وقتی که شما عنوان مهتر «اهمیت و جایگاه» در مقاله دارید. به نظر می‌رسه که باید جای این عناوین عوض بشه.
- یکی از مهمترین قسمت‌های مدخل شما، سرشناسه است که در آن به مفهومشناسی عنوان مقاله پرداخته‌اید. سرشناسه شما از متن مقاله گرفته شده که پانویس ندارد. اگر پانویس مربوطه، اولین پانویس بعد از آن است، باز مناسب به نظر نمی‌رسد.
- در لینک‌دهی دقت بفرمائید. لینک کردن عرفان اسلامی به عرفان نظری کامل نمی‌باشد. اگر کلمه لینک مناسب ندارد، اصراری به لینک دادن نیست.
- به نظر عبارت «بیانگر مرتبه‌ای از کمال نفس» یا «بیانگر مراحل کمال نفس» کامل نیست؛ زیرا این مفاهیم نفس می‌توانند مراتب نفس یا مراحل نفس باشند اما مراتب کمال نفس یا مراحل کمال نفس، چیزی اضافه‌تر از آن است.
- موارد ادعایی و تحقیق دست اول در مقاله شما زیاد به چشم می‌خورد. به‌عنوان نمونه، جمله ابتدایی بخش اهمیت، به‌صورت گزارشی ذکر نشده و همراه با ادعاست و به نظر این متن تحقیق دست اول است. کلمه بسیاری که در متن وجود دارد، اگر جزو ادعای شخص است که باید همراه با مدعی ذکر شود. یعنی به این صورت: مطهری از ... می‌داند.
- در ضمن، در متن جمله ابتدایی بخش اهمیت، ذکر کرده‌اید که بسیاری از پژوهشگران و مدرسان اخلاق اسلامی، پانویس به شهید مطهری و غرویان زده شده. به نظر شما شهید مطهری و آقای غرویان از پژوهشگران اخلاق اسلامی هستند؟
با تشکر از شما نویسنده محترم یاعلی --Gholampour (بحث) ۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۵۷ (+0330) @Gholampour: با سلام و تشکر ویژه بابت دقت نظر حضرتعالی و وقتی که گذاشتید. من مواردی که فرموده بودید رو سعی میکنم به ترتیب پاسخ بدم:
- نکته‌ای که شما فرمودید و آقای بازلی فرمودید درسته و با تمهیدی که آقای شمس‌الدینی فرموده‌ن حل میشه انشالله.
- دربارۀ ترتیب بخشها، به نظرم در این مدخل بحث مفهومشناسی مهمتر از جایگاهه. با توجه به اینکه باید مشخص بشه این مدخل از چه دیدگاهی به مفهوم مراتب نفس مینگرد.
- مسئله لینک کاملاً درسته و اصلاح شد.
- دربارۀ مراتب کمال نفس: این عبارت به طور ویژه در بسیاری از منابعی که نگاه عرفانی دارند بیان میشه و منشأش هم اینه که نفس در همه این مراحل واحده ولی با طی هر مرحله به کمالی دست پیدا میکنه که در مرحله قبل نداشته. اساساً مراتب نفس در نگاه عرفانی، مراحلی در مسیر سلوک نفس هستند.
- جمله اول در بخش اهمیت اصلاح شد.
- درباره ادعاهای دست اول، متوجه موردی نشدم. اگر منظورتان وجود عباراتی مثل «بسیاری از محققان» یا «برخی محققان» است، به نظرم این عبارات ادعای دست اول دربارۀ موضوع نیستند و فقط اعلام میکند پژوهشگر که در حال تحقیق مرتبۀ دوم بوده است با محققان کمی مواجه شده که چنین مدعیاتی داشته اند یا محققان زیادی. همچنین، اگر منظورتان ارائه دسته بندی است، ای هم به نظرم تحقیق را دست اول نمیکند. باز هم اگر به نظرتان جایی هست که خلاف این موارد است بفرمایید.
ممنونم Sultanmoradi (بحث) ۲۴ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۵۲ (+0330) @Sultanmoradi: و @Bazeli:
- مدخل قوای نفس را می‌نویسیم و با الگوی درباره۲ رویکردها را نشان می‌دیم.
- لطفا به نسخه اصلی کتب ارجاع بدید نه ترجمه آنها--Shamsoddin (بحث) ۵ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۱۴ (+0330)