پرش به محتوا

پرسش:آیا پیامبر(ص) تلاشی در تعلیم زنان داشته است؟: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی شیعه
imported>Pourghorbani
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Pourghorbani
جزبدون خلاصۀ ویرایش
(بدون تفاوت)

نسخهٔ ‏۱۸ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۱۱

مورخان معتقدند برخی زنان در زمان پیامبر(ص) با سواد بودند و پیامبر به آنها دستور می‌داد تا به دیگر زنان نیز آموزش دهند.[۱] بلاذری از تاریخ نگاران قرن سوم در کتاب فتوح البلدان نقل می‌کند که هنگام ظهور اسلام در مکه تنها هفده نفر با سواد بودند که پنج نفر از آن‌ها زن بودند. او حَفْصه‌ (همسر پیامبر اکرم‌)، ام‌کلثوم دختر عُقْبه، عایشه ‌دختر سَعد، کریمه ‌دختر مقداد، شفاء دختر عَدَویه‌، را از زنان باسواد مسلمان نام می‌برد.[۲]

بلاذرى پس از شمردن‏ اسامى آن‏‌ها می‌گوید شفاء دختر عَدَویه‌ زن قرشى است که در دوره جاهلیت پیش از ظهور اسلام خواندن و نوشتن‏ می‌دانست. این زن مسلمان شده و از مهاجران‏ اولیه و از زنان فاضله به شمار می‌رود.[۳]

به گفته بلاذرى این زن همان است که با دستور پیامبر(ص) به حفصه همسر پیامبر خواندن و نوشتن ‏آموخت.[۴] به همین خاطر حفصه را جزء دارندگان‏ مصاحف آورده‌اند.[۵]

بخارى از محدثان معتبر اهل سنت در قرن سوم نقل کرده است که زنان از پیامبر خواستند وقت بیشتری را برای آموزش آن‌ها قرار دهد. پیامبر درخواست زنان را پذیرفت و روزی را برای آموزش و وعظ آن‌ها اختصاص داد.[۶]

برخی پژوهشگران بیان می‌کنند که دختر پیامبر اکرم(ص) و همسران او در زمان حیات و پس از رحلت او مرجع در مسایل ‏دینى و فقهى بودند و خانه هر یک از آن‌ها مانند مدرسه‏‌اى بود که دوستداران دانش و حدیث در آن‏ جمع می‌شدند و به فراگرفتن احکام شریعت و انواع دانش و حکمت‏ مشغول می‌شدند.[۷]

به گفته برخی محققان، بزرگان صحابه بسیارى مسایل دقیق و مهم را از زنان پیامبر(ص) می‌پرسیدند.[۸] آن‌ها معتقدند زن در روزگار پیامبر و صدر اسلام از مصادر دانش و مورد تایید دین و پذیرش جامعه بود.[۹]

ذهبى از مورخان اهل سنت در قرن هشتم در کتاب میزان ‏الاعتدال فی نقدالرجال که آن را به نقد راویان حدیث و میزان صداقت و جایگاه‏ علمى آن‌ها اختصاص داده، در باب زنان محدث می‌گوید: من از بین زنان محدث کسى را نمی‌شناسم که در این زمینه متهم و متروک‏ شده باشد.[۱۰]

ابن‌حجر عسقلانى از مورخان قرن نهم در کتاب الاصابه تعداد ۱۵۵۲ نفر[۱۱] و ابن اثیر در کتاب اسدالغابه‏ بیش از ‏هزار نفر از زنان صحابه رسول خدا را نام می‌برند، که از مصادر فقه، حدیث، تفسیر، تاریخ و سیره ‏بودند.[۱۲]


پانویس

  1. بلاذری، فتوح البلدان، مكتبة النهضة المصريه، ج۳، ص۵۸۰.
  2. بلاذری، فتوح البلدان، مكتبة النهضة المصريه، ج۳، ص۵۸۰.
  3. بلاذری، فتوح البلدان، مكتبة النهضة المصريه، ج۳، ص۵۸۰؛ ابن حجر عسقلانى، الاصابه فی ‏تمییز الصحابه، کتاب النساءات، ۱۴۱۵ق، ص۶۱۹؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج‏۸، ص۱۹۶.
  4. بلاذری، فتوح البلدان، مكتبة النهضة المصريه، ج۳، ص۵۸۰.
  5. رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۴۶ش، ص۳۸۵.
  6. بخاری، صحیح البخارى، ۱۴۲۲ق، ج‏۱، ص۳۰.
  7. الصعیدى، فی‌ میدان‏ الاجتهاد، ۱۳۵۴، ص۳۴-۳۵.
  8. افغانى، الاسلام ‏والمراة، ۱۳۴۶ق، ص۱۰۲.
  9. صعیدى، فی‌ میدان‏ الاجتهاد،۱۳۵۴، ص۳۴-۳۵.
  10. ذهبی، میزان الاعتدال فی نقد الرجال، ۱۳۸۲ق، ج‏۳، ص۳۹۵.
  11. ابن حجر عسقلانى، الاصابه فی ‏تمییز الصحابه، ۱۴۱۵ق، ج‏۵، ص ۲۱۹-۴۸۳.
  12. ابن اثیر، اسدالغابه، ۱۴۱۵ق، ج‏۵، ص۳۸۹ تا آخر.

منابع

  • ابن اثیر، أسد الغابة في معرفة الصحابه، بیروت، دار الكتب العلميه، ۱۴۱۵ق.
  • ابن‌حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق.
  • ابن سعد، الطبقات الکبری، بیروت، دار صادر، بی‌تا.
  • الافغانی، سعید، الاسلام ‏والمراة، دمشق، المطبع الترقی، ۱۳۴۶ق.
  • الصعیدی، عبد المتعال، فی میدان الاجتهاد،مجله الرساله، ۲۴ ذی القعده ۱۳۵۴.
  • بخاری، محمّد بن اسماعیل، صحیح البخاری، تحقیق: محمد زهیر بن ناصر،‌ دار طوق النجاة، ۱۴۲۲ق.
  • بلاذری، احمد بن یحیی، فتوح البلدان، قاهره،مكتبة النهضة المصرية، بی‌تا.
  • ذهبی، محمد بن احمد، ميزان الاعتدال في نقد الرجال، بیروت، دار المعرفة للطباعة والنشر، ۱۳۸۲ق.
  • رامیار، محمود، تاریخ قرآن، تهران، شرکت سهامی نشر اندیشه، ۱۳۴۶ش.
آیا می‌دانستید که... جدیدترین پرسش‌ها
درگاه:پرسش/آیا می‌دانستید