پرش به محتوا

حریم خصوصی: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۵ ژانویهٔ ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح پاراگراف‌بندی، حذف برخی موارد غیرمرتبط با ویکی‌شیعه و ساده‌سازی جملات پیچیده)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۰: خط ۱۰:
به باور پژوهشگران مسلمان، اگرچه واژه حریم خصوصی در متون دینی ذکر نشده<ref>سرافرازی، نگرش فقهی حقوقی بر حریم‌های خصوصی، ۱۳۹۱ش، ص۴۳.</ref> و بخشی مدون و مستقل در منابع فقهی به آن اختصاص داده نشده است؛ ولی مصادیق حریم خصوصی از جمله مسکن، اموال، اسرار، اطلاعات شخصی و خانوادگی، ارتباطات و آبروی اشخاص در آموزه‌های دینی و در ابواب مختلف فقهی محترم شمرده شده‌اند.<ref>شهباز قهفرخی، «حریم خصوصی فیزکی افراد در آیینه فقه امامیه و حقوق ایران»،‌ ص۵۶؛ قنواتی و جاور، «حریم خصوصی؛ حق یا حکم»، ص۸-۹.</ref> بر این اساس، آموزه‌ها، احکام و قواعدی همچون نهی از [[تجسس]] در امور شخصی و اطلاعات دیگران،<ref>سوره حجرات، آیه ۱۲؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۲، ص۲۵۲.</ref> تلقی آبروی [[مؤمن]] به مثابه خون او،<ref>هاشمی خویی و دیگران، منهاج البراعة فی شرح نهج‌البلاغه، ۱۴۰۰ق، ج۸، ص۳۸۴؛ الدینوری، فیض الباری علی البخاری، ۱۴۲۹ق، ص۴۱۱.</ref> حرمت اهانت به [[مؤمن]]، [[غیبت|حرمت غیبت]]،<ref>انصاری، المکاسب، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۴۲.</ref> [[حرمت اکل مال به باطل]]، اصل برائت، تقبیح سوءظن، [[اشاعه فحشا|منع اشاعه فحشا]]،<ref>سوره نور، آیه ۱۹.</ref> ممنوعیت ورود به منازل بدون اجازه،<ref>سوره نور، آیه ۲۷-۲۸.</ref> نهی از افشای اسرار،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۲۶.</ref> و عدم ضمان در برابر جنایت بر ناقض حریم خصوصی<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۲۹۰-۲۹۱.</ref> از جلوه‌های حمایت شریعت اسلامی از حریم خصوصی افراد دانسته شده است.<ref>سرافرازی، نگرش فقهی حقوقی بر حریم‌های خصوصی، ۱۳۹۱ش، ص۴۳-۴۴؛ قنواتی و جاور، «حریم خصوصی؛ حق یا حکم»، ص۸-۹.</ref>
به باور پژوهشگران مسلمان، اگرچه واژه حریم خصوصی در متون دینی ذکر نشده<ref>سرافرازی، نگرش فقهی حقوقی بر حریم‌های خصوصی، ۱۳۹۱ش، ص۴۳.</ref> و بخشی مدون و مستقل در منابع فقهی به آن اختصاص داده نشده است؛ ولی مصادیق حریم خصوصی از جمله مسکن، اموال، اسرار، اطلاعات شخصی و خانوادگی، ارتباطات و آبروی اشخاص در آموزه‌های دینی و در ابواب مختلف فقهی محترم شمرده شده‌اند.<ref>شهباز قهفرخی، «حریم خصوصی فیزکی افراد در آیینه فقه امامیه و حقوق ایران»،‌ ص۵۶؛ قنواتی و جاور، «حریم خصوصی؛ حق یا حکم»، ص۸-۹.</ref> بر این اساس، آموزه‌ها، احکام و قواعدی همچون نهی از [[تجسس]] در امور شخصی و اطلاعات دیگران،<ref>سوره حجرات، آیه ۱۲؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۲، ص۲۵۲.</ref> تلقی آبروی [[مؤمن]] به مثابه خون او،<ref>هاشمی خویی و دیگران، منهاج البراعة فی شرح نهج‌البلاغه، ۱۴۰۰ق، ج۸، ص۳۸۴؛ الدینوری، فیض الباری علی البخاری، ۱۴۲۹ق، ص۴۱۱.</ref> حرمت اهانت به [[مؤمن]]، [[غیبت|حرمت غیبت]]،<ref>انصاری، المکاسب، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۴۲.</ref> [[حرمت اکل مال به باطل]]، اصل برائت، تقبیح سوءظن، [[اشاعه فحشا|منع اشاعه فحشا]]،<ref>سوره نور، آیه ۱۹.</ref> ممنوعیت ورود به منازل بدون اجازه،<ref>سوره نور، آیه ۲۷-۲۸.</ref> نهی از افشای اسرار،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۲۶.</ref> و عدم ضمان در برابر جنایت بر ناقض حریم خصوصی<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۲۹۰-۲۹۱.</ref> از جلوه‌های حمایت شریعت اسلامی از حریم خصوصی افراد دانسته شده است.<ref>سرافرازی، نگرش فقهی حقوقی بر حریم‌های خصوصی، ۱۳۹۱ش، ص۴۳-۴۴؛ قنواتی و جاور، «حریم خصوصی؛ حق یا حکم»، ص۸-۹.</ref>


== مفهوم‌شناسی ==
حقِ داشتن حریم خصوصی یا حق خلوت از پایه‌های تحقق حقوق بشر در نظام‌های مردم‌سالار دانسته شده که انسان را در مقابل تعرضات دیگران به زندگی خصوصی‌اش و نیز در برابر مداخلات دولت، مورد حمایت قرار می‌دهد.<ref>فتحی و شاهمرادی، «گستره و قلمرو حریم خصوصی در فضای مجازی»، ص۲۳۱؛ موسی‌زاده و مصطفی‌زاده، «نگاهی به مفهوم و مبانی حق بر حریم خصوصی در نظام حقوقی عرفی»، ص۴۶.</ref> این حق از ارزشمند‌ترین مفاهیم نظام‌های حقوقی محسوب شده که ارتباط تنگاتنگی با حفظ کرامت، حیثیت، آزادی، استقلال و تعیین سرنوشت انسان دارد و زمینه همزیستی مسالمت‌آمیز در جامعه را فراهم می‌آورد.<ref>انصاری، «حریم خصوصی و حمایت از آن در حقوق اسلام، تطبیقی و ایران»، ص۲؛ موسی‌زاده و مصطفی‌زاده، «نگاهی به مفهوم و مبانی حق بر حریم خصوصی در نظام حقوقی عرفی»، ص۴۶.</ref>
حقِ داشتن حریم خصوصی یا حق خلوت از پایه‌های تحقق حقوق بشر در نظام‌های مردم‌سالار دانسته شده که انسان را در مقابل تعرضات دیگران به زندگی خصوصی‌اش و نیز در برابر مداخلات دولت، مورد حمایت قرار می‌دهد.<ref>فتحی و شاهمرادی، «گستره و قلمرو حریم خصوصی در فضای مجازی»، ص۲۳۱؛ موسی‌زاده و مصطفی‌زاده، «نگاهی به مفهوم و مبانی حق بر حریم خصوصی در نظام حقوقی عرفی»، ص۴۶.</ref> این حق از ارزشمند‌ترین مفاهیم نظام‌های حقوقی محسوب شده که ارتباط تنگاتنگی با حفظ کرامت، حیثیت، آزادی، استقلال و تعیین سرنوشت انسان دارد و زمینه همزیستی مسالمت‌آمیز در جامعه را فراهم می‌آورد.<ref>انصاری، «حریم خصوصی و حمایت از آن در حقوق اسلام، تطبیقی و ایران»، ص۲؛ موسی‌زاده و مصطفی‌زاده، «نگاهی به مفهوم و مبانی حق بر حریم خصوصی در نظام حقوقی عرفی»، ص۴۶.</ref>


== مفهوم‌شناسی ==
حریم خصوصی، بخشی از زندگی هر فرد دانسته شده که در آن از آزادی در برابر بازخواست و کیفر حقوقی برخوردار است و تصمیم‌گیری درباره آن بخش و نیز اطلاع، ورود و نظارت بر آن، منحصرا در اختیار خود شخص است؛ بنابراین دیگر اشخاص حق ورود به آن قلمرو، مداخله و یا کسب اطلاعات از آن را بدون رضایت شخص ندارند.<ref>اسکندری، «ماهیت و اهمیت حریم خصوصی»، ص۱۵۷؛ انصاری، حقوق حریم خصوصی، ۱۳۸۶ش، ص۳۸-۳۹.</ref> منزل مسکونی، اماکن خصوصی، جسم افراد، آبرو، اطلاعات و ارتباطات خصوصی هر شخصی جزو حریم خصوصی او محسوب می‌شود.<ref>انصاری، حقوق حریم خصوصی، ۱۳۸۶ش، ص۳۸-۳۹.</ref>  
حریم خصوصی، بخشی از زندگی هر فرد دانسته شده که در آن از آزادی در برابر بازخواست و کیفر حقوقی برخوردار است و تصمیم‌گیری درباره آن بخش و نیز اطلاع، ورود و نظارت بر آن، منحصرا در اختیار خود شخص است؛ بنابراین دیگر اشخاص حق ورود به آن قلمرو، مداخله و یا کسب اطلاعات از آن را بدون رضایت شخص ندارند.<ref>اسکندری، «ماهیت و اهمیت حریم خصوصی»، ص۱۵۷؛ انصاری، حقوق حریم خصوصی، ۱۳۸۶ش، ص۳۸-۳۹.</ref> منزل مسکونی، اماکن خصوصی، جسم افراد، آبرو، اطلاعات و ارتباطات خصوصی هر شخصی جزو حریم خصوصی او محسوب می‌شود.<ref>انصاری، حقوق حریم خصوصی، ۱۳۸۶ش، ص۳۸-۳۹.</ref>  


Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۰۰۸

ویرایش