تبرک: تفاوت میان نسخه‌ها

'''تَبَرُّک''' درخواست خجستگی، میمنت و نوعی طلب التفات و لطف از [[خدا]] یا موجوداتی مقدس است که نزد خدا احترام خاص دارند. موضوع تبرک ‌می‌تواند انسان‌ها مانند [[پیامبران]]، [[امامان معصوم(ع)|امامان]] و اولیا و یا اشیاء و اماکنی مانند [[قرآن]] و [[کعبه]] باشد.  

افزون بر مستند بودن تبرک به شواهد قرآنی، [[احادیث]]، [[سنت نبوی|سنّت نبوی]] و [[سیره]] [[ائمه(ع)]]، صحت و جواز اعتقاد به تبرک بر اساس مبانی [[کلام امامیه|کلامی]] و روان شناختی نیز  قابل اثبات است. مشروعیت و جواز تبرک را پیروان همه مذاهب اسلامی پذیرفته‌اند و تنها [[وهابیت|وهابیون]] به تبعیت از دیدگاه [[ابن تیمیه]]، مشروعیت آن را انکار کرده‌اند.

تبرک به معانی خیر کثیر و فزونی، سعادت و ثبات تعریف شده است.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۰۵ق، ج۱۰، ص۳۹۵؛ راغب اصفهانی، مفردات غریب القرآن، ۱۴۰۴ق، ص۴۴؛ ابن فارس، معجم مقاییس اللغة، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۲۷.</ref> گفته شده این واژه در اصل، از زبان سامی و به معنای نزدیکی و قرابت است.<ref>جفری، واژه‌های دخیل، ۱۳۸۶ش، ص۱۲۶.</ref>

معنای جامع این واژه را فایده پایدار و ماندگار دانسته‌اند و دیگر معانی را به این معنا باز می‌گردانند.<ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۱۹۰.</ref> <br /> تبرک به معنای تیمن و مبارک شمردن نیز به کار رفته است.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۰۵ق، ج۱۰، ص۳۹۶؛ دهخدا، لغت‌نامه، ج۵، ص۳۰۲.</ref>

در اصطلاح دینی، تبرک عبارت است از طلب برکت، شگون و خیر  از خدا یا انسان و شیئی که خدا امتیاز ویژه‌ای به او بخشیده است؛ خواه برکت دنیوی باشد، مانند افزایش روزی، خواه اخروی، مانند علوّ درجات در آن دنیا؛ همچنین برکت می‌تواند مادی باشد یا معنوی. <ref>حمادة الجبرین، تسهیل العقیدة الاسلامیة، دار العصیمی، ج۱، ص۲۸۷؛ الموسوعه الفقهیه الکویتیه، ۱۴۰۷ق، ج۱۰، ص۶۹ ؛ ج۷، ص۴۸۸؛ جدیع، التبرک انواعه و احکامه، ۱۴۱۵ق، ص۴۳.</ref>  

تبرک از نظر مفهومی و مصداقی با [[توسل]] قرابت بسیاری دارد، به ویژه هرگاه که برای رسیدن به خیر معنوی تبرک صورت گیرد. برخی معتقدند که چون حقیقت تبرک، [[توسل]] است؛ تفاوتی میان این دو نیست؛ اما این دو مفهوم، تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند به این صورت که توسل عبارت است از واسطه قرار دادن امور یا اشخاص محترم و مقدس به پیشگاه خداوند برای رسیدن به خواسته‌ای و تبرک طلب خیر و برکت مادی و معنوی‌ است که خداوند در آنها قرار داده است.<ref>الموسوعه الفقهیه، ۱۴۰۷ق، ج۱۰، ص۶۹.</ref>

واژه تبرک در [[قرآن مجید]] به کار نرفته است، اما ماده آن، ۳۴ مرتبه و در قالب الفاظ بارَکَ، بارَکنا، بورِکَ، تَبارَک، بَرَکات، بَرَکاتُه، مُبارَک، مبارَکاً و مُبارَکه به کار رفته است. مبارک در قرآن وصف انسان‌ها، موجودات، مکان‌ها و زمان‌های خاصی شده است.