confirmed، templateeditor
۱۱٬۰۹۴
ویرایش
النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویکی سازی
جز (ویکی سازی) |
|||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
النهایة کتاب [[فقه فتوایی]] است که در آن استدلال‌های فقهی بیان نشده است. در این کتاب [[فتوا|فتوای امامیه]] منطبق با عبارت‌های به‌کاررفته در [[حدیث|روایات]]،<ref>دانش‌پژوه، «شیخ طوسی و کتاب نهایه»، ص۷۹ و ۸۰؛ خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش، ج۶، ص۲۲۱.</ref> بدون ذکر [[اسناد|سند]] بیان گردیده و از ذکر استدلال‌ها و سخن مخالفان خودداری شده است.<ref>دانش‌پژوه، «شیخ طوسی و کتاب نهایه»، ص۷۹ و ۸۰.</ref> [[ابن‌ادریس حلی]] معتقد است شیخ طوسی در این اثر گاهی [[فتوا|فتواهایی]] را که خود به آنها اعتقاد نداشته، ذکر کرده است.<ref>ابن‌ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۶۴۲ و ج۲، ص۲۵، ۴۴، ۱۷۲.</ref> این اثر در مجموع ۲۲ کتاب، ۲۱۴ (یا ۲۱۵)<ref>محقق حلی، نکت النهایة، ۱۴۱۲، ج۱، ص۱۸۱.</ref> باب و ۳۶ هزار مسئله دارد.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة، ۱۴۰۳ق، ج۲۴، ص۴۰۳.</ref> | النهایة کتاب [[فقه فتوایی]] است که در آن استدلال‌های فقهی بیان نشده است. در این کتاب [[فتوا|فتوای امامیه]] منطبق با عبارت‌های به‌کاررفته در [[حدیث|روایات]]،<ref>دانش‌پژوه، «شیخ طوسی و کتاب نهایه»، ص۷۹ و ۸۰؛ خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش، ج۶، ص۲۲۱.</ref> بدون ذکر [[اسناد|سند]] بیان گردیده و از ذکر استدلال‌ها و سخن مخالفان خودداری شده است.<ref>دانش‌پژوه، «شیخ طوسی و کتاب نهایه»، ص۷۹ و ۸۰.</ref> [[ابن‌ادریس حلی]] معتقد است شیخ طوسی در این اثر گاهی [[فتوا|فتواهایی]] را که خود به آنها اعتقاد نداشته، ذکر کرده است.<ref>ابن‌ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۶۴۲ و ج۲، ص۲۵، ۴۴، ۱۷۲.</ref> این اثر در مجموع ۲۲ کتاب، ۲۱۴ (یا ۲۱۵)<ref>محقق حلی، نکت النهایة، ۱۴۱۲، ج۱، ص۱۸۱.</ref> باب و ۳۶ هزار مسئله دارد.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة، ۱۴۰۳ق، ج۲۴، ص۴۰۳.</ref> | ||
شیخ طوسی بر آن بود که اثری مختصر در [[فقه]] بنگارد که هم عبارات آن برگرفته از متن روایات باشد و هم تمام ابواب فقهی را در بر گیرد تا شایسته حفظ کردن باشد.<ref>شیخ طوسی، استبصار، مشیخه، ۱۳۹۰ق، ص۳۰۵.</ref> | [[شیخ طوسی]] بر آن بود که اثری مختصر در [[فقه]] بنگارد که هم عبارات آن برگرفته از متن روایات باشد و هم تمام ابواب فقهی را در بر گیرد تا شایسته حفظ کردن باشد.<ref>شیخ طوسی، استبصار، مشیخه، ۱۳۹۰ق، ص۳۰۵.</ref> | ||
تاریخ دقیق نگارش النهایة مشخص نیست، اما با این حال به‌عنوان اولین کتاب فقهی شیخ طوسی معرفی شده است؛<ref>بحرالعلوم، الفوائد الرجالیة، ۱۳۶۳ش، ج۳، ۲۳۰؛ دانش‌پژوه، «شیخ طوسی و کتاب نهایه»، ص۷۶ و ۷۷؛ خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش، ج۶، ص۲۲۲.</ref> چرا که نویسنده در بیشتر کتاب‌های فقهی خود، مانند [[الاستبصار فی ما اختلف من الاخبار (کتاب)|استبصار]]،<ref>شیخ طوسی، استبصار، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۵.</ref> [[الاقتصاد (کتاب)|الاقتصاد]]،<ref>برای نمونه نگاه کنید به شیخ طوسی، الاقتصاد، ۱۳۷۵ق، ص۲۵۳، ۳۰۲ و ۳۱۶.</ref> [[الجمل و العقود (کتاب)|الجمل و العقود]]،<ref>برای نمونه نگاه کنید به شیخ طوسی، الجمل و العقود، ۱۳۸۷ق، ص۵۵، ۱۱۷ و ۱۳۷.</ref> [[الخلاف فی الاحکام (کتاب)|الخلاف]]،<ref>برای نمونه نگاه کنید به شیخ طوسی، الخلاف، ج۱، ص۳۶۸، ۴۶۱، ۴۷۹ و ج۲، ص۳۹۷٬۳۹۹ و ج۳، ص۴۳۴.</ref> [[المبسوط فی فقه الامامیه (کتاب)|المبسوط]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۲، ۴۲ و ۲۳۴.</ref> و [[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح المتهجد]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۱۳ و ۲۲.</ref> به آن اشاره کرده است. | تاریخ دقیق نگارش النهایة مشخص نیست، اما با این حال به‌عنوان اولین کتاب فقهی شیخ طوسی معرفی شده است؛<ref>بحرالعلوم، الفوائد الرجالیة، ۱۳۶۳ش، ج۳، ۲۳۰؛ دانش‌پژوه، «شیخ طوسی و کتاب نهایه»، ص۷۶ و ۷۷؛ خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش، ج۶، ص۲۲۲.</ref> چرا که نویسنده در بیشتر کتاب‌های فقهی خود، مانند [[الاستبصار فی ما اختلف من الاخبار (کتاب)|استبصار]]،<ref>شیخ طوسی، استبصار، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۵.</ref> [[الاقتصاد (کتاب)|الاقتصاد]]،<ref>برای نمونه نگاه کنید به شیخ طوسی، الاقتصاد، ۱۳۷۵ق، ص۲۵۳، ۳۰۲ و ۳۱۶.</ref> [[الجمل و العقود (کتاب)|الجمل و العقود]]،<ref>برای نمونه نگاه کنید به شیخ طوسی، الجمل و العقود، ۱۳۸۷ق، ص۵۵، ۱۱۷ و ۱۳۷.</ref> [[الخلاف فی الاحکام (کتاب)|الخلاف]]،<ref>برای نمونه نگاه کنید به شیخ طوسی، الخلاف، ج۱، ص۳۶۸، ۴۶۱، ۴۷۹ و ج۲، ص۳۹۷٬۳۹۹ و ج۳، ص۴۳۴.</ref> [[المبسوط فی فقه الامامیه (کتاب)|المبسوط]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۲، ۴۲ و ۲۳۴.</ref> و [[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح المتهجد]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۱۳ و ۲۲.</ref> به آن اشاره کرده است. | ||
| خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف | * آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، [[الذریعة الی تصانیف الشیعة]]، بیروت، دار الاضواء، ۱۴۰۳ق. | ||
* آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام | * آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، [[طبقات اعلام الشیعه]]، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۳۰ق. | ||
* ابن‌ادریس، محمد بن منصور، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۰ق. | * ابن‌ادریس، محمد بن منصور، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۰ق. | ||
* ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، معالم العلماء فی فهرست کتب الشیعة و اسماءالمصنفین قدیما و حدیثا، بیروت، دار الاضواء، بی‌تا. | * ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، معالم العلماء فی فهرست کتب الشیعة و اسماءالمصنفین قدیما و حدیثا، بیروت، دار الاضواء، بی‌تا. | ||
* امین، سید محسن، اعیان | * امین، سید محسن، [[اعیان الشیعه]]، [[بیروت]]، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۳ق. | ||
* بحرالعلوم، محمدمهدی، الفوائد الرجالیة، تهران، مکتبة الصادق(ع)، ۱۳۶۳ش. | * بحرالعلوم، محمدمهدی، الفوائد الرجالیة، تهران، مکتبة الصادق(ع)، ۱۳۶۳ش. | ||
* حکیم، محمدحسین، [http://ensani.ir/fa/article/452826 «بازمانده‌هایی از چند کتاب مفقود شیعی»]، در مجله آینه پژوهش، شماره۳، مرداد و شهریور ۱۳۹۹ش. | * حکیم، محمدحسین، [http://ensani.ir/fa/article/452826 «بازمانده‌هایی از چند کتاب مفقود شیعی»]، در مجله آینه پژوهش، شماره۳، مرداد و شهریور ۱۳۹۹ش. | ||
* خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، قم، اسماعیلیان، ۱۳۹۰ش. | * خوانساری، محمدباقر، [[روضات الجنات]] فی احوال العلماء و السادات، قم، اسماعیلیان، ۱۳۹۰ش. | ||
* دانش‌پژوه، محمدتقی، «شیخ طوسی و کتاب نهایه»، در فرهنگ ایران زمین، تهران، جلد۴، ۱۳۳۵ش. | * دانش‌پژوه، محمدتقی، «شیخ طوسی و کتاب نهایه»، در فرهنگ ایران زمین، تهران، جلد۴، ۱۳۳۵ش. | ||
* شیخ طوسی، محمد بن حسن، الاستبصار فیما اختلف من الاخبار، تهران، دار الکتب الاسلامیة، ۱۳۹۰ق. | * شیخ طوسی، محمد بن حسن، الاستبصار فیما اختلف من الاخبار، تهران، دار الکتب الاسلامیة، ۱۳۹۰ق. | ||