پرش به محتوا

تشییع و تدفین حضرت فاطمه(س): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←‏غسل، کفن و نماز: اصلاح جزئی)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۷: خط ۱۷:


==غسل، کفن و نماز==
==غسل، کفن و نماز==
فاطمه(س) [[وصیت‌های حضرت زهرا|وصیت]] کرد‌ که همسرش امام علی(ع) بدن او را [[غسل میت| غسل]] دهد.<ref name=":5">یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، بیروت، ج۲، ص۱۱۵.</ref> همچنین از [[اسماء بنت عمیس|اسماء بِنْت عُمَیس]] خواست که در غسل بدن او به امام علی(ع) کمک کند.<ref name=":0">ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۶۴.</ref> امام علی و اسماء بر طبق وصیت فاطمه، او را غسل دادند<ref name=":5" /> سپس او را [[کفن]] کردند.<ref>مجلسی،‌ بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۲۰۱.</ref>
فاطمه(س) [[وصیت‌های حضرت زهرا|وصیت]] کرد‌ که همسرش امام علی(ع) بدن او را [[غسل میت| غسل]] دهد.<ref name=":5">یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، بیروت، ج۲، ص۱۱۵.</ref> همچنین از [[اسماء بنت عمیس|اسماء بِنْت عُمَیس]] خواست که در غسل بدن او به امام علی(ع) کمک کند.<ref name=":0">ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۶۴.</ref> امام علی و اسماء بر طبق وصیت فاطمه، او را غسل دادند<ref name=":5" /> و [[کفن]] کردند.<ref>مجلسی،‌ بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۲۰۱.</ref>


[[حسین بن عبدالوهاب]] در [[عیون المعجزات (کتاب)|کتاب عیون المعجزات]]<ref>ابن‌عبدالوهاب، عیون المعجزات، قم، ص۵۵.</ref> و [[محمد بن جریر طبری صغیر|محمد بن جریر طبری]] در کتاب [[دلائل الامامة (کتاب)|دلایل الامامه]]،<ref name=":4">طبری آملی، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۶.</ref> از عالمان [[شیعه]] در [[قرن پنجم هجری قمری|قرن پنجم هجری]]، نقل کرده‌اند که فقط امام علی(ع) به همراه [[امام حسن(ع)]]، [[امام حسین(ع)]]، بر جنازه فاطمه(س) نماز خواندند.  
[[حسین بن عبدالوهاب]] در [[عیون المعجزات (کتاب)|کتاب عیون المعجزات]]<ref>ابن‌عبدالوهاب، عیون المعجزات، قم، ص۵۵.</ref> و [[محمد بن جریر طبری صغیر|محمد بن جریر طبری]] در کتاب [[دلائل الامامة (کتاب)|دلایل الامامه]]،<ref name=":4">طبری آملی، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۶.</ref> از عالمان [[شیعه]] در [[قرن پنجم هجری قمری|قرن پنجم هجری]]، نقل کرده‌اند که فقط امام علی(ع) به همراه [[امام حسن(ع)]]، [[امام حسین(ع)]]، بر جنازه فاطمه(س) نماز خواندند.  
خط ۲۹: خط ۲۹:
==خاکسپاری==
==خاکسپاری==
{{اصلی|محل دفن حضرت فاطمه(س)}}
{{اصلی|محل دفن حضرت فاطمه(س)}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = امام علی(ع) پس از دفن حضرت فاطمه خطاب به قبر پیامبر اسلام:{{-}}'''«ای رسول خدا، بر مرگ دختر برگزیده تو، شکیبایی من اندک است و طاقت و توانم از دست رفته...آن ودیعت بازگردانده شد و آن امانت به صاحبش رسید. اندوه مرا پایانی نیست؛ همه شب خواب به چشمم نرود تا آنگاه که خداوند برای من سرایی را که تو در آن جای گرفته‌ای، اختیار کند. به‌زودی، دخترت تو را خبر دهد که چگونه امتت گرد آمدند و بر او ستم کردند.»<ref>سید رضی، نهج البلاغة، خطبه ۱۹۳، ۱۳۷۷ش، ص۴۲۰-۴۲۱.</ref>|تاریخ بایگانی| منبع =| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = امام علی(ع) پس از دفن حضرت فاطمه خطاب به قبر پیامبر اسلام:{{-}}'''«ای رسول خدا، بر مرگ دختر برگزیده تو، شکیبایی من اندک است و طاقت و توانم از دست رفته...آن ودیعت بازگردانده شد و آن امانت به صاحبش رسید. اندوه مرا پایانی نیست؛ همه شب خواب به چشمم نرود تا آنگاه که خداوند برای من سرایی را که تو در آن جای گرفته‌ای، اختیار کند. به‌زودی، دخترت تو را خبر دهد که چگونه امتت گرد آمدند و بر او ستم کردند.»<ref> نهج البلاغة، خطبه ۱۹۳، ۱۳۷۷ش، ص۴۲۰-۴۲۱.</ref>|تاریخ بایگانی| منبع =| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}


در [[تاریخ یعقوبی]]، از منابع تاریخی قرن سوم، آمده است که جنازه فاطمه(س) شبانه [[دفن]] شد و هنگام خاکسپاری، فقط [[سلمان]] و [[ابوذر]] و [[مقداد]] حضور داشتند.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، بیروت، ج۲، ص۱۱۵.</ref> [[محمد بن حسن فتال نیشابوری|فتال نیشابوری]] تعداد حاضران را کمی بیش از این دانسته است.<ref name=":6">فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۱۵۱-۱۵۲.</ref>
در [[تاریخ یعقوبی]]، از منابع تاریخی قرن سوم، آمده است که جنازه فاطمه(س) شبانه [[دفن]] شد و هنگام خاکسپاری، فقط [[سلمان]] و [[ابوذر]] و [[مقداد]] حضور داشتند.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، بیروت، ج۲، ص۱۱۵.</ref> [[محمد بن حسن فتال نیشابوری|فتال نیشابوری]] تعداد حاضران را کمی بیش از این دانسته است.<ref name=":6">فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۱۵۱-۱۵۲.</ref>
خط ۳۹: خط ۳۹:
*خانه حضرت فاطمه و امام علی(ع). این مکان با گسترش [[مسجدالنبی]] در زمان [[بنی‌امیه]]، بخشی از مسجد شد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۶۱.</ref>
*خانه حضرت فاطمه و امام علی(ع). این مکان با گسترش [[مسجدالنبی]] در زمان [[بنی‌امیه]]، بخشی از مسجد شد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۶۱.</ref>
*برخی منابع به صورت مطلق [[قبرستان بقیع]] را به عنوان محل دفن حضرت فاطمه ذکر کرده‌اند.<ref name=":2">ابن‌عبدالوهاب، عیون المعجزات، قم، ص۵۵.</ref>
*برخی منابع به صورت مطلق [[قبرستان بقیع]] را به عنوان محل دفن حضرت فاطمه ذکر کرده‌اند.<ref name=":2">ابن‌عبدالوهاب، عیون المعجزات، قم، ص۵۵.</ref>
*[[خانه عقیل بن ابی‌طالب]]<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۱۱، ص۵۹۹.</ref> خانه عقیل، خانه‌ای بزرگ، در کنار قبرستان بقیع بود<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۳۳.</ref> که پس از دفن شدن [[فاطمه بنت اسد]]، عباس بن عبدالمطلب و [[ائمه بقیع|چند تن از امامان شیعه(ع)]] در آن، از حالت مسکونی به صورت [[زیارتگاه]] تغییر یافت.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/85362/قبر-فاطمه-زهرا-سلام-الله-علیها-یا-فاطمه-بنت-اسد نجمی، «قبر فاطمه(س) یا قبر فاطمه بنت اسد»]، سایت پرتال جامع علوم انسانی.</ref>
*[[خانه عقیل بن ابی‌طالب]]<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۱۱، ص۵۹۹.</ref> خانه عقیل، خانه‌ای بزرگ، در کنار قبرستان بقیع بود<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۳۳.</ref> که پس از دفن شدن [[فاطمه بنت اسد]]، عباس بن عبدالمطلب و [[ائمه بقیع|چند تن از امامان شیعه(ع)]] در آن، از حالت مسکونی به صورت [[زیارتگاه]] تغییر یافت.<ref> نجمی، «قبر فاطمه(س) یا قبر فاطمه بنت اسد»، ص۱۰۰.</ref>


==وقایع پس از خاکسپاری==
==وقایع پس از خاکسپاری==
خط ۵۳: خط ۵۳:


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس۲}}
{{پانویس|۲}}
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
*ابن‌سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری‏، تحقیق: محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.
*ابن‌سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری‏، تحقیق: محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.
*ابن‌شهرآشوب مازندرانی، مناقب آل ابی‌طالب علیهم‌السلام، قم، انتشارات علامه، چاپ اول، ۱۳۷۹ق.
*ابن‌شهرآشوب مازندرانی، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب علیه‌السلام، قم، انتشارات علامه، چاپ اول، ۱۳۷۹ق.
*ابن‌عبدالوهاب، حسین، عیون المعجزات، قم، مکتبة الداوری، چاپ اول، بی‌تا.
*ابن‌عبدالوهاب، حسین، عیون المعجزات، قم، مکتبة الداوری، چاپ اول، بی‌تا.
*ابن‌قتیبه دینوری، تأویل مختلف الحدیث، بی‌جا، الاشراق، ۱۹۹۹م.
*ابن‌قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، تأویل مختلف الحدیث، بی‌جا، الاشراق، ۱۹۹۹م.
*سلیم بن قیس، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، محقق و مصحح: محمد انصاری زنجانی خوئینی، قم، نشر الهادی، چاپ اول، ۱۴۰۵ق.
*سلیم بن قیس، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، محقق و مصحح: محمد انصاری زنجانی خوئینی، قم، نشر الهادی، چاپ اول، ۱۴۰۵ق.
*سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران، نشر و پژوهش فرزان روز، ۱۳۷۷ش.
*سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق: صبحی صالح، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
*شبیری، سید محمدجواد، «شهادت فاطمه(س)»، دانشنامه فاطمی(س)، ج۱، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ اول، ۱۳۹۳ش.
*شبیری، سید محمدجواد، «شهادت فاطمه(س)»، دانشنامه فاطمی(س)، ج۱، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ اول، ۱۳۹۳ش.
*شهیدی، سید جعفر، زندگانی فاطمه زهرا(س)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۶۳ش.
*شهیدی، سید جعفر، زندگانی فاطمه زهرا(س)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۶۳ش.
خط ۷۰: خط ۶۸:
*طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری بأعلام الهدی، قم، مؤسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.
*طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری بأعلام الهدی، قم، مؤسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.
*طبری آملی، محمد بن جریر، دلائل الامامة، قم، بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
*طبری آملی، محمد بن جریر، دلائل الامامة، قم، بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
*طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق: ابراهیم، محمد ابو الفضل، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق.
*طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق: ابراهیم، محمد ابوالفضل، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق.
*فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، قم، انتشارات رضی، چاپ اول، ۱۳۷۵ش.
*فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، قم، انتشارات رضی، چاپ اول، ۱۳۷۵ش.
*کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
*کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
*مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
*مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
*نجمی، محمدصادق، [http://ensani.ir/fa/article/85362 «قبر فاطمه(س) یا قبر فاطمه بنت اسد»]، سایت پرتال جامع علوم انسانی، تاریخ بازدید: ۶دی ۱۳۹۹ش.
*نجمی، محمدصادق، [http://ensani.ir/fa/article/85362 «قبر فاطمه(س) یا قبر فاطمه بنت اسد»]، میقات حج، شماره۷: بهار ۱۳۷۳ش.
*نهج البلاغة، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران، نشر و پژوهش فرزان روز، ۱۳۷۷ش.
*یعقوبی، احمد بن ابی‌یعقوب‏، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دار صادر، چاپ اول، بی‌تا.
*یعقوبی، احمد بن ابی‌یعقوب‏، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دار صادر، چاپ اول، بی‌تا.
{{پایان}}
{{پایان}}